Türkiye, ABD Silah Pazarında Zirveye Oynuyor

Türkiye, 2021 yılından bu yana ABD’nin en büyük silah ihracatçısı konumunda. Bu yükselişte başı çeken marka ise Samsun Yurt Savunma (SYS) şirketine ait olan Canik tabancaları.

Amerikan pazarında büyük ilgi gören Canik markası, özellikle 9 mm yarı otomatik tabancaları ile öne çıkıyor. Küçük ellere uygun ergonomik tasarım, hafif gövde, kolay tetik mekanizması ve düşük maliyet gibi özellikler, Canik'i geniş bir kullanıcı kitlesi için cazip hale getirdi. Bu tabancalar genellikle 400 doların altında satılıyor.

Recoil dergisi Genel Yayın Yönetmeni Iain Harrison, Türk silahlarıyla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: “Türkiye bu nişi tamamen kendi başına dolduruyor. Türk üreticilerin fiyat aralıkları, daha az gelişmiş ülkelerin düşük kaliteli silahlarıyla benzer. Ancak kalite açısından, fiyatlarına rağmen, Avrupa üreticileriyle aynı seviyedeler.”

SYS, üretim kapasitesini yılda 460.000 adet 9 mm tabanca olarak belirtiyor. Bu rakam, Alman devi Sig Sauer’in ardından ikinci sıraya yerleşmesini sağlıyor. Ancak Canik’in silahları, rakiplerine kıyasla yarı fiyatına satılıyor.

Türk firmalarının başarısında, yarı otomatik 9 mm tabanca üretimine odaklanmaları da önemli rol oynadı. Bu silahlar, ABD genelinde en çok tercih edilen silah türleri arasında yer alıyor. ABD Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu (ATF) verilerine göre, 2023 yılında suç mahallerine izlenebilen silahların %74’ü tabancalardı ve bunların yaklaşık yarısı 9 mm idi. Her ne kadar tüm marka bilgileri eksik olsa da, Everytown for Gun Safety tarafından 34 şehirde yapılan çalışmada, en sık rastlanan ilk 10 markanın dört tanesi yabancı kökenliydi; bunlar arasında Canik’in ithalatçısı Century Arms da yer aldı.

Everytown for Gun Safety’nin eski araştırma direktörü Sarah Burd-Sharps, fiyat faktörünün etkisini şöyle ifade etti: “İşin özü şu: Ekonomik faktörler ateşli silah alımlarını etkiliyor. Çok ucuz silahlara erişimin artması, daha fazla zarara yol açma potansiyelini de beraberinde getiriyor.”

SYS’nin başarı hikayesi, köklü bir sanayi geçmişine dayanıyor. Ailenin lideri Hüseyin Cahit Aral, Türkiye’nin ilk meyve suyu ve dondurulmuş gıda fabrikalarını kurmuştu. Oğlu Zafer Aral, 1998 yılında küçük bir silah atölyesini satın alarak SYS’nin temelini attı. Şirket, ulusal ve uluslararası savunma firmalarıyla iş birlikleri kurarak, çok kampüslü ve yüksek teknolojiye sahip bir üretim tesisine dönüştü.

Bu gelişim sürecinde, 2004 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından başlatılan ve Türkiye’nin savunma sanayisini dışa bağımlılıktan kurtarmayı hedefleyen reformlar büyük rol oynadı. Devlet, Türk savunma firmalarına sübvansiyonlar, kredi destekleri ve pazarlama teşvikleri sunarak, onların hem iç pazarda hem de ihracatta güç kazanmasını sağladı.

SYS, ABD pazarına giriş için 2012 yılında Las Vegas'taki SHOT Show etkinliğine katıldı. Burada ABD’nin en büyük fazla stok silah ithalatçısı olan Century International Arms ile iş birliği başlattı. Century, Amerikan kullanıcıların zevkine uygun tabanca özelliklerini içeren bir listeyi SYS mühendislerine gönderdi. Bu talepler doğrultusunda üretilen tabancalar büyük ilgi gördü. Elde edilen kâr ise daha gelişmiş mühendislik yatırımlarına yönlendirildi.

Günümüzde Canik tabancaları, Century Arms’ın en çok satan ürünü haline geldi. Türk markaları sektörün önde gelen ödüllerini kazanıyor, kendi hayran topluluklarını oluşturuyor ve fuarlarda yoğun ilgiyle karşılanıyor.

Century Arms Pazarlama Başkan Yardımcısı Adam Ruonala, ortaklığı şöyle tanımladı: “Bence bu, simbiyotik ilişkinin çok güzel bir örneği.”

ABD, 1968 yılından bu yana silah ithalatını büyük ölçüde yasaklamış durumda. Ancak “spor amaçlı kullanım” gibi muğlak tanımlar üzerinden yapılan istisnalar, birçok yabancı üreticiye kapı aralıyor. Bazı Türk tabanca modelleri, yüksek şarjör kapasiteleri nedeniyle bazı eyaletlerde yasaklı olsa da, aynı modeller daha küçük şarjörlerle satılarak bu sınırlama aşılıyor.

“Spor amaçlı kullanım” kriterini karşılamayan modeller dahi ABD’de satılabiliyor. Bunun bir yolu, silah parçalarının ithal edilip ABD’de monte edilmesi. Diğer yöntem ise doğrudan ABD’de fabrika kurulması.

SYS, 2022 yılında yeni model bir tabancasının ithalat testinden geçememesi üzerine Florida’da Canik USA adıyla bir fabrika açtı. Aralık ayında üretime başlayan bu tesis, ilk etapta söz konusu tabanca modelini üretiyor. İlerleyen dönemde ağır makineli tüfekler ve orta kalibreli toplar da üretilecek.

Bu adımla SYS, ABD’de üretim yapan yabancı silah üreticileri — Almanya’dan Sig Sauer, Avusturya’dan Glock, İsrail’den IWI ve Brezilya’dan Taurus — arasına katıldı. ABD’de üretim yapan bu şirketler, büyük devlet ihalelerinde öncelikli konuma geliyor ve askeri tarz modellerin üretiminde daha az yasal engelle karşılaşıyor. Ayrıca bu üretim modeli, ithalat rakamlarını düşürerek, şirketlerin gelirlerinin kendi ülkelerine aktarılmasını da gizli hale getiriyor.

2023 yılında SYS, 190 milyon dolar gelir elde etti. Bu rakam, Türkiye’ye verilen en yüksek ABD güvenlik yardımının üç katı. Washington, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının ardından, 2020 yılında bu yardımı durdurmuş ve bazı savunma yaptırımları uygulamaya başlamıştı. Ancak yaptırımlar hâlâ sürerken, Amerikan pazarında satılan Türk silahlarının gelirleri, dolaylı olarak Canik’in top ve kule sistemleri ile Sarsılmaz’ın drone teknolojileri ve otonom silah sistemlerinin üretimini finanse etmeye devam ediyor.

Kaynak:https://foreignpolicy.com/2025/05/26/turkey-gun-firearms-united-states-import-export-sales-canik-sys/