Bilim ve Dünya
30/10/2025

Ameliyat, felçli bireylerin bağımsızlığını artırmayı hedefleyen, Neuralink’in robotik olarak yerleştirilen beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) teknolojisinin güvenliğini ve işlevselliğini değerlendirmeyi amaçlayan GB-PRIME adlı çalışmanın bir parçası olarak gerçekleştirildi.
Ekim 2025’te, University College London Hospitals (UCLH) bünyesindeki National Hospital for Neurology and Neurosurgery (NHNN)’de yapılan operasyon planlandığı şekilde tamamlandı. Ameliyatın ertesi günü hasta, düşünceleriyle bilgisayar imlecini hareket ettirmeyi başardı ve hastaneden taburcu edilerek evine döndü.
İngiltere’de Neuralink implantı yapılan ilk hasta Paul, deneyimi hakkında şöyle konuştu: “Beyin ameliyatı geçireceğim için endişeliydim, ama bu çalışmayı duyduğumda ilgimi çekti. Bu teknolojiyi kullanarak özgürlüğümü artırmak ve benimle benzer durumlardaki insanlara yönelik araştırmalara katkı sağlamak istedim.”
Çalışmanın baş araştırmacısı, UCLH danışman beyin cerrahı ve UCL Queen Square Nöroloji Enstitüsü Onursal Klinik Doçenti Harith Akram, süreci değerlendirdi: “Bu tedavi, kendi bedenlerinde sıkışıp kalmış binlerce hastaya yardımcı olma potansiyeline sahip. Daha önce onlara çok az seçenek sunabiliyorduk. Araştırmaya katılan gönüllüler cesur ve ilham verici; sağlık hizmetlerini ileriye taşımaya katkılarından dolayı kendilerine minnettarız.” Akram ayrıca ekledi: “Paralizili hastalar için sınırları zorlayan yetenekli ekibimizle gurur duyuyorum. Etkili tedaviler bulma konusundaki özverileri için onlara teşekkür ediyorum.”
Çalışmanın UCLH’deki baş araştırmacısı, NHNN beyin cerrahı ve UCL Queen Square Nöroloji Enstitüsü Onursal Üyesi William Muirhead, Paul’un ilerlemesini “Paul’ün ameliyattan sonraki ilk gün beyin-bilgisayar arayüzünü kullanmaya başlamasını görmek olağanüstüydü. Şimdi evinde cihazı kullanıyor ve her gün kalibrasyon ve kontrol becerilerini geliştirmek için çalışıyor. Dijital cihazları kullanmak felçli bireyler için çok zorlayıcı olabiliyor; bu nedenle Paul’ün bilgisayarını doğrudan kontrol ederek kazandığı bağımsızlığı görmek son derece memnuniyet verici.” sözleriyle aktardı.
İmplantın yerleştirilmesinden bu yana Paul, Neuralink mühendisleriyle birlikte cihazın günlük yaşamında bağımsızlığını artıracak potansiyel kullanım alanlarını keşfetmek için çalışıyor. Takip randevuları ve araştırma oturumları, hastanın cihazı öğrenme süreci boyunca devam edecek.
Bu gelişme, Neuralink’in ABD ve Kanada’daki klinik denemelerini takip ediyor. O ülkelerdeki hastalar, N1 Implant cihazını kullanarak bilgisayar, akıllı telefon ve robotik kollar gibi cihazları düşünceleriyle kontrol edebiliyor.
GB-PRIME çalışması, yürüyemeyen ve sinir sistemi hastalıkları nedeniyle bilgisayar, akıllı telefon veya tablet kullanımı ciddi şekilde kısıtlı olan yedi katılımcıya kadar genişletilecek. Araştırma şu anda UCLH ve Newcastle Hospitals NHS Foundation Trust olmak üzere iki merkezde yürütülüyor. UCLH ve University College London (UCL)’da çalışma, Leonard Wolfson Experimental Neurology Centre tarafından yönetiliyor ve NIHR UCLH Clinical Research Facility ile NIHR UCLH Biomedical Research Centre altyapısı tarafından destekleniyor. Projenin hayata geçmesinde, UCLH-UCL Ortak Araştırma Ofisi kapsamlı destek sağladı.
GB-PRIME, Neuralink’in N1 Implant adlı cihazının güvenliğini ve işlevselliğini değerlendirmeyi amaçlayan çok merkezli bir erken fizibilite çalışmasıdır. Tamamen implante edilebilen bu intrakortikal beyin-bilgisayar arayüzü, omurilik yaralanması veya motor nöron hastalığı gibi ağır nörolojik rahatsızlıkları bulunan bireylerin düşünceleriyle cihazları kontrol etmesini ve daha bağımsız iletişim kurmasını sağlamayı hedefliyor.
N1 Implant, insan saç telinden daha ince 1.000’den fazla elektrot içeren ultra ince iplikler aracılığıyla beyin sinyallerini kaydediyor. Elektrotlar, Neuralink tarafından özel olarak geliştirilen R1 Robotu sayesinde mikron hassasiyetinde, hedeflenen nöronların yakınına yerleştiriliyor.
N1 Implant ve R1 Robot, araştırma kapsamında İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), Sağlık Araştırmaları Otoritesi (HRA), Health and Care Research Wales (HCRW) ve Londra – Camberwell St Giles Araştırma Etik Komitesi (REC) tarafından kullanım onayı almış deneysel tıbbi cihazlardır.