Dünyanın İlk Ürettiğinden Daha Fazla Atığı Yok Eden Nükleer Reaktörü Geliştiriliyor

Fransa’nın önde gelen araştırma kurumu CEA ve Schneider Electric’in ortak girişimiyle kurulan Fransız girişim Stellaria, geleneksel reaktörlerin aksine daha fazla atığı yok etmeyi hedefleyen yeni nesil bir nükleer reaktör geliştirmek üzere 23 milyon euro (yaklaşık 26,88 milyon dolar) yatırım aldı.

Son finansman turuyla birlikte Stellaria’nın toplam sermayesi 33 milyon euroya ulaştı. Bu tutarın 10 milyon eurosu Fransa 2030 programı kapsamında sağlandı.

Girişimin geliştirdiği reaktör "Stellarium" adını taşıyor ve dördüncü nesil, hızlı nötronlu ergimiş tuz reaktörü tasarımına dayanıyor. Klorür tuzlarından elde edilen sıvı yakıt kullanılarak çalışan reaktör, kapalı yakıt döngüsüne göre tasarlandı. Planlanan hedeflere ulaşıldığı takdirde, Stellarium, ticari düzeyde çalışan ve ürettiğinden fazla uzun ömürlü radyoaktif atığı yok eden dünyadaki ilk nükleer reaktör olacak.

Şirketin hedefleri arasında, 2029 yılına kadar ilk fisyon reaksiyonunu gerçekleştirmek ve 2035’te ticari kullanıma başlamak yer alıyor. Yeni alınan finansman, teknik ve düzenleyici çalışmaların tamamlanmasına olanak sağlayacak. Bunlar arasında, Taban Nükleer Tesis (INB) için "Demande d’Autorisation de Création" (DAC) başvurusunun yapılması da bulunuyor.

Ayrıca şirketin Ar-Ge faaliyetlerini yürüttüğü Grenoble'deki araştırma çalışmalarını hızlandırması, bilimsel ortaklık ağını genişletmesi ve çalışan sayısını iki katına çıkarması planlanıyor.

Finansman turuna ABD merkezli At One Ventures ile Fransa merkezli Supernova Invest liderlik etti. Yatırım turuna ayrıca Stellaria’nın mevcut yatırımcıları olan CEA Investissement, Schneider Electric, Exergon ve Technip Energies de katıldı.

At One Ventures’tan ortak Laurie Menoud, Stellaria’nın geliştirdiği teknolojinin nükleer enerjideki temel teknik ve ekonomik darboğazlara çözüm sunduğunu belirtti. “Pasif güvenlik”, “düşük sermaye maliyeti (CAPEX)” ve “hızlı ölçeklenebilirlik”, “yatırım kararımızın temel nedenleri arasında yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Asgari Yenilik, Azami Etki

Stellaria’nın hedefleri yüksek olsa da, geliştirme sürecinde hız kazanmak amacıyla tasarım prensipleri büyük oranda mevcut, kanıtlanmış reaktör teknolojilerine dayandırıldı. Şirket, yenilik sayısını bilinçli şekilde sınırlı tuttu ve yalnızca gerekli görülen alanlarda yenilik yaptı.

Temel tasarım tercihleri arasında doğal konveksiyonla pasif soğutma, yakıt döngüsünü sürdüren izojenerasyon süreci ve çoğu reaktörde üç olan fiziksel güvenlik bariyerlerinin dörde çıkarılması yer alıyor.

Reaktör ayrıca 20 yılı aşkın bir süre boyunca yakıt yenilemesine ihtiyaç duymadan çalışacak şekilde tasarlandı. Şirket, enerji yoğunluğunun lityum-iyon bataryalara göre 70 milyon kat daha fazla olduğunu belirtiyor.

Bu kapasiteyle tek bir reaktör, yaklaşık 400.000 kişilik bir kentin enerji ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde güç üretebilecek. Bu durum Stellarium’u, özellikle enerji yoğun sanayi kollarında kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtların yerini alabilecek nitelikte bir alternatif haline getiriyor.

Supernova Invest’ten Genel Ortak François Breniaux, teknolojinin uzun vadeli enerji fiyatlandırmasının istikrarı ve yüksek güç gerektiren sanayilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirildiğini belirtti. “Bu teknoloji, uzun vadeli ve istikrarlı enerji fiyatlarına yönelik ihtiyaçları karşılamak ve elektro-intensif sanayilere yüksek güç sağlamak üzere tasarlandı.” dedi.

‍

‍

‍

Kaynak: https://interestingengineering.com/energy/waste-eating-nuclear-reactor-stellaria