Bilim ve Dünya

24/10/2025

Yıldızlararası Nesne 3I/ATLAS Kuyruğunu Tersine Çevirdi, Uzaylı Teknolojisi mi Kozmik Tesadüf mü?

Dünya, yıldızlararası nesne 3I/ATLAS hakkında artık daha şaşırtıcı bir gelişme yaşanmayacağını düşünürken, gök cismi sergilediği yeni manevrayla gerçek doğası üzerine süren hararetli tartışmayı yeniden alevlendirdi. Aylar boyunca bu kozmik ziyaretçinin en gizemli özelliği, kuyruklu yıldız fiziğine meydan okuyan garip “anti-kuyruk” yapısıydı, Güneş’e doğru yönelmiş malzeme jeti, bilinen tüm fizik kurallarını ihlal eder nitelikteydi ancak son gözlemlerle durum tamamen değişti. Yeni görüntüler, ters kuyruk yapısının kaybolduğunu ve nesnenin Güneş’ten dışarı doğru uzanan klasik bir kuyruk oluşturmaya başladığını doğruladı. Gözlemlenen “tam tersine dönüş”, daha önce hiç görülmemiş bir kuyruklu yıldız olayı olabilir ya da bazı bilim insanlarının temkinli biçimde öne sürdüğü gibi, Güneş çevresinde dönerken fren yapan ve ardından hızlanan yapay bir uzay sondasının göstergesi olabilir.

Tam Tersine Dönüş: 3I/ATLAS’ın Şaşırtıcı Yeni Davranışı

Söz konusu dramatik değişim, Kanarya Adaları’ndaki Nordic Optik Teleskobu tarafından çekilen yeni görüntülerle doğrulandı. Verilere göre, 3I/ATLAS 2025 yılının Temmuz ile Eylül ayları arasında davranışını tamamen değiştirdi. Güneş’e doğru yönelmiş jeti kayboldu ve Güneş’ten dışarı doğru uzanan yeni bir kuyruk oluştu.

Bilim insanları bu dönüşümü yalnızca küçük bir değişim olarak değil, “kütle akışı geometrisinin tamamen tersine dönmesi” olarak tanımlıyor. Olay, nesnenin doğasına dair hem geleneksel hem de sıra dışı teorilerin yeniden canlanmasına yol açtı.

3I/ATLAS’ın Davranışına Dair İki Rakip Teori

Araştırmacılar, gözlemlenen şaşırtıcı dönüşü açıklamak için iki temel model üzerinde duruyor. Her biri farklı bir olasılığı temsil ediyor.

1. Doğal Olay Teorisi:

Harvard Üniversitesi’nden bir astrofizikçi ile meslektaşı Eric Keto, olası doğal açıklamayı modelledi. Verilere göre, nesne Güneş’e yaklaştıkça yüzeyindeki farklı buz türleri doğrudan gaza dönüşüyor. Güneş’ten 3 ila 4 astronomik birim (AU) uzaklıkta, karbondioksit (CO₂) buzunun süblimleşmesi Güneş yönüne doğru gerçekleşen sıra dışı püskürmeleri tetikliyor olabilir. Nesne daha da yaklaştığında ise baskın süreç su (H₂O) buzunun süblimleşmesine kayıyor. Bu değişim, farklı fiziksel davranış sergileyen su buharının klasik kuyruklu yıldız geometrisini oluşturmasına neden oluyor.

2. Teknolojik Manevra Teorisi:

Diğer yandan, Loeb’ün çalışma arkadaşlarından Adam Hibberd, çoğu ana akım bilim insanının dile getirmekten çekindiği kışkırtıcı bir olasılığı gündeme getirdi. Eğer 3I/ATLAS insan yapımı bir sonda olsaydı, bu davranış tam da beklenen bir manevra dizisiyle örtüşürdü. İlk gözlenen anti-kuyruk, Güneş’e yaklaşırken yavaşlamak için ateşlenen geri itici motorların frenleme etkisi olarak yorumlanabilir. Şimdi görülen klasik kuyruk ise, uzay aracının Güneş çevresinde dönerken hız kazanmasını sağlayan ileri itiş evresine karşılık geliyor. Yani gözlemler, kontrollü bir yavaşlama ve hızlanma manevrasına mükemmel biçimde uyuyor.

Nihai Test: 3I/ATLAS Güneş’in Etrafından Dönerken Ne Olacak?

Yaklaşık 5 kilometre çapındaki ve 33 milyar ton ağırlığındaki nesne, şimdiye dek yalnızca 2 milyon ton civarında madde kaybetti. Bu miktar, toplam kütlesinin yalnızca %0.00005’i kadar; yani gözlenen parlaklığın, yüzeydeki ince bir tabakanın yanması sonucu ortaya çıkan egzoz kalıntısından ibaret olabileceği düşünülüyor. Gerçek yapısı ise hâlâ gizemini koruyor.

Kritik test birkaç gün içinde gerçekleşecek. 29 Ekim’deki Güneş’e en yakın geçişinde (perihelion), nesnenin yüzeyi 33 gigawatt gücünde yoğun güneş radyasyonuna maruz kalacak. Eğer 3I/ATLAS bu şiddetli ısı altında stabil kalırsa veya Güneş’in çevresinden dönerken yörünge kontrolüne benzer davranışlar sergilerse, kuyruklu yıldız teorisini savunmak çok daha zor hale gelecek.

Astrofizikçi Avi Loeb, perihelion sonrasına ve nesnenin 19 Aralık’taki Dünya’ya en yakın geçişine yönelik net bir test planı sundu. Loeb, nesnenin Güneş’ten uzak yüzeyinin ısı etkisiyle doğal biçimde parlaması halinde anomalik yapısının zayıflayacağını amaısıl parlama görülmez ve jetin yön değişimleri ile parlaklık dalgalanmaları devam ederse, doğal açıklamaların tamamen yetersiz kalabileceğini belirtti.

Kaynak: https://www.ibtimes.co.uk/scientists-baffled-interstellar-object-3i-atlas-flips-its-tail-alien-technology-cosmic-1749525