Çin, Tibet’te Yıllık 300 Milyar kWh Üretecek Dünyanın En Büyük Hidroelektrik Barajının İnşasına Başladı

Çin Başbakanı Li Qiang, Tibet’teki Yarlung Tsangpo Nehri üzerinde inşa edilecek dev hidroelektrik projesinin resmi olarak başlatıldığını duyurdu. Açılış töreni, 19 Temmuz 2025’te Hindistan sınırına yakın, Tibet’in güneydoğusundaki Nyingchi kentinde gerçekleştirildi.

Proje tamamlandığında, yıllık 300 milyar kilovat-saat elektrik üretim kapasitesi ile dünyanın en büyük hidroelektrik tesisi olacağı belirtiliyor. Söz konusu miktar, Çin’in mevcut en büyük santrali olan Üç Boğaz Barajı’nın kapasitesinin yaklaşık üç katı.

Yarlung Tsangpo Nehri, Tibet Platosu’ndan doğarak Hindistan’ın Arunachal Pradesh ve Assam eyaletlerinden geçip Bangladeş’e ulaşarak Brahmaputra Nehri adını alıyor.

Nehirin sınır ötesi yapısı nedeniyle, Çin’in bu projeyi başlatması Hindistan ve Bangladeş’te su temini, tarım üzerindeki etkiler ve çevresel bozulmalar konusunda endişelere yol açtı.

Baraj 5 Kademeli Hidroelektrik Santralinden Oluşacak

Pekin yönetimi projeyi ilk olarak 2020 yılında 14. Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamında gündeme getirmişti. Resmi onay ise 2024 yılının sonlarında verildi. Haberlere göre baraj, beş kademeli hidroelektrik santralinden oluşacak ve toplam 1,2 trilyon yuan (yaklaşık 167 milyar dolar) yatırım gerektirecek.

Projenin temel amacı, elde edilecek elektriğin büyük bölümünü dış pazarlara sunmak olsa da, Tibet bölgesinin yerel enerji ihtiyacını karşılamada da rol oynayacağı ifade ediliyor.

Çin, bölgesel kaygıları hafifletmek adına projenin, aşağı havzalardaki ekosistemlere, jeolojik istikrara veya komşu ülkelerin su haklarına zarar vermeyeceğini vurgulayan kapsamlı bilimsel değerlendirmelere tabi tutulduğunu açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı ayrıca, barajın afet önleme, iklim değişikliğine uyum ve bölgesel enerji iş birliği açısından katkı sağlayacağını belirtti. Bakanlık, projenin siyasi baskı aracı olarak kullanılmayacağına da dikkat çekti.

Hindistan ve Bangladeş’teki Endişeler Sürüyor

Teminatlara rağmen, Hindistan ve Bangladeş’teki analistler ve yetkililer, Çin’in siyasi gerilim dönemlerinde nehir akışını manipüle ederek yapay taşkınlar veya kuraklıklar yaratabileceğinden endişe ediyor.

Çevre örgütleri ise biyoçeşitlilik kaybı, yerinden edilme ve hassas Himalaya ekosisteminin bozulması gibi risklere işaret ediyor.

Hindistan, kendi hidroelektrik projelerini hızlandırarak su kaynakları üzerindeki kontrolünü güçlendirmeye ve Çin kaynaklı olası riskleri dengelemeye çalışıyor. Özellikle Arunachal Pradesh bölgesinde yürütülen projeler, bu stratejinin önemli bir parçası.

Ancak bu gelişmeler, uzun süredir devam eden sınır ihtilaflarını da yeniden gündeme taşıyor. Hindistan, Arunachal Pradesh’i egemen topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak görürken; Çin, bölgeyi Güney Tibet olarak adlandırarak bu tür altyapı projelerine karşı çıkıyor.

Projeyi Yönetecek Yeni Devlet Şirketi Kuruldu

Bu devasa projenin lojistiğini yönetmek üzere Çin, “China Yajiang Group” adını taşıyan yeni bir devlete ait girişim kurdu. Yeni şirket, projenin inşası, işletilmesi ve çevresel koruma önlemlerinin uygulanmasından sorumlu olacak.

Şirketin açılış konuşmasını yapan Çin Başbakan Yardımcısı Zhang Guoqing, projenin başarısı için teknolojik yenilik ve ekolojik güvenliğin önemini vurguladı.

‍

‍

‍

Kaynak: https://interestingengineering.com/energy/china-300-billion-kwh-hydro-power-tibet