Astronomlar, Karadeliklerin Sırlarını Ortaya Çıkarmak için Yapay Zeka Kullanıyor

Süper kütleli karadeliklerin tüm sırlarını açığa çıkarabilecek teleskoplar henüz geliştirilmemiş olsa da, yapay zeka bu konuda devreye girmiş durumda. Uluslararası bir astronom ekibi, milyonlarca karadelik simülasyonu kullanarak bir sinir ağını başarıyla eğitti. Sistem, gerçek hayatta bu gizemli gök cisimlerinden elde edilen bulanık verileri yorumlayabiliyor.

Karadelikleri araştırmak için kullanılan çeşitli yöntemler arasında en ünlüsü Event Horizon Telescope (EHT). EHT, tek bir cihazdan oluşmuyor; bunun yerine dünyanın dört bir yanındaki radyo teleskoplarının birlikte çalışarak oluşturduğu bir sistem. EHT sayesinde M87 ve Sagittarius A* gibi süper kütleli karadeliklerin görüntüleri elde edilebildi. Ancak bu görüntüler, geleneksel anlamda bir fotoğraf değil; karadeliklerden yayılan radyo dalgalarının görselleştirilmiş hali.

Bu görüntüleri oluşturmak için, farklı bölgelerdeki süper bilgisayarlar EHT’nin topladığı radyo sinyallerini işledi. Ancak işlem sırasında, yorumlanması zor olduğu için çok sayıda bilgi elendi. Wisconsin’deki Morgridge Araştırma Enstitüsü’nden uzmanların geliştirdiği yeni sinir ağı, işte bu verilerin değerlendirilmesini sağlayarak EHT’nin çözünürlüğünü artırmayı ve yeni keşifler yapılmasını hedefliyor.

Enstitüden yapılan basın açıklamasına göre, yapay zeka geçmişte göz ardı edilen bilgileri başarıyla analiz etti ve Samanyolu’nun merkezinde yer alan Sagittarius A* için yeni parametreler belirledi. Karadeliğin yapısına dair alternatif bir görüntü üretildi ve bu görüntü, karadeliğe ilişkin yeni özellikler ortaya koydu.

"Araştırmacılar, Samanyolu'nun merkezindeki karadeliğin neredeyse maksimum hızda döndüğünden şüpheleniyor." şeklinde açıklama yapıldı. Yeni görüntü, karadeliğin dönüş ekseninin Dünya’ya yöneldiğini gösterdiği gibi, karadeliğin etrafında dönen madde disklerinin oluşum nedenleri ve özelliklerine dair ipuçları da veriyor.

Daha önceki tahminler, Sagittarius A*’ın orta düzeyden hızlıya kadar değişen bir hızla döndüğünü öne sürüyordu. Ancak karadeliğin gerçek dönüş hızının bilinmesi, çevresindeki radyasyonun nasıl davrandığını anlamamıza ve karadeliğin istikrarı hakkında önemli veriler edinmemize yardımcı oluyor.

Çalışmanın baş araştırmacısı, Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Nijmegen’den Michael Janssen, şu ifadeyi kullandı: "Mevcut teorilere meydan okumamız elbette heyecan verici." Aynı açıklamada, bir uyarıyı da yaptı: "Buna rağmen, yapay zeka ve makine öğrenimi yaklaşımımızı öncelikle bir ilk adım olarak görüyorum. Sıradaki aşamada, ilişkili modelleri ve simülasyonları geliştireceğiz ve genişleteceğiz."

‍

‍

‍

‍

Kaynak:https://www.wired.com/story/artificial-intelligence-is-unlocking-the-secrets-of-black-holes/