Bilim ve Dünya

17/11/2025

Güneş Sistemi Düşünülenden Üç Kat Daha Hızlı Hareket Ediyor

Bu yazıyı okurken, saatte yüz binlerce mil hızla uzayda yol alıyorsunuz.

Yalnızca gezegenimiz Güneş’in etrafında olağanüstü bir hızla dönmekle kalmıyor, tüm Güneş Sistemi’nin de galaksinin merkezi etrafındaki yörüngesinde saatte yaklaşık 515.000 mil (828.000 km) hızla ilerlediği düşünülüyor. Söz konusu hareketin hızını ve yönünü daha iyi anlamak isteyen bir grup bilim insanı, kozmolojide kabul gören standart modeli sarsabilecek bir keşfe imza attı.

Bielefeld Üniversitesi’nden astrofizikçi Lukas Böhme liderliğindeki ekip, evrenin aslında mevcut modellerin öngördüğünden üç kattan fazla hızla hareket ettiğini ortaya koydu.

Güneş Sistemi’nin Hızı ve Hareketi

Araştırma ekibi, Güneş Sistemi’nin evrende nasıl ve hangi hızda yol aldığını belirlemeye odaklandı. Bunu yapmak için, gece gökyüzünde güçlü radyo dalgaları yayan uzak galaksiler olarak bilinen radyo galaksilerinin dağılımını analiz ettiler. Güneş Sistemi evrende hareket ettikçe, bu hareket son derece zayıf bir “karşı rüzgar” etkisi yaratıyor ve hareket yönünde daha fazla radyo galaksisi görünür hale geliyor.

Sinyaller çok ince ve zayıf olduğundan yalnızca en hassas araçlar bu verileri sağlayabiliyor. Ekip, Avrupa çapında faaliyet gösteren radyo teleskoptan oluşan Low Frequency Array (LOFAR) ağını kullandı. Ayrıca iki farklı radyo gözlemevinden alınan verileri de çalışmaya dahil ettiler.

Araştırmanın bulguları, Physical Review Letters adlı akademik dergide yayımlandı. Çalışmanın baş yazarı Böhme, bir basın açıklamasında şöyle dedi: “Analizimiz, Güneş Sistemi’nin mevcut modellerin öngördüğünden üç kattan fazla hızla hareket ettiğini gösteriyor. Bu sonuç, standart kozmolojiye dayanan beklentilerle açık şekilde çelişiyor ve önceki varsayımlarımızı yeniden değerlendirmeye zorluyor.”

Mevcut Modeller Sorgulanıyor

Üç radyo teleskobundan elde edilen birleşik veriler, beş sigma düzeyinin üzerinde bir sapma gösterdi ki bu çok güçlü bir sinyal anlamına geliyor. Ölçümler, radyo galaksilerinin dağılımında bir anizotropi (ya da “dipol”) olduğunu ortaya koydu. Dipol, evrenin standart modelinin öngördüğünden 3,7 kat daha güçlüydü.

Çalışmanın ortak yazarı ve Bielefeld Üniversitesi’nde kozmolog olan Profesör Dominik J. Schwarz, bulguların önemini “Eğer Güneş Sistemi gerçekten bu kadar hızlı hareket ediyorsa, evrenin büyük ölçekli yapısına dair temel varsayımları sorgulamamız gerekir.” sözleriyle vurguladı. Ardından şu değerlendirmede bulundu: “Alternatif olarak, radyo galaksilerinin dağılımı sandığımız kadar homojen olmayabilir. Her iki durumda da mevcut modellerimiz sınanıyor.”

Yeni çalışma, gece gökyüzündeki ince değişimleri gözlemlemenin, evreni anlama biçimimizde ne kadar büyük etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Ortaya çıkan keşif, kozmolojinin standart modeline dayanan evren anlayışımızı kökten değiştirme potansiyeline sahip.

Kaynak: https://interestingengineering.com/future-of-space/solar-system-is-moving-3x-faster