Yapay Zeka
17/9/2025
İş dünyasının liderleri, yapay zekanın çalışma hayatını nasıl dönüştüreceği konusunda farklı görüşler taşıyor. Anthropic CEO’su Dario Amodei, beyaz yakalılar için bir “iş kıyameti” öngörürken, Google DeepMind lideri Demis Hassabis, teknolojinin bollukla dolu bir “altın çağ” başlatacağını düşünüyor. Chatbotlar ve otomatik asistanlar insanların görevlerini üstlendikçe, giderek daha fazla yönetici kısa çalışma haftalarının yakın olduğunu savunuyor. Zoom CEO’su Eric Yuan ise çalışanların haftada yalnızca birkaç gün işe gitmesini bile olası görüyor. Yuan, The New York Times’a verdiği röportajda şöyle dedi: “Yapay zeka hayatımızı daha iyi hale getirecekse neden haftada beş gün çalışmamız gerekiyor?” ve ekledi: “Her şirket haftada üç ya da dört günlük çalışmayı destekleyecek. Bu eninde sonunda herkesin zamanını özgürleştirecek.” Kurumsal yoğunluk içinde sıkışıp kalan Amerikalılar için bu sözler cazip görünüyor. Avrupa’da denenip büyük başarı elde eden haftada dört gün çalışma deneyleriyle kıyaslandığında, ABD’de de benzer bir dönüşümün olabileceği öngörülüyor. Nitekim Exos adlı ABD merkezli performans koçluğu şirketi, daha kısa çalışma düzenini test ettiğinde, çalışan tükenmişliği yarıya indi ve verimlilik %24 arttı. CEO’lar, otomasyonla elde edilen kazanımların iş gücü için büyük fayda sağlayacağını kabul ediyor; hatta bunun istihdamın azalması pahasına gerçekleşeceğini belirtiyorlar.
Yapay zeka araçları, çalışanların e-postalardan kod yazmaya kadar uzanan çok sayıda işi üstlenmesini kolaylaştırıyor. Teknoloji liderleri, yapay zekadan sağlanan bu kazanımları doğrudan gözlemledikleri için haftada beş gün çalışma zorunluluğunun ortadan kalkabileceğini söylüyor. Microsoft kurucu ortağı Bill Gates, inovasyonun mevcut hızında önümüzdeki on yılda insanların “çoğu şey” için gerekmeyeceğini öngörüyor. Gates, “İşler nasıl olacak? Haftada sadece 2 ya da 3 gün mü çalışmalıyız?” diye sorarak, ardından “Hayata geniş açıdan bakarsanız, yaşamın amacı sadece çalışmak değildir.” sözleriyle hayatın yalnızca işlerden ibaret olmadığını vurguladı. Nvidia CEO’su Jensen Huang da daha az iş günü fikrine katılıyor ancak önemli bir noktaya dikkat çekiyor. Huang, “Yapay zeka devriminin henüz başındayız.” diyerek, yapay zekanın hızla benimsenmeye devam etmesi halinde “muhtemelen” haftada dört günlük mesainin mümkün olabileceğini söyledi. Bununla birlikte, işin yalnızca daha yoğun bir programa sıkışabileceğini, insanların gelecekte “şimdikinden daha meşgul” olacağını da öne sürdü. Finans sektöründe 80 saatlik haftaları ile bilinen yoğun tempoya dahi otomasyonla rahatlama gelebilir. JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon, yıllar önce teknolojinin daha iyi bir iş-yaşam dengesi sağlayabileceğini, ancak “elbette” bazı işleri de ortadan kaldıracağını belirtmişti. Dimon, 2023’te Bloomberg TV’ye verdiği röportajda şunları söylemişti: “Çocuklarınız 100 yaşına kadar yaşayacak ve teknoloji sayesinde kansere yakalanmayacak.” Ardından eklemişti: “Ve muhtemelen haftada 3 buçuk gün çalışacaklar.”
Dünya genelinde daha az gün çalışmak mümkün hale gelse de, herkes bu imkândan faydalanamayacak. Piyasada büyük bir sarsıntı yaşanacak; kimi işler kaçınılmaz olarak otomasyona devredilecek. Zoom CEO’su Eric Yuan, bazı insanların işini kaybedeceğini kabul ederek, bunun sanayi devrimi veya internetin doğuşu gibi doğal bir dönüşüm olduğunu belirtti: “Bir teknoloji paradigması değiştiğinde bazı iş fırsatları ortadan kalkar, ancak yeni fırsatlar da yaratılır.” Yuan ayrıca şunları da söyledi: “Bazı işler için, örneğin giriş seviyesindeki mühendislerde, yapay zekayı kod yazmak için kullanabiliriz ancak o kodu yönetmeye yine ihtiyaç olacak. Ayrıca pek çok dijital ajan oluşturuyorsunuz ve o ajanları yönetecek kişilere gerek var.” Diğer yöneticilerden Ford CEO’su Jim Farley ve Klarna lideri Sebastian Siemiatkowski de bazı işlerin ortadan kalkacağını kabul ediyor. Öte yandan, Jensen Huang farklı bir bakış açısı ortaya koyuyor: “Son 300 yılda, 100 yılda, 60 yılda, hatta bilgisayar çağında bile yalnızca üretkenlik artmadı, istihdam da arttı. Eğer fikir bolluğuna sahipsek, daha iyi bir gelecek inşa etmenin yollarını bulabilirsek, daha üretken olursak, o geleceği gerçekleştirebiliriz.”