Yapay Zeka Rekor Hızla Yeni Milyarderler Yaratıyor

Yapay zeka girişimleri, 2025 yılı boyunca onlarca yeni milyarderin ortaya çıkmasına neden olarak modern tarihin en büyük servet artış dönemlerinden birini başlattı. Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI, Anysphere ve diğer birçok girişimin gerçekleştirdiği yüksek tutarlı yatırım turları, devasa yeni kağıt servetler yaratırken şirket değerlemelerini tarihi zirvelere taşıdı. CB Insights verilerine göre, değeri 1 milyar doların üzerinde olan 498 özel YZ şirketi bulunuyor ve bu şirketlerin toplam değeri 2,7 trilyon dolara ulaşıyor. Bunların 100’ü 2023 yılından sonra kuruldu. Ayrıca, değeri 100 milyon doların üzerinde olan 1.300’den fazla YZ girişimi mevcut.

Nvidia, Meta, Microsoft gibi halka açık YZ ile ilgili dev firmaların hisse değerlerindeki artış; veri merkezi ve işlem gücü altyapısı inşa eden şirketler ile YZ mühendislerine ödenen yüksek maaşlar, geçmişteki teknoloji dalgalarını geride bırakan bir servet artışı yarattı. MIT baş araştırmacısı Andrew McAfee, “Son 100 yılı aşkın veriye baktığımızda, bu büyüklükte ve hızda servet yaratımını hiç görmedik. Bu eşi benzeri olmayan bir durum.” sözleriyle durumu özetledi.

Bloomberg’e göre, Mart ayında en büyük dört özel YZ şirketi en az 15 milyarder yarattı ve bu kişilerin toplam serveti 38 milyar dolara ulaştı. O tarihten bu yana bir düzineden fazla yeni unicorn ortaya çıktı. OpenAI’den geçen yıl Eylül ayında ayrılan Mira Murati, Şubat ayında Thinking Machines Lab’i kurdu ve Temmuz ayında 2 milyar dolarlık yatırım alarak şirketine 12 milyar dolar değer biçildi. Anthropic AI, 170 milyar dolar değerleme ile 5 milyar dolarlık yatırım için görüşmeler yürütüyor. Şirketin CEO’su Dario Amodei ve altı kurucusu artık çok büyük ihtimalle milyarder statüsünde. Anysphere ise Haziran ayında 9,9 milyar dolar değerleme ile yatırım aldı; sadece haftalar sonra değeri 18 ila 20 milyar dolar aralığına yükseldi ve 25 yaşındaki CEO Michael Truell’in milyarder olduğu tahmin ediliyor.

YZ alanındaki servet artışının büyük kısmı özel şirketlerde yoğunlaştığından, kurucuların ve hissedarların nakde erişimi zor. 1990’lardaki dot-com patlamasında olduğu gibi halka arzlar yerine, günümüzde YZ girişimleri sürekli gelen girişim sermayesi, devlet fonları, aile ofisleri ve teknoloji yatırımcılarının desteğiyle uzun süre özel kalabiliyor ancak hızla büyüyen ikincil piyasalar, hissedarların paylarını diğer yatırımcılara satarak likidite sağlamasına imkân tanıyor. Yapılandırılmış hisse satışları ve geri alım teklifleri yaygınlaşıyor; birçok kurucu ise hisselerini teminat göstererek kredi alabiliyor.

OpenAI, çalışanlarına nakit sağlamak amacıyla 500 milyar dolar değerleme üzerinden ikincil hisse satışı için görüşmeler yürütüyor. Mart ayında aldığı yatırım şirket değerini 300 milyar dolara taşımıştı. Meta’nın 14,3 milyar dolar yatırım yaptığı Scale AI’nin kurucu ortağı Alexandr Wang, Meta’nın YZ ekibine katıldı. 2018’de şirketten ayrılan Scale AI’nin diğer kurucu ortağı Lucy Guo ise Meta anlaşmasının ardından Los Angeles’ın Hollywood Hills bölgesinde yaklaşık 30 milyon dolara bir malikane satın aldı. CB Insights’a göre, 2023’ten bu yana birleşmeler, satın almalar, halka arzlar, ters birleşmeler ve çoğunluk hisse satışları dahil olmak üzere 73 likidite olayı yaşandı.

YZ patlaması büyük ölçüde San Francisco Körfez Bölgesi’nde yoğunlaşıyor. Geçen yıl Silikon Vadisi şirketleri 35 milyar dolardan fazla girişim yatırımı topladı. New World Wealth ve Henley & Partners verilerine göre, San Francisco’da milyarder sayısı 82’ye çıkarak New York’un 66 milyarderini geçti. Bölgedeki milyonerlere ait nüfus son on yılda iki katına çıkarken, New York’ta artış yüzde 45’te kaldı. Sotheby’s International Realty’ye göre, San Francisco’da geçen yıl 20 milyon doların üzerinde satılan ev sayısı tarih rekorunu kırdı. YZ etkisiyle artan kiralar, konut fiyatları ve talep, birkaç yıl önce “çöküş döngüsü” ile anılan şehirde sert bir toparlanma yarattı. McAfee, “Bu YZ dalgasının coğrafi yoğunluğu şaşırtıcı. Teknoloji şirketi kurma, fonlama ve büyütme konusunda uzman kişiler hâlâ burada. 25 yıldır ‘Silikon Vadisi bitti’ veya ‘yeni Silikon Vadisi burası’ diyenler oldu. Ama Silikon Vadisi hâlâ Silikon Vadisi.” ifadelerini kullandı.

YZ şirketlerinin halka arzıyla birlikte bugünkü özel servetler daha likit hâle gelecek ve servet yönetim firmaları için tarihi fırsatlar doğacak. Büyük özel bankalar, bağımsız danışmanlar ve butik firmalar, YZ elitleriyle iş ilişkisi kurmak için yoğun çaba gösteriyor. Ancak Pathstone İcra Direktörü Simon Krinsky, YZ servetinin büyük bölümünün hâlâ özel şirket hisselerinde ve likit olmadığını vurguluyor: “Yaratılan servetin çok daha yüksek bir yüzdesi likit değil. Likidite yolları var ancak Meta veya Google gibi halka açık devlerde çalışmaya kıyasla çok küçük.”

Krinsky, YZ girişimcilerinin tıpkı 1990’lardaki dot-com zenginleri gibi başlangıçta kendi ağlarındaki teknoloji şirketlerine yatırım yapacağını, ancak zamanla çeşitlendirme ve profesyonel yönetim ihtiyacını fark edeceklerini belirtiyor. “2000’lerin başında darbe alan yatırımcılar, çeşitlendirme ve profesyonel yönetici ihtiyacını kabul etti. YZ grubunda da benzer bir trend bekliyorum.” dedi.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.cnbc.com/2025/08/10/ai-artificial-intelligence-billionaires-wealth.html