Orangutanlar, Başkalarını İzleyerek “Yastık, Battaniye, Şilte” ile Yuva Yapmayı Öğreniyor

Nature Communications Biology dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada, Warwick Üniversitesi araştırmacıları son derece dikkat çekici bir davranışa tanıklık etti: genç Sumatra orangutanlarının, yastıklar, battaniyeler, şilteler ve hatta sivrisinek önleyici özellikler içeren karmaşık yuvalar “tasarlamayı” öğrenmeleri.

Ağaçlarda dallara rahatça tutunarak yuva kuran bebek orangutanlar, aslında dikkatle annelerini ve diğer yetişkinleri gözlemleyerek gündüz ve gece için etkileyici yuvalar inşa etmenin inceliklerini öğreniyor. Araştırmacıların basın açıklamasında belirttiğine göre, yuva yapma davranışı genellikle gözden kaçan bir maymun davranışı ve orangutanların bu beceriyi nasıl öğrendiği uzun süre belirsiz kalmıştı. Oysa sürecin yıllar aldığı ortaya çıktı. Yeni yayımlanan makale, bu öğrenme biçimini ilk kez detaylı şekilde ortaya koydu.

Araştırma ekibi, tam 17 yıl boyunca orangutanları sabırla izledi. Mizahi bir benzerlik içinde, araştırmacılar nasıl genç orangutanların annelerini ve diğer yetişkinleri seyrettiğini dikkatle gözlemledi. Çalışma, orangutanların yuva yapmada kısmen içgüdüsel davranışlara sahip olsa da esasen sosyal etkileşim yoluyla evlerini inşa etmeyi öğrendiklerini gösterdi. Çok küçük yaşlardan itibaren izleyerek, deneme yaparak ve hata yaparak gelişiyorlar.

Sumatra orangutanları iki tür yuva kuruyor. Gündüz yuvaları daha basit, pratik iskeletlerden oluşuyor ve bir tür “gündüz yatağı” gibi işlev görüyor ancak gece yuvaları çok daha karmaşık: 20 metre (65 feet) yüksekliğe kadar kurulan bu yapılar, konforlu uyku alanları haline geliyor. Üstelik genç orangutanlar, konforu artırmak için yastık, battaniye, şilte ve yağmura karşı koruyucu çatı gibi unsurları da yuvalarına dahil etmeyi öğreniyor.

Araştırmacılar, gençlerin özellikle yuva yapımının karmaşık bölümlerine dikkat kesildiğini, hatta yetişkinlerin bazen birden fazla ağaca yayarak kurdukları ek yapıları gözlemlediklerini aktardı. Çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Caroline Schuppli, şunları vurguladı: “Ağaç türünün seçimi önemlidir. Annelerini dikkatle izleyen yavrular, annelerinin kullandığı aynı türleri seçme eğilimindedir.”

Bu öğrenme süreci önce annelerle başlıyor, sonra diğer bireyleri de kapsayacak şekilde genişliyor. Araştırmaya göre, orangutanlar yalnızca yuvaları nasıl inşa edeceklerini değil, aynı zamanda hangi ağaçları kullanacaklarını da sosyal etkileşim yoluyla öğreniyor. Dr. Schuppli “Tıpkı kendi yolunu arayan insan gençleri gibi, olgunlaşan orangutanlar giderek daha fazla başkalarının yuva yapımına bakıyor ve o bireylerin tercih ettiği ağaç türlerini deneyerek işe başlıyor.” diye ekliyor fakat dikkatle gözlem yapmak hayati önem taşıyor. Araştırmacılar, dikkati çabuk dağılan bir yavrunun söz konusu beceriyi öğrenemeyeceğini, bu nedenle aktif izleme davranışının hayatta kalmak için kritik olduğunu belirtiyor. Çalışma, aslında evrimsel bir öğüdü de hatırlatıyor: en temel ve yaşamsal beceriler, yani ev yapmayı öğrenmek, büyüklerinden öğrenilen bir miras.

‍

‍



Kaynak: https://interestingengineering.com/science/orangutans-learn-build-nests-observing-others