Bilim ve Dünya
23/5/2025
Space Nuclear Power Corporation, bilinen adıyla SpaceNukes, nükleer elektrikli uzay araçları için gelişmiş bir fisyon reaktörü geliştirmek üzere seçilen sanayi ortağı oldu.
Şirket, Michigan Üniversitesi liderliğinde yürütülen Çeviklik, Tepki Verme ve Dayanıklılık İçin Uzay Gücü ve İtiş Programı (SPAR) ile iş birliği içinde çalışacak.
Nükleer roketler, uzayda seyahat süresini radikal biçimde kısaltma potansiyeline sahip. NASA, geleneksel insanlı uzay araçlarının Mars’a ulaşmasının yaklaşık yedi ay süreceğini tahmin ederken, nükleer bir uzay aracının Kızıl Gezegen’e yalnızca bir ayda varabileceği öngörülüyor.
SPAR programı, gelecekteki uzay keşif görevleri için nükleer elektrikli itki teknolojileri geliştirmeyi hedefliyor. Söz konusu teknoloji hem askeri hem de sivil amaçlarla kullanılmak üzere tasarlanacak.
Nükleer elektrikli itki sistemleri, bir nükleer reaktör aracılığıyla çalışan elektrikli itki sistemlerini kapsıyor. SpaceNukes tarafından yayımlanan bir basın açıklamasına göre bu sistemler, geleneksel kimyasal roketlere göre 25 kat daha verimli.
Şirketin temel hedeflerinden biri, “pişman olmadan manevra yapabilen” bir uzay aracı geliştirmek. Kimyasal yakıtla çalışan geleneksel sistemlerde, görevler sırasında her motor itişi ve yörünge planlaması son derece dikkatli hesaplanmak zorunda. Ancak nükleer elektrikli roketlerin sağladığı yüksek verimlilik, bu konuda çok daha geniş bir hareket serbestliği sunuyor.
2018 yılında SpaceNukes, Stirling Teknolojisi Kullanan Kilopower Reaktörü (KRUSTY) testini başarıyla tamamladı. Test, uzun süreli uzay görevleri için tasarlanmış modüler bir reaktör sistemi olan Kilopower teknolojisini ortaya koydu.
Şirketin Michigan Üniversitesi ile yaptığı yeni ortaklık, ikinci nesil bir reaktörün geliştirilmesini denetleyecek. Yeni tasarım, reaktör çekirdeği ve radyatörler için daha yüksek çalışma sıcaklıklarına dayanabilecek şekilde üretilecek. Böylelikle itki ünitesinin genel kütlesi önemli ölçüde azaltılabilecek.
SpaceNukes, son 50 yıl içinde yeni bir nükleer reaktör konsepti tasarlayıp inşa eden ve test eden tek ABD şirketi olduğunu iddia ediyor.
Şirketin yeni nesil reaktörü, bu başarıyı bir adım ileri taşıyacak. Toplam kütlenin azaltılması sayesinde entegrasyon kolaylaşacak, manevra kabiliyeti artacak ve sistem hızlı şekilde göreve hazır hâle getirilebilecek.
SpaceNukes, nükleer elektrikli itki sistemleri geliştiren tek şirket değil. Eski NASA astronotu Franklin Chang Díaz tarafından kurulan Ad Astra Rocket Company de VASIMR adlı bir nükleer elektrikli itki motoru üzerinde çalışıyor.
2023 yılında Interesting Engineering ile yaptığı bir röportajda Chang Díaz, “İnsanların Mars’a gidebilmesi için yapılması gereken tek şey nükleer elektrikli itki sistemidir.” ifadesini kullanmıştı. Ancak aynı röportajda, teknolojinin ciddi yatırım gerektirdiğini ve istekli yatırımcı bulmanın önemli bir engel olduğunu da vurguladı.
Kaynak:https://interestingengineering.com/space/fly-to-mars-in-a-month