Microsoft, Emisyonlarını Azaltmak için İnsan Dışkısı Kullanmak İstiyor

Microsoft’un karbon ayak izi büyük. Şirket, insan atıklarını yer altına depolamanın bu soruna çözüm olabileceğini düşünüyor.

Teknoloji devinin yapay zeka bağımlılığını beslemek için duyduğu sınırsız enerji ihtiyacı, emisyonlarında artışa neden oluyor. Karbon ayak izinin büyümesini engellemek için şirket, çeşitli sera gazı giderim teknolojilerine yatırım yapıyor.

Yöntemlerden biri, insan ve hayvan atıklarını satın alarak, onları binlerce fit derinliğe pompalayan devasa bir enjektör gibi çalışan bir sistemle yer altına göndermeyi içeriyor.

Microsoft’un yatırım yaptığı Vaulted Deep adlı şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Julia Reichelstein “Farklı türlerde organik atıkları alıyoruz. Çoğu zaman kirli, çamurumsu, yüzeyde sorun yaratan organik atıkları alıyor ve bu atıkları kalıcı karbon giderimi için çok derinlere gömüyoruz.” diyor. 

Microsoft Perşembe günü, Vaulted Deep’ten önümüzdeki yıldan itibaren 12 yıl boyunca geçerli olacak şekilde 4,9 milyon metrik ton dayanıklı karbon giderimi satın alacağını duyurdu. Gömülen her ton karbon, bir karbon giderim kredisine eşdeğer sayılıyor.

Anlaşma, Microsoft’un desteklediği karbon dengeleme teknolojilerinden yalnızca biri. Şirket, bu teknolojilerin atmosferdeki karbondioksit ve metanı durdurarak iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlayacağını düşünüyor.

Microsoft’un ilgisini çeken diğer alışılmadık karbon giderim projeleri arasında, Panama’da eski yağmur ormanlarının yeniden yetiştirilmesi (ki bu süreçte bazı yatırımcıların hayvancılığa geçmesine neden oldu) ve Norveç’teki bir şehrin çöp yakma işlemi sırasında ortaya çıkan emisyonların toplanarak Kuzey Denizi’nin altındaki eski petrol kuyularına gömülmesi yer alıyor.

Nasıl Çalışıyor?

Vaulted Deep, “biyobulamaç” adını verdiği atıkları topluyor. Atıklar bir şehrin kanalizasyon sisteminden gelen insan dışkısı, çiftlik alanlarındaki fazla gübre veya kağıt fabrikalarından arta kalan çamurlar olabilir. Öğütüldükten sonra yaklaşık 5.000 fit derinliğe enjekte ediliyor.

Atıkların çoğu katı, sıvı veya gaz halinde bulunurken, bulamaçlar hepsinin arasında yer alıyor ve bu da onları işlemeyi zorlaştırıyor. Çoğu zaman ucuz arazilere dökülüyor ya da tarım alanlarına yayılıyor, sonucunda besin maddesi taşkınlarına ve PFAS gibi kalıcı kimyasalların su sistemine sızmasına neden olabiliyor.

Bunun yerine Vaulted Deep, atıkları belediye ve endüstriyel tesislerden toplayarak doğal kaya oluşumlarının altına gönderiyor. Söz konusu gübre olduğunda, derin depolama işlemi çürümeyi durduruyor ve CO₂ ile metan gibi sera gazlarının atmosfere salınmasını engelliyor. Metan, atmosferik ısınma açısından CO₂’ye göre dört kat daha etkili.

Vaulted Deep, yer altında depoladığı karbon miktarına göre karbon kredisi satıyor. Şu anda  kredilerin metrik ton başına fiyatı yaklaşık 350 dolar.

Uzmanlara göre, Vaulted Deep’in avantajı işe yaramayan atıkları alıp karbon kredisine dönüştürmesi.

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de atmosferden CO₂ giderimine odaklanan biyokütle sistemleri uzmanı Daniel Sanchez “Bu, gerçekten başka hiçbir şekilde kullanılamayan, çamurumsu atıklar ve onlar bu atıkları kalıcı jeolojik depolama için yer altına enjekte etmek istiyorlar. Bu, olabilecek en basit sistem.” ifadelerini kullanıyor.

Sanchez, kanalizasyon atığı ve gübre gibi biyolojik maddelerin gübre olarak kullanılabileceğini, ancak tarım açısından yalnızca sınırlı miktarda etkili olduğunu belirtti. Fazlası çoğu zaman doğaya zarar verecek şekilde dökülüyor.

Toplama maliyetinin ton başına yaklaşık 150 dolar olduğunu tahmin eden biyokütle sistemleri uzmanı, özellikle Vaulted Deep’in atık yönetim tesisleriyle ortak çalışması durumunda maliyetin zamanla düşeceğini öngörüyor.

Yanlışlıkla Kurulan Dünyanın En Büyük Karbon Giderim Şirketi

Vaulted Deep, Julia Reichelstein ve Omar Abou-Sayed tarafından 2023 yılında, planlı olmaktan çok tesadüfi şekilde kuruldu. Abou-Sayed’in babası, bulamacın yer altına enjekte edilmesi teknolojisinin geliştirilmesine katkı sağladı. O dönem bu teknoloji, petrol sahası atıklarını gömmek için kullanılıyordu. Sonrasında Abou-Sayed, teknolojiyi ticarileştirerek Los Angeles’taki bir atık su arıtma tesisinden gelen fazla bulamacı yer altına pompaladı. Bugün şirket, şehrin biyolojik atıklarının yaklaşık %20’sini işliyor. Reichelstein, Abou-Sayed ile yaptığı bir sohbet sırasında bu operasyonun farkında olmadan devasa bir karbon giderim faaliyetine dönüştüğünü fark etti.

Reichelstein “Yüzüne baktım, biraz hesap yaptım ve ‘Sanırım dünyadaki en büyük karbon giderim projesini yönetiyorsun ama kimsenin haberi yok’ dedim.” diyerek konuşmanın, Vaulted Deep’in kurulmasına ön ayak olduğunu anlatıyor.

Şirket şimdi genişlemeyi planlıyor. Kansas eyaletindeki Hutchinson şehrinde, bölgeden taşınan çiftlik atıklarıyla Derby şehrinden gelen biyolojik atıkları alacak yeni bir tesis açıldı. Tesiste tam kapasiteyle çalışıldığında yılda 50.000 ton dayanıklı karbon giderimi sağlanması bekleniyor. Microsoft’la yapılan anlaşma öncesinde, şirket daha önce Stripe dahil bazı teknoloji şirketlerinin yer aldığı Frontier grubuna karbon kredisi teslim ediyordu.

‍

Uyumlu Yapı

Microsoft, 2030 yılına kadar karbon negatif olmayı ve 2050’ye kadar kuruluşundan bu yana saldığı tüm sera gazlarını ortamdan gidermeyi hedefliyor. Şirketin sürdürülebilirlik raporlarına göre, 2020-2024 yılları arasında toplam 75,5 milyon ton CO₂ eşdeğeri salındı.

Bunun bir kısmını dengelemek için büyük miktarda karbon giderim kredisi satın alındı. AlliedOffsets’e göre, şirket bugüne kadar 83 milyon tonun üzerinde karbon giderimi satın aldı ve bu yılın başından bu yana 59 milyon tonluk alım gerçekleştirdi. Vaulted Deep anlaşması bu rakamlara dahil değil.

Microsoft’un enerji ve karbon giderim kıdemli yöneticisi Brian Marrs, şirketin Vaulted Deep’e yatırım yapmasının sebeplerinden birinin tasarımdaki ek faydalar olduğunu söyledi: “Vaulted Deep, bir atık yönetim şirketiyken karbon giderim şirketine dönüştü. Biyolojik katı atıkları alıyorlar ve bunların çoğu günümüzde tarlalara yayılıyor. Bu durum su havzalarında besin taşkınlarına ve kirletici maddelere neden olabiliyor. Bu atığı çevreye zarar vermeyecek şekilde kapatmak ve karbonun atmosfere geri dönmesini engellemek — bu ek fayda yaklaşımı bizim için gerçekten ilgi çekici.”

Marrs, teknolojinin halihazırda faaliyette olması ve temel olarak kuyu sondajı gibi tanıdık bir süreç kullanması sayesinde düşük maliyetli olduğunu belirtti. Buna karşılık, doğrudan hava yakalama gibi bazı yeni teknolojiler daha fazla sermaye gerektiriyor: “Finansta ‘çeşitlendirme tek bedava öğle yemeğidir’ diye bir söz vardır. Biz de karbon giderim teknolojilerinden oluşan bir sepet kurarken bunun geçerli olduğuna inanıyoruz. Vaulted Deep’in portföyümüzdeki bu yere çok iyi oturduğunu düşünüyoruz.” 

Berkeley’den Sanchez, Vaulted Deep’in en büyük başarısını Kuzey Amerika’da göreceğini, çünkü Avrupa gibi bölgelerde aynı atıkların enerji üretiminde kullanıldığını söyledi. Örneğin Almanya’da çiftlik atıkları biyogaz için kullanılıyor, yani Vaulted Deep söz konusu materyal için rekabete girmeli.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.wsj.com/articles/microsoft-wants-your-poop-to-lower-its-emissions-0d83cdb8