Jeff Bezos, 2026’da Ay İnişine Hazırlanıyor: Blue Origin, SpaceX’e Rakip Oluyor

Jeff Bezos’un özel uzay şirketi Blue Origin, yılı iddialı bir şekilde tamamlıyor. Şirket, bu ayın başında ilk tam operasyonel New Glenn yörünge görevini başarıyla tamamlamasının ardından, şimdi de Mark 1 (MK1) adlı Ay aracını tanıttı.

Blue Origin’in kurucusu ve sahibi Jeff Bezos, Cuma günü X platformunda MK1’in ilk görselini paylaştı. Etkileyici bir şekilde, insansız iniş aracının 2026 yılının başlarında Ay’a uçması planlanıyor. MK1’in, Ay’ın güney kutbunda yer alan Shackleton krateri yakınlarına iniş yapması hedefleniyor.

Blue Origin, daha önce NASA’nın Ay görevinde SpaceX’in Starship aracını seçmesi üzerine ajansa karşı dava açmış ancak dava ABD Federal Talepler Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Şimdi tablo tersine dönmüş durumda. Blue Origin’in ilerlemesi, SpaceX üzerinde baskı oluşturuyor çünkü SpaceX’in modifiye edilmiş Starship Ay aracı, NASA’nın Artemis programında gecikmelere yol açıyor.

Blue Origin için Tarihi Bir Fırsat

Dünya bazen gizemli biçimlerde işler. 2021’de ABD Federal Talepler Mahkemesi, Blue Origin’in NASA’ya karşı açtığı ve ajansın 2,9 milyar dolarlık Ay aracı sözleşmesini SpaceX’e haksız biçimde verdiğini iddia ettiği davayı reddetmişti. Şimdi, Blue Origin’in önümüzdeki dört ay içinde MK1’i Shackleton kraterine indirmeyi hedeflemesiyle tablo tersine dönmüş durumda.

Eğer görev başarılı olursa, şirket SpaceX’ten önce Ay’a iniş yapan özel firma unvanını kazanacak. Bu durum, Blue Origin’e büyük bir stratejik avantaj sağlayabilir. Gizmodo’nun yakın tarihli haberine göre, NASA, Starship HLS’de yaşanan gecikmeler nedeniyle olası alternatifleri ciddi şekilde değerlendiriyor. Dolayısıyla Artemis 3 astronotlarını Ay’a götürecek aracın Blue Origin olabileceği akıllara geliyor.

Artemis 3 misyonunun, 1972’deki Apollo 17’den bu yana NASA’nın ilk insanlı Ay inişi olması bekleniyor fakat görev birkaç kez ertelendi ve şu anda 2028 yılı için planlanıyor. Çin’in Ay’a NASA’dan önce inme olasılığı ise ajans içinde endişe yaratıyor. SpaceX’in Starship İnsanlı İniş Sistemi (HLS), yörünge yakıt ikmali süreçlerinin karmaşıklığı nedeniyle gecikiyor. Böylelikle Blue Origin için ciddi bir fırsat doğuruyor.

MK1 Ay Aracı ve Blue Moon Pathfinder Görevi

Yine de tüm bunlar şimdilik yalnızca bir olasılık. Ay’a inişin ne kadar zor olduğu yakın dönemde tekrar görüldü. Örneğin, Intuitive Machines’in Odysseus aracı yana devrilerek iniş yaptı, Rusya’nın Luna-25 aracı ise 2023’te motor arızası nedeniyle çakıldı.

Bezos’un paylaşımına göre, MK1’in yüksekliği 8 metre (26 fit). Bu, aracı şirketin geliştirdiği MK2 modelinden daha küçük ama tarihi Apollo aracından daha büyük hale getiriyor. Boyut farkı kritik çünkü Artemis astronotları Ay yüzeyinde yaklaşık bir hafta geçirecek. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Apollo 17 mürettebatı Ay’da yalnızca 72 saat kalmıştı ama MK1’in yüksekliği, iniş sırasında devrilme riskini de artırıyor.

Blue Origin’in yaklaşan görevi, Blue Moon Pathfinder, MK1’in donanımını ve sistemlerini test etmeyi hedefliyor. Görev kapsamında aracın itki sistemi, aviyonik bileşenleri ve BE-7 motoru değerlendirilecek. Ayrıca, NASA’nın SCALPSS (Stereo Cameras for Lunar Plume Surface Studies) adlı cihazı da görevde yer alacak ve Ay yüzeyindeki iniş etkilerine dair değerli veriler toplayacak.

MK1, Blue Origin’in New Glenn roketi ile fırlatılacak. Aracın, Ay yüzeyine 3,3 ton (3 metrik ton) kargo taşıma kapasitesi bulunuyor. Bezos’a göre şirket yakında MK1’in “tam entegre kontrol testlerini” tamamlayacak ve 2026’nın ilk çeyreğinde Blue Moon Pathfinder görevini başlatacak.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://interestingengineering.com/space/blue-origin-could-land-on-the-moon