İlk Kez, Genetik Olarak Değiştirilmiş Bir Domuz Akciğeri Beyin Ölümü Gerçekleşmiş Bir İnsana Nakledildi ve 9 Gün Boyunca İşlevini Sürdürdü

Genetik olarak değiştirilmiş bir domuz akciğeri, beyin ölümü gerçekleşmiş 39 yaşındaki bir erkeğe nakledildi ve dokuz gün boyunca işlevini sürdürdü. Yeni yayımlanan rapora göre nakil, insanlara domuzdan akciğer nakledilmesine yönelik ilk girişim olarak değerlendiriliyor. Daha önce domuz böbreği ve kalbi nakillerinde sınırlı başarılar görülmüştü ancak uzmanlar akciğer nakillerinin yakın zamanda klinik uygulamalara girmesini beklemiyor.

Araştırma, Çin’de Guangzhou Tıp Üniversitesi Birinci Bağlı Hastanesi tarafından yürütüldü. Çalışmada adı açıklanmayan hasta, beyin kanaması sonucu beyin ölümü gerçekleşmiş 39 yaşında bir erkekti. Ailesinin onayıyla gerçekleştirilen nakilde, domuz akciğeri altı gen düzenlemesinden geçirilmişti. Ayrıca donör hayvan, ömrü boyunca son derece steril ve sıkı kontrol edilen koşullarda tutulmuştu. Hastaya enfeksiyon ve reddi önlemek için çok sayıda ilaç uygulandı.

Araştırmacılar, nakilden hemen sonra reddetmeye dair belirti görmediklerini, ancak bir gün içinde sorunların başladığını aktardı. Hastanın vücudunda yaygın ödem oluştu, dokularda sıvı birikmeye başladı ve bu durumun olası nedeninin kan akışı sorunları olabileceği belirtildi. Doktorlar birkaç gün sonra kısmi toparlanma işaretleri gözlemledi fakat tüm önlemlere rağmen reddetme belirtileri ortaya çıktı. Ailenin isteği üzerine deney sona erdirildi.

Araştırmacılar çalışmada şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu çalışma, domuzdan insana akciğer naklinin uygulanabilirliğini gösterse de organ reddi ve enfeksiyonla ilgili önemli zorluklar devam ediyor.” Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu, klinik deneylerin henüz mümkün olmadığı vurgulandı.

Dünya genelinde organ bağışına büyük ihtiyaç var. ABD’de 2023 yılında 48.000’den fazla nakil yapılırken, bekleme listesinde 103.000’den fazla kişi bulunuyordu. Federal Sağlık Kaynakları ve Hizmetler İdaresi (HRSA) verilerine göre, ABD’de her gün yaklaşık 13 kişi organ nakli beklerken hayatını kaybediyor. Domuz kalp kapakçıkları insanlara 30 yıldır naklediliyor. Organlarda ise genetik olarak değiştirilmiş domuz kalpleri ve böbreklerinde kısmi başarılar elde edildi. Domuz karaciğeri denemeleri ise daha sınırlı başarıyla sonuçlandı. Şimdiye kadarki en ileri gelişme, Massachusetts General Hospital’da Tim Andrews adlı hastaya yapılan genetik olarak değiştirilmiş bir domuz böbreği nakli oldu ve hasta yaşamını sürdürmeye devam ediyor.

New York Üniversitesi Langone Transplant Enstitüsü’nden cerrah Dr. Adam Griesemer, araştırmaya katılmadı ancak çalışmayı şu sözlerle değerlendirdi: “Hiç kimse dokuz günlük bir akciğer nakli için gönüllü olmaz. Hayvanlarda yapılan deneyler de benzer sonuçlar vermişti. İnsanlarda birebir aynı sonuçları varsaymak doğru değil, bu yüzden bu çalışmalar önemli.”

Dr. Ankit Bharat, Northwestern Medicine Canning Göğüs Cerrahisi Enstitüsü Direktörü, araştırmayı ilginç bulduğunu ancak şu an için umutlu olmadığını söyledi: “Buradan bir şeyler öğreneceğiz ama burada gördüklerimizle daha büyük klinik deneylerin kapılarının açıldığından emin değilim.” Bharat, akciğerin böbrek veya kalpten çok daha karmaşık olduğunu belirterek, akciğerlerin bağışıklık sisteminde kan süzme, sıcaklık düzenleme, trombosit üretimi, pH dengesi ve bağışıklık savunmasında kritik roller üstlendiğini hatırlattı. “Zaten insan organlarında reddetme sorununu tam anlamıyla çözememişken, domuzdan gelen antijenlerle bunu daha da karmaşık hale getiriyorsunuz.” dedi.

Araştırmacılar nakilden sonra reddin hemen ortaya çıkmadığını belirtse de Bharat, paylaşılan X-ray ve CT görüntülerine baktığında ikna olmadığını söyledi: “Çok fazla hasar var. Hiper-akut reddin olmadığından emin değilim.” Bharat’a göre, gelecekte domuz akciğerinden ziyade insan kök hücreleriyle üretilen akciğerler daha umut verici olabilir.

Dr. Griesemer ise farklı bir yaklaşımı hatırlattı: “Domuz akciğerini bir iskelet gibi kullanıp, kök hücre tedavisiyle domuz hücrelerini insan hücreleriyle değiştirmek mümkün olabilir. Bu durumda gerçek anlamda bir xenotransplantasyon sayılmaz çünkü hücreler insan olacak ama yapı domuzdan gelecek.”

Son yıllarda klonlama, gen düzenleme ve enfeksiyon kontrolündeki ilerlemeler, domuz organlarının insanlar için kullanılabilmesi konusunda önemli adımlar attı. Araştırmacılara göre, bu çalışmalar gelecekte organ bekleme listelerinde çığır açabilecek alternatif çözümlere giden yolda kritik birer basamak olarak görülüyor.

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak:https://edition.cnn.com/2025/08/25/health/first-pig-to-human-lung-transplant