FDA Onaylı Göz Damlası, 30 Dakikada Yakın Görmeyi Geri Kazandırıyor

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Lenz Therapeutics’in presbiyopi tedavisinde kullanılmak üzere geliştirdiği aceclidine etken maddeli Vizz adlı göz damlasına onay verdi. Presbiyopi, yaşlanmaya bağlı olarak yakını görememe sorununa yol açan bir görme bozukluğu. Aceclidine, kolinerjik muskarinik reseptör agonisti olarak bilinen bir ilaç sınıfına ait ve 1970’lerde Avrupa’da Chibret firması tarafından Glaucostat ismiyle glokom tedavisinde pazarlanmıştı ancak FDA tarafından bugüne kadar onaylanmamış ve presbiyopi tedavisinde kullanılmamıştı.

Presbiyopi, ABD’de yaklaşık 130 milyon yetişkini etkileyen yaşa bağlı bir görme kaybı türü. Gözün saydam merceği zamanla sertleşip esnekliğini kaybettiğinde, yakın nesnelerden gelen ışığı retinaya odaklama yeteneği azalıyor. Sonucunda yakını görememe ve bulanık görmeye neden oluyor. Durum genellikle kişinin kendi kendine fark ettiği bir sorun olup, reçetesiz satılan okuma gözlükleriyle yönetiliyor. Göz doktorları, gerektiğinde reçeteli gözlükler veya ilaçlar da önerebiliyor. AbbVie/Allergan’ın yine kolinerjik muskarinik reseptör agonisti olan pilokarpin etken maddeli Vuity damlası da 2021’de presbiyopi için onay almıştı.

Kolinerjik muskarinik agonistler, gözdeki düz kaslar üzerindeki muskarinik reseptörleri uyararak pupillanın küçülmesini sağlıyor. Böylelikle “pinhole etkisi” ortaya çıkıyor ve derinlik algısı ile görme kalitesi iyileşebiliyor.

Lenz Therapeutics, aceclidine bazlı göz damlasının etkinliğini CLARITY 1 ve CLARITY 2 klinik çalışmalarında gösterdi. Toplam 466 presbiyopi hastası, aceclidine veya karşılaştırma amacıyla kullanılan bir maddeye (plasebo veya alfa adrenerjik agonist brimonidin) günde bir kez, 42 gün boyunca rastgele atandı. Brimonidin, açık açılı glokom veya oküler hipertansiyonda göz içi basıncını düşürmek için endikasyonu olan bir ilaç.

Çalışmanın 1. gününde, aceclidine kullanan hastaların %65–71’i, uzak görme keskinliğini kaybetmeden yakın görme keskinliğinde iyileşme elde etti. Kontrol grubunda oran %8–12 arasında kaldı. İlacın etkisi uygulamadan sonraki 30 dakika içinde başlıyor ve 10 saate kadar sürüyor. Lenz, yakın görme iyileşmesinin 4 haftalık birincil sonlanım noktası süresince tutarlı ve tekrarlanabilir olduğunu bildirdi.

Aceclidine genel olarak iyi tolere edildi ve tedaviye bağlı ciddi yan etki görülmedi. İlacın prospektüsünde ise bulanık görme, retina yırtığı ve dekolmanı riski ile iritis uyarıları yer alıyor. En yaygın yan etkiler arasında uygulama bölgesinde tahriş, loş görme ve baş ağrısı bildirildi. Şirket, bu klinik çalışma sonuçlarını henüz yayımlamadı.

AbbVie, pilokarpin bazlı damlanın yıllık satış verilerini henüz açıklamadı. Pilokarpin, presbiyopi onayını 2021’de alsa da, glokom tedavisi için FDA onayını onlarca yıl önce almıştı.

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.nature.com/articles/d41573-025-00138-3