Sürdürülebilirlik
1/8/2025
Washington merkezli Helion Energy şirketi, Chelan County, Orion'da ticari amaçla kullanılacak ilk nükleer füzyon santralinin inşasına resmen başladı. Hedef, sudan elde edilen yakıtla düşük maliyetli ve temiz elektrik üretmek ve bu enerjiyi Microsoft’un veri merkezlerine aktarmak.
Helion’un kurucu ortağı ve CEO’su David Kirtley, süreci şu sözlerle değerlendirdi: “Bugün yalnızca Helion için değil, tüm füzyon endüstrisi için önemli bir gün. Enerji bağımsızlığının ve endüstriyel dönüşümün yeni bir çağını başlatıyoruz.” Açıklamasına şöyle devam etti: “Şirketi kurduğumuzdan bu yana tüm odağımız füzyon teknolojisini ticarileştirmeye ve elektriği şebekeye dahil etmeye yönelikti. Sahadaki çalışmaların başlaması bu vizyona bir adım daha yaklaştığımızı gösteriyor.”
Tamamen karbonsuz elektrik üretimine odaklanan Helion, Chelan County'deki bu yeri hem enerji aktarım altyapısına erişimi hem de yenilikçi enerji projeleri geçmişi nedeniyle seçti. Orion adını taşıyan bu proje, Washington eyaletinin enerji iletim hatlarına doğrudan bağlanacak. Böylece Microsoft’un veri merkezlerine enerji ulaştırmak için ideal bir konum sağlanmış olacak.
2023 yılında Helion, dünyanın ilk nükleer füzyon temelli enerji satın alma anlaşması (PPA) kapsamında Microsoft’a 2028 yılına kadar enerji sağlanacağını duyurmuştu. Constellation Energy bu süreçte enerji pazarlayıcısı olarak görev alacak. Helion’un aktardığına göre, sahadaki çalışmalar planlandığı şekilde ilerliyor.
Microsoft’un Enerji, Bağlantı ve Sürdürülebilirlik Bölümü’nden Melanie Nakagawa şu değerlendirmeyi yaptı: “Füzyon, dünyanın temiz ve bol güç arayışında ilham verici bir sınırı temsil ediyor. Ticari füzyona giden yol hâlâ şekilleniyor olsa da, Helion’un Washington’daki öncü çalışmalarını sürdürülebilir enerji yatırımlarımızın bir parçası olarak desteklemekten gurur duyuyoruz.”
Helion, önceki prototipi Trenta ile 100 milyon santigrat dereceye ulaşan ilk özel şirket olmuştu. Bu sıcaklık seviyesi, ticari füzyon reaktörlerinin çalışması için gereken minimum değer olarak kabul ediliyor. Şirket, Chelan County Kamu Hizmetleri Kurumu’ndan (PUD) kiraladığı Malaga’daki arazide inşaata başladı. Süreç, Washington eyaletinin çevresel inceleme süreci olan SEPA kapsamında Önemsiz Etki Belirlemesi (MDNS) ile ilerletildi.
Helion, 2023’ten bu yana çeşitli devlet kurumları ve yerel paydaşlarla iletişim halindeydi. Şirket, kalan izin süreçlerini tamamlayarak sahada ticari füzyon santralini kurmayı hedefliyor.
Füzyon, atomları yüksek enerjiyle çarpıştırarak büyük miktarda enerji açığa çıkmasını sağlayan bir yöntem. Bu süreç sera gazı salımı olmadan gerçekleşir ve uzun ömürlü radyoaktif atıklar oluşturmaz. Ancak şimdiye kadar yapılan milyarlarca dolarlık yatırım ve araştırmaya rağmen, bilim insanları füzyon tepkimesine harcanan enerjiden daha fazlasını elde etmenin sürdürülebilir bir yolunu henüz bulamadı.
Reuters’ın aktardığına göre, OpenAI CEO’su Sam Altman ve SoftBank’in yatırım kolu tarafından desteklenen Helion, bu hedefe ulaşmak için çalışmalarını Everett, Washington’daki Polaris prototipi ile sürdürüyor.
Kaynak: https://interestingengineering.com/energy/world-first-fusion-power-plant-helion