Disney ve Universal, Telif Hakkı İhlali Gerekçesiyle Yapay Zeka Görsel Üreticisi Midjourney’e Dava Açtı

Disney ve Universal, Çarşamba günü yapay zeka alanında faaliyet gösteren bir şirkete telif hakkı ihlali gerekçesiyle dava açtı. Eğlence sektörünün iki devi, Midjourney’in popüler yapay zeka destekli görsel oluşturucusunu dava dilekçesinde “tükenmez bir intihal kuyusu” olarak tanımlayarak, şirketin stüdyoların en bilinen karakterlerini izinsiz biçimde çoğalttığını öne sürdü.

Los Angeles federal mahkemesine sunulan dava dilekçesinde, Midjourney’in iki Hollywood stüdyosunun kütüphanelerini izinsiz kullandığı, “sayısız” sayıda karakterin kopyasını ürettiği ve dağıttığı belirtiliyor. Dava metninde örnek olarak Star Wars’tan Darth Vader, Frozen’dan Elsa ve Despicable Me serisinden Minions karakterleri yer alıyor. Midjourney, yorum talebine henüz yanıt vermedi.

Disney ve Universal tarafından görsel ve video üretimine dair açılan dava, generatif yapay zekanın telif hakkı ihlalleri bağlamında yeni bir aşamaya işaret ediyor. Daha önceki davalar, ağırlıklı olarak metin ve müzik gibi içerikler üzerineydi. Görsel ve video üretimine yönelik açılan bu dava, bu alanda adım atan en büyük eğlence şirketlerinin müdahalesini temsil ediyor.

Disney’in baş hukuk müşaviri Horacio Gutierrez, yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Yapay zeka teknolojisinin vadettikleri konusunda iyimseriz ve insan yaratıcılığını destekleyecek şekilde sorumlu kullanımı konusunda umutluyuz. Ancak korsanlık korsanlıktır, bunu yapan bir YZ şirketi olduğunda da ihlal niteliği değişmez.”

NBCUniversal’ın yönetim kurulu başkan yardımcısı ve baş hukuk müşaviri Kim Harris ise şirketin davayı açma gerekçesini şöyle ifade etti: “Eserleriyle bizi eğlendiren ve ilham veren tüm sanatçıların emeğini ve içeriğimize yaptığımız önemli yatırımları korumak için dava açıyoruz.”

Stüdyolar, San Francisco merkezli Midjourney’in kendilerine ait telifli içeriklerin kullanımını durdurma taleplerini görmezden geldiğini ve en azından bu karakterleri birebir kopyalayan yapay zeka görsellerinin üretilmesini engelleyecek teknolojik önlemleri almadığını savunuyor.

Stüdyolar, Midjourney’in tam tersine daha yüksek kaliteli görseller oluşturabilen yeni sürümler yayınlamaya devam ettiğini ve kullanıcıların yalnızca yazılı komutlarla animasyon karakterlerini yeniden yaratabildiğini belirtiyor. YZ şirketleri, bu tür üretken modelleri eğitmek için genellikle milyonlarca internet sitesinden toplanmış geniş veri kümelerini kullanıyor.

2022 yılında Forbes’a verdiği bir röportajda Midjourney CEO’su David Holz, şirketin veri tabanını oluşturmak için “interneti büyük çapta taradığını” söylemişti.

Dava, Disney ve Universal Pictures’a bağlı film birimlerinin telif hakkı sahibi olan veya kontrol eden yedi kurumsal varlık adına açıldı. Sunulan örneklerde, Midjourney’in oluşturduğu görseller arasında ışın kılıcı taşıyan Yoda, kaykay süren Bart Simpson, bulutların üzerinde uçan Iron Man, uçuşa geçen Buzz Lightyear gibi Disney karakterleri bulunuyor. Universal’a ait karakterler arasında ise Ejderhanı Nasıl Eğitirsin serisinden Toothless, Yeşil dev Shrek ve Kung Fu Panda’dan Po yer alıyor.

Dava metninde şu ifadelere yer veriliyor: 

“Davacıların telifli eserlerine el koyan ve ardından Disney ile Universal’ın meşhur karakterlerini açıkça içeren ve kopyalayan görselleri (ve yakında videoları) dağıtan Midjourney, yaratım sürecine bir kuruş bile yatırım yapmadan çalışan klasik bir telif hakkı ‘bedavacısı’ ve tükenmez bir intihal kuyusudur.”

Disney ve Universal, mahkemeden Midjourney’in telifli eserlerini kopyalamasının önüne geçilmesi için ihtiyati tedbir kararı talep etti. Aynı zamanda, izinsiz görsel veya video üretim hizmetlerinin durdurulması ve tazminat ödenmesi yönünde de talepte bulundu.

Stüdyolar, 2021 yılında David Holz tarafından kurulan Midjourney’in yalnızca geçen yıl abonelik modeliyle 300 milyon dolar gelir elde ettiğini belirtiyor.

Midjourney, sanatçıların eserlerini izinsiz kullanmakla daha önce de suçlanmıştı. Geçen yıl bir grup sanatçının, Midjourney, Stability AI ve diğer bazı şirketlere karşı açtığı telif hakkı davasında, bir California federal yargıcı, davacıların bu şirketlerin eserlerini izinsiz kopyalayıp kendi sunucularında depoladığına dair makul gerekçeler sunduğuna hükmetmiş ve davanın görülmesine izin vermişti.

Bu dava, telif hakkı sahipleri tarafından açılan yapay zeka eğitimi için izin alınmadan kullanılan materyallerle ilgili artan dava dalgasının bir parçası. Bu davalar arasında yazarlar, haber kuruluşları ve müzik şirketlerinin açtığı dosyalar yer alıyor.

Sanatçıların eserleri için izin alıp almadığı sorulduğunda Holz, şu yanıtı vermişti: “Yüz milyonlarca görseli toplayıp bunların nereden geldiğini bilmenin gerçekten bir yolu yok.” OpenAI ise 2023 başlarında Birleşik Krallık hükümetine sunduğu bir belgede “Günümüzün önde gelen YZ modellerini eğitmek, telifli materyaller kullanılmadan mümkün değil” açıklamasını yapmıştı.

2023’ün sonunda New York Times, içeriklerinin izinsiz kullanıldığı gerekçesiyle OpenAI ve şirkette %49 hisseye sahip olan Microsoft aleyhine dava açtı. Dava hâlen devam ediyor. Öte yandan, The Guardian gibi bazı yayın organları, içerik arşivlerini yapay zeka şirketlerine lisanslayarak yasal anlaşmalara varmış durumda. Meta’nın Llama modellerini eğitmek için korsan kitap verisi kullandığı iddiasıyla açılan davalarda ise, yazarların bazı iddiaları mahkeme tarafından reddedildi.

2024 Haziran ayında, büyük müzik şirketleri de iki YZ şirketine karşı dava açtı. Sony Music Entertainment, Universal Music Group Recordings ve Warner Records, Suno ve Udio adlı şirketlerin milyonlarca şarkıyı izinsiz şekilde kullanarak açıkça türev müzik üreten motorlar geliştirdiğini öne sürdü.

‍

‍

Kaynak:https://www.theguardian.com/technology/2025/jun/11/disney-universal-ai-lawsuit