Yapay Zeka
5/2/2025
Cerebras Systems, DeepSeek’in devrim niteliğindeki R1 yapay zeka modelini ABD sunucularında barındıracağını duyurdu. Bu hamle, GPU tabanlı çözümlerden 57 kat daha hızlı işlem kapasitesi sunarken, hassas verilerin ABD sınırları içinde tutulmasını sağlayacak. Açıklama, Çin’in yapay zeka alanındaki hızlı ilerleyişi ve veri gizliliğine ilişkin artan endişeler ışığında stratejik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yapay zeka çip üreticisi Cerebras, 70 milyar parametreli DeepSeek-R1 modelini kendi wafer ölçekli donanımı üzerinde çalıştırarak saniyede 1.600 token üretme kapasitesine ulaşacağını açıkladı. Bu, geleneksel GPU sistemlerinin "akıl yürütme" yeteneği gerektiren yapay zeka modelleriyle yaşadığı performans darboğazlarını aşmada önemli bir ilerleme olarak görülüyor.
"Bu akıl yürütme modelleri ekonomiyi doğrudan etkiliyor." diyen Cerebras yöneticisi James Wang, VentureBeat’e verdiği özel röportajda şunları ekledi: "Her bilgi çalışanı, çok aşamalı bilişsel görevler gerçekleştiriyor. Ve bu akıl yürütme modelleri, onların iş akışlarına entegre olacak araçlar olacak."
Bu duyuru, DeepSeek’in sektöre girişiyle Nvidia’nın piyasa değerinde yaklaşık 600 milyar dolarlık kayba uğradığı bir haftanın ardından geldi. Cerebras’ın sunduğu çözüm, ileri düzey yapay zeka modellerinin yüksek işlem gücü gereksinimi ve veri egemenliği konularına doğrudan bir yanıt niteliği taşıyor.
"Eğer şu anda oldukça popüler olan DeepSeek API’sini kullanırsanız, verileriniz doğrudan Çin’e gidiyor." diyen Wang, bu durumun birçok ABD merkezli şirketi DeepSeek’i kullanmaktan alıkoyduğunu belirtti.
Cerebras, hız avantajını yapay zeka modellerinin tamamını tek bir wafer büyüklüğündeki işlemci üzerinde çalıştıran yenilikçi bir çip mimarisi ile sağlıyor. Bu yaklaşım, GPU tabanlı sistemlerde sıkça karşılaşılan bellek darboğazlarını ortadan kaldırarak yapay zeka modellerinin daha verimli çalışmasını sağlıyor. Şirket, DeepSeek-R1’in kendi donanımı üzerindeki performansının OpenAI’nin tescilli modelleriyle eşdeğer veya daha üstün olduğunu iddia ediyor.
Bu gelişme, yapay zeka dünyasında önemli bir değişime işaret ediyor. Eski bir hedge fon yöneticisi olan Liang Wenfeng tarafından kurulan DeepSeek, yalnızca ABD’li rakiplerinin %1’i maliyetine ileri seviye akıl yürütme yetenekleri geliştirmesiyle sektörde büyük yankı uyandırmıştı. Şimdi, Cerebras’ın sunduğu barındırma çözümü, ABD şirketlerine bu ilerlemelerden faydalanma imkânı sağlarken veri kontrolünü de garanti ediyor.
Wang "Aslında güzel bir hikâye bu." diyerek süreci şu sözlerle özetledi: "ABD araştırma laboratuvarları bu teknolojiyi dünyaya hediye etti. Çin aldı ve geliştirdi, ancak Çin’de çalıştığı için bazı sansür sorunları var. Şimdi ise bunu geri alıyoruz ve ABD veri merkezlerinde, sansürsüz ve veri gizliliğini ihlal etmeden çalıştırıyoruz."
Hizmet, bugünden itibaren geliştirici önizlemesi kapsamında erişime açılacak. İlk aşamada ücretsiz olarak sunulacak, ancak yoğun talep nedeniyle API erişim kontrollerinin uygulanması planlanıyor.
Bu adım, ABD’li yasa koyucuların DeepSeek’in yükselişiyle ortaya çıkan yeni düzenleyici yaklaşımları tartıştığı bir dönemde gerçekleşiyor. Çinli şirketlerin, çip ihracat kısıtlamalarına rağmen ileri seviye yapay zeka yetenekleri geliştirebilmesi, ABD'nin teknoloji üstünlüğünü koruma çabalarında yetersizlikleri ortaya çıkardı ve daha sıkı düzenlemeler talep edilmesine neden oldu.
Analistler, bu gelişmenin GPU bağımlı yapay zeka altyapısından uzaklaşmayı hızlandırabileceğini öne sürüyor. "Nvidia artık yapay zeka çıkarımı performansında lider değil." diyen Wang, farklı YZ çip üreticilerinin GPU’lardan daha hızlı çalıştığını gösteren benchmark sonuçlarına dikkat çekti. "Bu yeni yapay zeka çip şirketleri, en son modelleri çalıştırmada GPU’lardan gerçekten daha hızlı."
Bu gelişmenin etkisi yalnızca teknik performansla sınırlı değil. Yapay zeka modelleri giderek daha karmaşık akıl yürütme yetenekleri kazandıkça, işlem gereksinimleri de katlanarak artıyor. Cerebras, çip mimarisinin bu tür gelişmiş iş yükleri için daha uygun olduğunu belirterek, kurumsal yapay zeka dağıtımlarında rekabet ortamını değiştirmeyi hedefliyor.