Bilim ve Dünya
18/8/2025
Bir araştırma ekibi, ilk kez gerçek zamanlı ve üç boyutlu görüntülerle insan embriyosunun rahme yerleşme anını kaydetti. Görseller, sentetik bir rahim içinde gerçekleşen yerleşme sürecini ortaya koyarak doğal sürecin ayrıntılı bir yansımasını sundu. Çığır açıcı görüntüler, Katalonya Biyomühendislik Enstitüsü (IBEC) araştırmacıları tarafından yayımlandı ve embriyolar, Barselona’daki Dexeus Üniversite Hastanesi tarafından bağışlandı.
Çalışmanın baş yazarı ve IBEC Üreme Sağlığı için Biyomühendislik Grubu’nun baş araştırmacısı Samuel Ojosnegros, araştırmanın önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “İnsan embriyolarının rahme doğru tünel kazarak ilerlediğini ve bu süreçte kayda değer bir kuvvet uyguladığını gözlemledik. Bu kuvvetler gerekli, çünkü embriyoların uterin dokuyu istila edip tamamen bütünleşmesi gerekiyor. Şaşırtıcı derecede invaziv bir süreç söz konusu. Yerleşme sırasında birçok kadında karın ağrısı ve hafif kanama görülebiliyor, ancak olayın kendisi daha önce hiç gözlemlenmemişti.”
Embriyo yerleşmesi, döllenmiş bir yumurtanın yumurtlamadan yaklaşık 6 ila 12 gün sonra rahim iç tabakasına tutunmasıyla gerçekleşiyor. Araştırmacılar, embriyoların rahim dışında kontrollü koşullarda yerleşmesini sağlayan özel bir platform geliştirdi. Kollajen ve uterin dokudan kısmen oluşan jel tabanlı sistem, gerçek zamanlı floresan görüntüleme ile embriyonun çevresiyle etkileşiminin incelenmesine imkân verdi.
Ekip, insan ve fare embriyoları ile deneyler yaparak iki türün yerleşme süreçlerini karşılaştırdı. Sonuçlar, fare embriyosunun yüzeye yapıştığını, insan embriyosunun ise uterin dokuyu tamamen delip içerden dışarı doğru büyüdüğünü ortaya koydu. Araştırma ayrıca insan embriyosunun yerleşme sırasında çevre dokuyu parçalayan enzimler salgıladığını ve bulunduğu ortama çekme kuvvetleri uyguladığını gösterdi.
Yerleşme sürecindeki başarısızlık, kısırlığın temel nedenlerinden biri olarak görülüyor ve düşüklerin yaklaşık %60’ını açıklıyor. Araştırmacılar, sürecin daha iyi anlaşılmasının doğurganlık oranlarını artırmada önemli etkiler doğurabileceğini belirtiyor. Çalışmanın ortak yazarlarından Amélie Godeau, gözlemlerini şu sözlerle aktardı: “Embriyonun uterin matrisi kendine doğru çekip hareket ettirdiğini ve yeniden düzenlediğini gözlemliyoruz. Aynı zamanda dış kuvvet ipuçlarına tepki veriyor. İn vivo gerçekleşen kontraksiyonların yerleşme sürecini etkileyebileceğini öne sürüyoruz.”