Yapay Zeka

21/7/2025

ABD'nin Yeni Yapay Zeka Süper Bilgisayarı Nexus, 8 Milyar İnsan Beyninden Daha Hızlı Hesaplama Yapacak

ABD’de araştırma topluluğu, yapay zeka güdümlü bilimsel keşifler için büyük bir atılım gerçekleştirmek üzere. Georgia Tech ve iş ortakları, Ulusal Bilim Vakfı’ndan (NSF) aldığı 20 milyon dolarlık destekle, yapay zeka temelli en hızlı süper bilgisayarlardan biri olacak Nexus’u inşa etmeye hazırlanıyor.

Tamamlanması 2026 baharında öngörülen sistem, saniyede 400 katrilyon işlem kapasitesine ulaşacak. Bu, dünya üzerindeki her insanın saniyede 50 milyon hesaplama yaptığı bir senaryoyla eşdeğer düzeyde bir işlem gücüne denk geliyor.

Yapay Zeka Gücü Herkes İçin

Nexus, yapay zeka ve yüksek performanslı hesaplama (HPC) yükleri için özel olarak tasarlandı. Sistem, ilaç keşfi, temiz enerji araştırmaları, iklim modellemesi ve robotik inovasyon gibi çok çeşitli alanlarda bilim insanlarını destekleyecek.

Georgia Tech Başkanı Ángel Cabrera, yeni süper bilgisayara ev sahipliği yapmalarının sembolik önemini şu sözlerle ifade etti: “Georgia Tech, ekonomimizde devrim yaratan yapay zeka yetenekleri ve teknolojilerinin en önde gelen kaynaklarından biri olmaktan gurur duyuyor. Yeni süper bilgisayara ev sahipliği yapmamızın uygun olduğunu düşünüyoruz. Bu, ülke çapında yapay zeka merkezli inovasyonun yeni dalgasını destekleyecek. NSF’ye minnettarız ve işe koyulmak için heyecanlıyız.”

Geleneksel süper bilgisayarlardan farklı olarak Nexus, erişilebilirlik ilkesini merkeze alıyor. Yalnızca büyük teknoloji merkezleri değil, ülke genelindeki farklı kurumlar da NSF üzerinden sistemden yararlanmak üzere başvurabilecek. Nexus, gelişmiş yapay zeka araçlarını farklı alanlardaki bilim insanlarına yaklaştıracak kullanıcı dostu arayüzlerle desteklenecek.

NSF Gelişmiş Siber Altyapı Ofisi Direktörü Katie Antypas, sistemin yenilikçi yapısını şöyle tanımladı: “Nexus sisteminin, sürekli bilimsel hizmetleri geleneksel yüksek performanslı hesaplama ile birleştiren yaklaşımı, yeni bilimsel ve yapay zeka iş akışlarını mümkün kılacak ve bilimsel keşfe ulaşma süresini hızlandıracak. Nexus’u araştırma topluluğu için NSF’nin ileri düzey bilişim kapasitesi portföyüne dahil etmek için sabırsızlanıyoruz.”

Nexus, işlem gücünün yanı sıra güçlü bellek ve depolama altyapısıyla da dikkat çekiyor: 330 trilyon bayt bellek ve 10 katrilyon bayt flash depolama alanı ile donatılacak. Bu miktar yaklaşık 10 milyar top kâğıda karşılık geliyor. Kâğıtlar üst üste konulduğunda 500.000 kilometre uzunluğunda bir sütun oluşuyor — Dünya’dan Ay’a ve oradan tekrar yolun üçte biri kadar geriye kadar uzanacak bir mesafe.

Süper Beyinler, Daha Hızlı Bilim

Nexus’un dev ölçekli donanımı, ileri düzey araştırmalar için gereken karmaşık problemleri ve büyük veri kümelerini işleyebilecek kapasiteye sahip. Ultra hızlı veri aktarım sistemleri sayesinde bilim insanları veri beklemek yerine keşfe daha fazla zaman ayırabilecek.

Georgia Tech, bu projeyi Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi’ndeki Ulusal Süper Hesaplama Uygulamaları Merkezi (NCSA) ile birlikte geliştiriyor. Nexus sistemleri, yeni bir yüksek hızlı ağ ile birbirine bağlanarak ortak bir araştırma altyapısı oluşturacak. Bu ağ, yapay zeka tabanlı araştırma araçlarına erişimi ülke çapında demokratikleştirmeyi amaçlıyor.

Georgia Tech’in Bilim ve Mühendislikte Yapay Zeka Merkezi (ARTISAN) direktörü ve Nexus projesinin baş araştırmacısı Suresh Marru, süper bilgisayarın amacını açıkladı: “Bu süper bilgisayar rekabeti dengeleyecek. Güçlü yapay zeka araçlarını daha erişilebilir ve daha fazla araştırmacı için daha kullanışlı hâle getirmek üzere tasarlandı.”

Georgia Tech, Nexus’un kurulumuna 2024 yılı içinde başlayacak. Kapasitesinin %10’u üniversite içi araştırmalar için ayrılırken, sistem erişimi NSF’nin değerlendirme süreciyle yönetilecek. Nexus, yalnızca yüksek işlem gücüyle değil, bilimsel ilerlemenin eşitlikçi ve erişilebilir bir altyapıyla desteklenmesini sağlayacak yapısıyla da dikkat çekiyor.

Kaynak: https://interestingengineering.com/innovation/georgia-tech-nexus-supercomputer-ai-research