Yapay Zeka, Sadece Temmuz’da 10.000’i Aşkın Çalışanı İşsiz Bıraktı

Yapay zekanın ABD iş gücü üzerindeki etkisi giderek belirginleşiyor. Challenger, Gray & Christmas tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, sadece Temmuz ayında özel sektör işverenlerinin üretken yapay zeka teknolojilerini benimsemesi nedeniyle 10.000'den fazla iş kaybedildi. Raporda, 2023’ten bu yana doğrudan yapay zeka ile ilişkilendirilen işten çıkarmaların sayısı 27.000’i aştı. CBS News'in aktardığına göre yapay zeka, bu yıl işten çıkarmalara neden olan ilk beş etken arasında yer alıyor.

Cuma günü açıklanan yeni istihdam verilerine göre, Temmuz ayında sadece 73.000 yeni iş eklendi. Rakam, ekonomistlerin tahminlerinin oldukça altında kaldı. Ocak–Temmuz döneminde özel sektörde duyurulan işten çıkarmaların toplamı 806.000’i aştı ve 2020’den bu yana aynı dönemdeki en yüksek rakam olarak kayda geçti. En büyük darbe ise teknoloji sektöründe yaşandı: Şirketler geçen yıla kıyasla yüzde 36 artışla 89.000’den fazla iş kesintisi gerçekleştirdi.

Challenger, Gray & Christmas’a göre, “Sektör, yapay zekanın ilerlemesi ve çalışma vizeleri etrafındaki belirsizliklerle şekilleniyor; bu da iş gücünde kesintilere yol açıyor.”

Yapay zekanın en sert etkilediği kesim genç iş arayanlar oldu. Kariyer platformu Handshake’in verilerine göre, son bir yılda üniversite mezunlarına yönelik giriş seviyesi iş ilanlarında yüzde 15’lik bir azalma yaşandı. Aynı zamanda iş tanımlarında “yapay zeka” ifadesi kullanımı son iki yılda yüzde 400 arttı.

Son dönemdeki işten çıkarmaların tek nedeni yapay zeka değil. Elon Musk’ın daha önce başkanlık ettiği Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) tarafından yürütülen kesintiler sonucunda 292.000’den fazla pozisyonun kapatıldığı belirtildi.

Challenger firmasının kıdemli başkan yardımcısı Andrew Challenger, “DOGE’un uyguladığı federal bütçe kesintileri yalnızca hükümeti değil, kâr amacı gütmeyen kuruluşları ve sağlık sektörünü de etkiliyor.” ifadelerini kullandı.

Tarifelerle ilişkili maliyet artışları nedeniyle perakende sektörü de büyük bir istihdam daralması yaşıyor. Firma, Temmuz sonu itibarıyla perakende şirketlerinin 80.000’den fazla işten çıkarma duyurusu yaptığını ve bu oranın geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 250 arttığını bildirdi. Raporda, “Perakendeciler; tarifeler, enflasyon ve süregelen ekonomik belirsizlikler nedeniyle mağaza kapanışları ve işten çıkarmalarla karşı karşıya. Tüketici harcamalarında olası düşüşler, daha fazla iş kaybını tetikleyebilir.” denildi.

Yapay zekanın etkisi en çok beyaz yaka çalışanlar üzerinde hissediliyor. Pek çok yönetici bu grubu “en yüksek risk altındaki çalışanlar” olarak tanımlıyor fakat Andrew Challenger temmuz ayı başında NBC News’e verdiği demeçte, “Yapay zeka şu anda bazı rolleri ciddi şekilde dönüştürebilir ama görüştüğüm İK yöneticilerinin çoğu, doğrudan iş gücünü yapay zeka ile değiştirdiklerini söylemiyor.” ifadelerini kullandı.

Haziran ayında Amazon CEO’su Andy Jassy, yapay zekanın, “verimlilik artışı sağladıkça toplam kurumsal iş gücümüzü azaltacağını” söyledi, ancak söz konusu dönüşüm için bir takvim açıklamadı. Aynı dönemde Wall Street Journal, Ford CEO’su Jim Farley’nin, “ABD’deki beyaz yaka çalışanların yarısını kelimenin tam anlamıyla değiştireceğini” aktardı.

Uzmanlara göre, yapay zeka istihdam piyasasını doğrudan değil, dolaylı yollardan etkiliyor. Donald Trump’ın tarife politikası nedeniyle yükselen ekonomik belirsizlik, şirketleri maliyet düşürme baskısı altında bırakıyor. Bu nedenle birçok şirket yeni personel almak yerine yapay zeka yazılımlarına yatırım yapmayı tercih ediyor. İş gücü danışmanlık firması Josh Bersin Company'nin CEO’su Josh Bershin, NBC News’e verdiği demeçte “Yapay zeka araçları için adeta açık çek var. Sonrasında ise işe alım konusunda tamamen frene basıyorlar. Hedef net: Hiç kimseyi işe alma. Bu da iş gücü piyasasını anında donduruyor.” dedi.

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.independent.co.uk/news/world/americas/artificial-intelligence-replacing-jobs-report-b2800709.html