Yapay Zeka
24/7/2025
Trump yönetimi, ileri düzey yapay zekanın geliştirilmesini ve kullanımını önemli ölçüde artırmayı hedefleyen yeni bir eylem planı yayınladı. Plan, yüksek enerji tüketimli veri merkezlerinin inşasını hızlandırmak için çevre düzenlemelerinin geri çekilmesini ve yapay zeka konusunda bağımsız düzenlemeler yapan eyaletlerin cezalandırılmasını içeriyor.
“Winning the AI Race: America’s AI Action Plan” (Yapay Zeka Yarışını Kazanmak: Amerika’nın Yapay Zeka Eylem Planı) başlıklı belge, Trump’ın göreve geldiği ilk gün Başkan Joe Biden’ın yapay zeka güvenlik tedbirlerini kaldırmasının ardından, altı aylık danışmanlık süreci sonucunda hazırlandı. Plan, yapay zekaya yönelik denetleyici yaklaşımdan uzak durarak, Amerikalı çalışanların yapay zekayı günlük yaşamlarında daha fazla kullanmalarını teşvik etmeye odaklanıyor.
Yapay Zeka ve Kripto Para Danışmanı David Sacks yaptığı açıklamada, “Yapay zeka yarışını kazanmak için ABD, inovasyon, altyapı ve küresel iş birliklerinde lider olmalı. Aynı zamanda Amerikalı çalışanlar merkeze alınmalı ve yapay zekanın Orwellvari kullanımlarından kaçınılmalı. Bu Eylem Planı, bunu gerçekleştirmek için bir yol haritası sunuyor.” ifadelerini kullandı.
Plan üç temel sütun üzerine inşa edildi: yapay zeka inovasyonunun hızlandırılması, Amerikan yapay zeka altyapısının kurulması ve uluslararası yapay zeka diplomasisi ile güvenlik alanında liderlik.
Trump yönetimi, ABD'de yapay zekayı hızlandırmak için “aşırı yük oluşturan” düzenlemelerin kaldırılması gerektiğini savunuyor. Plan, Bilim ve Teknoloji Politikaları Ofisi'nin, yapay zeka inovasyonunu engelleyen federal düzenlemelere dair özel sektör ve kamuoyunun görüşlerini almasını öneriyor. Ayrıca, “yük getirici yapay zeka düzenlemelerine” sahip eyaletlere yapılan federal fonlamanın kesilmesi tavsiye ediliyor.
Bununla birlikte, eyaletlerin “aşırı kısıtlayıcı olmayan” yapay zeka yasaları çıkarma hakkına müdahale edilmemesi gerektiği de belirtiliyor. Kongre’deki Cumhuriyetçilerin eyalet düzeyinde yapay zekaya moratoryum uygulama girişimlerinin başarısız olduğu da vurgulanıyor.
Plan ayrıca, ifade özgürlüğünün yapay zekada öncelikli olması gerektiğini savunuyor. Modellerin çıktılarında “sosyal mühendislik gündemleri” yerine “gerçeğin” esas alınması gerektiği belirtiliyor. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı ile Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’ne (NIST), yanlış bilgi, çeşitlilik–eşitlik–kapsayıcılık (DEI) ve iklim değişikliği referanslarının NIST Yapay Zeka Risk Yönetim Çerçevesi’nden çıkarılması tavsiye ediliyor.
Trump yönetimi, yapay zekanın hükümet birimlerinde, üretimde, bilimde ve Savunma Bakanlığı’nda daha yaygın kullanılmasını hedefliyor. Bu doğrultuda, yapay zeka geliştirme süreçleri için düzenleyici denemelere olanak tanıyan “sandbox” ortamlarının oluşturulması ve kamu yatırımlarının artırılması öneriliyor.
Yapay zekanın daha geniş ölçekte kullanılabilmesi için plan, veri merkezleri için izin süreçlerinin sadeleştirilmesini, Temiz Hava Yasası ve Temiz Su Yasası gibi çevre koruma düzenlemelerinin gevşetilmesini, federal arazilerin veri merkezi inşası için kullanılmasını ve altyapı yapımında Amerikan ürünlerinin tercih edilmesini kapsıyor.
Eylem Planı, siber güvenlik risklerine ve düşman unsurlardan gelebilecek tehditlere karşı da uyarılarda bulunuyor. Güvenli sınır yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi için ulusal güvenlik kurumlarıyla iş birliği yapılması gerektiği, “AI compute control enforcement” (yapay zeka hesaplama kontrolünün uygulanması) gibi mekanizmaların oluşturulması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, “benzer değerleri paylaşan” ülkelerle iş birliği önerilirken, Çin etkisine karşı mücadele vurgusu yapılıyor.
Dışişleri Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Marco Rubio, “Bu net politika hedefleri, ABD’nin küresel teknolojik standartları belirlemesini ve dünyanın Amerikan teknolojisiyle çalışmaya devam etmesini sağlayacak.” açıklamasını yaptı.
Planın ana hatları, Trump’ın seçim kampanyasında da benimsediği düzenleme karşıtı yaklaşımı yansıtıyor. Trump, teknoloji devleriyle yakın ilişkiler kurarak, birçok Silikon Vadisi şirketinin desteğini aldı. Plan, Amerikan yapay zeka modellerinin denetimsiz büyümesinin önünü açarken, bu hedeflere ulaşmak için gereken büyük enerji ve bilgi işlem altyapısını da ortaya koyuyor.
Trump, Çarşamba akşamı düzenlenen “Yapay Zeka Yarışını Kazanmak” Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, yapay zeka için “tek bir federal standart” çağrısı yaptı: “Üç ya da dört eyaletin sizi engellemesine izin veremezsiniz. Standartları o kadar yüksek olan bir eyalet olamaz ki sizi durdursun. Tek bir federal kural ve düzenleme olmalı.”
Zirve, Hill & Valley Forum adlı yasa yapıcılar ve risk sermayedarlarının oluşturduğu bir grup ile Yapay Zeka Danışmanı David Sacks’in ortak sunuculuğunu yaptığı All-In Podcast tarafından organize edildi.
Trump, eylem planına ek olarak; veri merkezleri için izin süreçlerini hızlandıran, çipler, yazılım ve veri depolama dahil yapay zeka ürünlerinin ihracatını genişleten ve “partizan önyargılar veya ideolojik gündemler içeren” yapay zekaların federal satın alımlardan men edilmesini öngören başkanlık kararnameleri imzaladı.
Konuşmasında, yapay zekanın hem büyük fırsatlar hem de ciddi riskler barındırdığını dile getiren Trump, “Teknolojik gelişmelerden geri durmak için yeterli neden değil.” dedi ve ABD’nin “altın çağa” girdiğini vurguladı: “Bu çağ Amerikan enerjisiyle güçlenecek, Amerikan teknolojisiyle çalışacak, Amerikan yapay zekasıyla gelişecek ve Amerika’yı her zamankinden daha zengin, güçlü, özgür ve büyük kılacak.”
Trump ayrıca teknoloji devleriyle değişen ilişkisine de değinerek, Amazon, Google ve Microsoft’un bu yıl 320 milyar dolarlık veri merkezi ve yapay zeka altyapı yatırımlarını övdü: “İlk dönemimde onları pek sevdiğim söylenemez. Ancak şimdi onları tanıdım ve sevdim. Sanırım onlar da beni ve belki de daha çok politikalarımı sevdiler.”
OpenAI CEO’su Sam Altman da Salı günü yaptığı konuşmada, yapay zekanın üretkenlik ve inovasyon potansiyeline değindi. Son beş yıldaki yapay zeka büyümesinin kendisini bile şaşırttığını belirten Altman, teknolojinin getirdiği risklere de dikkat çekti. “Kimsede kötü niyet olmasa bile, toplum garip bir yöne doğru savrulabilir.” dedi.,