Trump Yönetiminden NASA’ya 6 Milyar Dolarlık Kesinti: 1 Milyar Dolar Mars Misyonlarına Ayrıldı

Trump yönetimi, NASA’nın bütçesinden yaklaşık 6 milyar dolarlık bir kesinti yapmayı ve bu fonların 1 milyar dolarını Mars odaklı girişimlere yönlendirmeyi öngören bir plan üzerinde çalışıyor. Bu hamle, SpaceX'in kurucusu Elon Musk tarafından uzun süredir desteklenen Mars'a insan gönderme hedefiyle uyumlu bir yönelim sunuyor.

Cuma günü NASA’nın internet sitesinde yayımlanan ihtiyari bütçe taslağında, ajansın finansmanının "Çin’den önce Ay’a ulaşmak ve Mars’a ilk insanı göndermek" hedeflerine odaklanacağı belirtildi.

Bütçede öngörülen değişiklikler çerçevesinde NASA, personel yapısını, bilgi teknolojileri hizmetlerini, merkez operasyonlarını, tesis bakımını ve çevresel uyumluluk faaliyetlerini sadeleştirmek zorunda kalacak. Ayrıca "maliyet açısından sürdürülemez" olarak nitelendirilen birçok görev sonlandırılacak, bilimsel misyonlarda ise bütçe kısıtlaması yapılacak.

NASA’nın vekil yöneticisi Janet Petro, ajans çapında gönderdiği e-postada, önerilen tasarruf odaklı bütçenin, NASA’nın bütçesinin yaklaşık %25’ini keseceğini belirtti ve şu ifadeleri kullandı: “Bu bütçe, yönetimin görevimize olan desteğini yansıtıyor ve bir sonraki büyük başarılarımızın zeminini oluşturuyor.”

Petro, CNBC tarafından elde edilen notta NASA çalışanlarına “direnmeleri, dayanıklı kalmaları ve daha önce yapılmamış işleri sınırlı kaynaklarla yapacak disipline sarılmaları” çağrısında bulundu. Ayrıca, bütçenin "zor kararları" gerektirdiğini ve bazı faaliyetlerin sonlandırılacağını kabul etti.

NASA'nın internet sitesindeki belgede, Ay keşfi için 7 milyar dolardan fazla kaynak ayrıldığı ve Mars odaklı programlar için “1 milyar dolarlık yeni yatırım” getirildiği belirtildi.

Halihazırda NASA ve ABD Savunma Bakanlığı’nın en büyük yüklenicilerinden biri olan SpaceX, insanlı Mars görevleri başlatma hedefini uzun süredir sürdürüyor. Şirketin sitesinde yer alan bilgiye göre, devasa Starship roketi, "Mürettebatı ve yükü Dünya yörüngesine, Ay’a, Mars’a ve ötesine taşımak" üzere tasarlandı.

SpaceX'in kurucusu ve CEO’su Elon Musk, Trump yönetiminde federal hükümetin boyutunu, harcamalarını ve kapasitesini azaltma çabalarının merkezinde yer alıyor. Ayrıca Hükümet Verimliliği Dairesi (DOGE) aracılığıyla düzenleyici değişimlere de etki ediyor.

Musk, 2020 yılında yaptığı açıklamada, “SpaceX’in 2026 yılına kadar Mars’a insan indirmesinden son derece eminim.” demişti.

Petro’nun mesajında, ihtiyari bütçe kapsamında NASA’nın SLS (Space Launch System) roketini, Orion uzay aracını ve Gateway programlarını sonlandıracağı vurgulandı.

Ayrıca NASA’nın yeşil havacılık harcamalarına ve Mars Sample Return (MSR) Programı’na da son verilecek. Bu program, Mars’tan kaya, toprak ve atmosfer örneklerinin robotik sistemlerle toplanarak Dünya’ya getirilmesini amaçlıyordu.

Eğer bütçe onaylanırsa, NASA’nın uzay bilimi, Dünya bilimi ve görev destek birimleri en büyük kesintilerden etkilenecek alanlar olacak.

Petro, e-postasında belirli havacılık ve savunma yüklenicilerini isimlendirmedi. Ancak SLS programının baş yüklenicisi olan Boeing’in aksine, SpaceX, ULA ve Jeff Bezos’un Blue Origin şirketleri, SLS’in yokluğunda fırlatma faaliyetlerine devam edecek konumda bulunuyor.

“NASA'nın daha önce de birçok kez uyum sağlamak zorunda kaldığı oldu. Baskı altında dahi teslim etme kabiliyetiniz, NASA’yı farklı kılan şeydir.” diyen Petro, çalışanlara moral verdi.

Trump’ın NASA başkanlığı için aday gösterdiği teknoloji girişimcisi Jared Isaacman ise henüz ABD Senatosu tarafından onaylanmadı. Ancak adaylığı çarşamba günü Senato Ticaret Komitesi’nden geçmiş durumda.

Kaynak:https://www.cnbc.com/2025/05/02/nasa-leader-warns-employees-tough-choices-ahead-with-6-billion-budget-cut-looming.html