Sıcaklıklar Sabit Kalsa Bile Dünyadaki Buzulların %40’ının Yok Olması Bekleniyor

Buzul çöküşleri Alpler'den And Dağları'na kadar değişiklik gösterse de, bilim insanlarına göre iklim değişikliği neredeyse her zaman etkili bir faktör.

İsviçre'de, eriyen dağ permafrostu, Birch Buzulu’nun üzerindeki kayayı istikrarsız hale getirerek, Blatten köyünün bir kısmını örten bir toprak kaymasını tetikledi.

İsviçre’nin Güneyinde Molozlar, Hızlı Buzul Kaymasına Neden Oldu

Birch Buzulu'nu örten molozlar, başlangıçta buzulun erimesini yavaşlatarak buzu yalıttı. Ancak ağırlığın artması, buzulun hareket etmesine yol açtı ve bu hareket son haftalarda keskin biçimde hız kazandı. Yetkililer, tüm dağ yamacının çökme riski taşıdığını gösteren işaretlerin ardından yaklaşık 300 kişiyi ve tüm hayvanları köyden tahliye etti, AP haberine göre.

Buzullar eriyip geri çekildikçe, tabanlarında göller oluşabiliyor ve bu göller bazen yıkıcı etkilerle patlayabiliyor. Alaska'da, çekilen bir buzulun ardında kalan eriyik suların her yıl buzu kaldırıp boşaltmasıyla birlikte, Juneau'da bu tür taşkınlar meydana geldi. 2022’de İtalya’daki Marmolada Buzulu’nun büyük bir bölümü, bir yaz sıcak hava dalgası sırasında koptu ve 11 dağcının ölümüne neden olan ölümcül bir çığ başlattı.

Buzul uzmanlarına göre, Tibet’in Aru sıradağlarında 2016’da yaşanan ve dokuz kişi ile hayvanlarının ölümüne yol açan ani çöküşler giderek yaygınlaşıyor. Sadece birkaç ay sonra aynı bölgede ikinci bir buzul daha çöktü.

Peru’da, 2006’da yaşanan bir buzul çöküşü küçük çaplı bir tsunamiye yol açtı. Nisan ayında ise taşan bir buzul lagünü, iki kişinin hayatını kaybettiği bir toprak kaymasını tetikledi. Bilim insanları, buzulların giderek artan istikrarsızlığının dünya çapında binlerce insan için ciddi riskler oluşturduğunu konusunda uyarıda bulunuyor.

İsviçre, Isınmanın Hızlanmasıyla Rekor Buzul Kaybı Yaşıyor

Dünya çapında birçok buzul, fosil yakıt kaynaklı küresel ısınma nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Yalnızca Alpler’de, 1950'den bu yana buzullar yüzeylerinin yarısını kaybetti ve mevcut eğilimler devam ederse yüzyılın sonuna kadar tamamen yok olabilirler.

Alpler’deki buzullar, 1950’den bu yana yüzeylerinin %50’sini zaten kaybetmiş durumda ve buz kaybı hızlanıyor. Avrupa’nın en fazla buzuluna ev sahipliği yapan İsviçre, yalnızca 2023 yılında buzul hacminde %4’lük bir azalma yaşadı. Bu oran, 2022’de kaydedilen %6’lık rekor düşüşün ardından geldi.

Peru’da ise son 60 yıl içinde buzul yüzeyinin yarısından fazlası yok oldu. 2016 ile 2020 arasında, küresel sıcaklıkların artması nedeniyle 175 buzul tamamen ortadan kayboldu.

Küresel sıcaklıklar mevcut seviyelerde sabit kalsa dahi, dünya çapındaki buzulların %40’ının yok olacağı öngörülüyor. Ancak 2015 Paris Anlaşması’nın hedefi olan 1.5 santigrat derecenin altında bir ısınmanın sağlanması halinde, araştırmaya göre iki kat daha fazla buzul kütlesi korunabilir.

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak:https://interestingengineering.com/science/worlds-glaciers-expected-to-disappea