Yapay Zeka

25/4/2025

Musk’ın Suçlamaları Güçleniyor mu?: Eski OpenAI Ekibi, OpenAI'nin "Kâr Amacı Güden" Yapılanmasını Hedef Aldı

Aralarında dokuz eski OpenAI çalışanının da bulunduğu 30’dan fazla önde gelen uzman, OpenAI’nin yeniden yapılanma planına karşı Kaliforniya ve Delaware başsavcılarını müdahaleye çağırdı. Açık mektupta, şirketin kendisini kâr amacı gütmeyen kuruluşun kontrolünden çıkarma yönündeki girişiminin, temel yönetişim güvencelerini ortadan kaldıracağı ve OpenAI’nin yapay genel zeka (AGI) alanındaki “tüm insanlığa fayda sağlama” misyonunu tehlikeye atacağı uyarısı yer aldı.

Mektuba imza atanlar arasında yapay zekanın öncülerinden Geoffrey Hinton, Hugging Face araştırmacısı ve baş etik bilimcisi Margaret Mitchell, UC Berkeley bilgisayar bilimi profesörü Stuart Russell gibi isimler de yer aldı. Açık mektup bugün Not For Private Gain adlı internet sitesinde yayımlandı ve aynı zamanda OpenAI’nin kâr amacı gütmeyen yönetim kuruluyla da paylaşıldı.

Mektup, Elon Musk’ın Sam Altman ve OpenAI’ye açtığı davaya dahil olmak isteyen 12 eski çalışanın başvurmasından yalnızca iki hafta sonra yayımlandı. Harvard hukuk profesörü Lawrence Lessig, yeni açık mektuba da imza atan isimlerden biri olarak, eski çalışanlar adına mahkemeye “amicus brief” (dostane müdahale dilekçesi) sundu. Belgede OpenAI’nin kâr amacı gütmeyen temellerini terk ettiği ve kurucuların vaat ettiği misyona ihanet ettiği ileri sürüldü.

Mektubun imzacıları arasında daha önce adı geçen eski OpenAI çalışanları Steven Adler, Jacob Hilton, Daniel Kokotajlo, Gretchen Krueger ve Girish Sastry ile birlikte, eski araştırmacılar Scott Aaronson, Ryan Lowe, Nisan Stiennon ve Anish Tondwalkar da bulunuyor.

OpenAI, kâr amacı gütmeyen statüsünden bağımsızlaşma yönündeki girişim nedeniyle artan denetimle karşı karşıya. Şirketin Mart ayında tamamlanan 40 milyar dolarlık SoftBank liderliğindeki yatırım turunun tamamını güvence altına alabilmesi için yıl sonuna kadar yeniden yapılanmayı tamamlaması gerekiyor. Ancak plan, hem Kaliforniya Başsavcısı Rob Bonta’nın hem de şirketin kayıtlı olduğu Delaware Başsavcısının onayını gerektiriyor. Kaliforniya’da, başsavcılar kâr amacı gütmeyen kuruluşların malvarlıklarının asıl hayırsever amaçlara uygun biçimde kullanılmasını denetlemekle yükümlü. Delaware tarafı ise, OpenAI Inc. adıyla kâr amacı gütmeyen kuruluş olarak kayıtlı olan şirketin, kâr amaçlı kolu olan OpenAI Global LLC üzerindeki yönetimini denetliyor.

İki hafta önce başka bir grup; Kaliforniya’daki vakıf, sivil toplum ve işçi örgütlerinden oluşan bir koalisyon, başsavcı Rob Bonta’dan yeniden yapılanma sürecini durdurmasını istemişti. O çağrı, kâr amacı gütmeyen yapının devrettiği varlıklar karşılığında adil piyasa değeri almasını sağlamak üzerineydi. Bugünkü açık mektup ise daha temel bir meseleye odaklanıyor: AGI’nin gelişiminin ve denetiminin kâr amacı gütmeyen yapıdan çıkarılmasının, kuruluşun asıl misyonunu zedeleyip zedelemeyeceği.

Mektupta, kâr amacı gütmeyen yapının AGI üzerindeki kontrolünün kaldırılmasının “hayırsever yararlanıcılara karşı özel güven yükümlülüğün ihlali” olacağı ve OpenAI’nin hayırsever amaçlarına yönelik “elle tutulur ve somut bir tehdit oluşturduğu” vurgulandı. Bu adımın, şirketin kuruluş sözleşmesine (“Certificate of Incorporation”) de aykırı olduğu belirtildi.

Mektup, yeniden yapılanmanın Kaliforniya ve Delaware başsavcılarının şu an sahip olduğu denetim yetkisini ortadan kaldıracağını ve bu durumun kamu yararını koruma kapasitelerini zayıflatacağını ileri sürdü. Yine aynı mektupta, düzenleyicilere şu çağrı yapıldı: Yeniden yapılanma süreci durdurulmalı, şeffaflık sağlanmalı ve OpenAI’nin asıl kontrolü kâr amacı gütmeyen yapıdan alınmamalı. Mektup, OpenAI liderliğinin 2023 yılında, “uzun vadeli misyona odaklanmayı sağlamak için yönetişim güvencelerinin önemini” kendisinin de vurguladığını hatırlattı.

Yorum talebi üzerine konuşan bir OpenAI sözcüsü, şu açıklamayı paylaştı: “Yönetim Kurulumuz açık şekilde belirtti: kâr amacı gütmeyen yapımız güçlenecek ve mevcut yapıdaki herhangi bir değişiklik, yapay zekadan geniş halkın yarar sağlamasını garanti altına almak için yapılacaktır. Kâr amaçlı yapımız, kamu yararı güden bir şirket olacak — tıpkı bazı eski çalışanlarımızın şu anda çalıştığı Anthropic veya xAI gibi. Ancak onlar bir kâr amacı gütmeyen yapıyı desteklemiyor. Bizim yapımız, kâr amaçlı şirket büyürken aynı zamanda kâr amacı gütmeyen tarafın da büyümesini sağlayacak ve bu da misyonumuza ulaşmamıza yardımcı olacak.”

Aynı sözcü, OpenAI’nin yeni başlattığı kâr amacı gütmeyen komisyona da atıfta bulunarak, bu komisyonun şirketin gelecekteki hayırseverlik çalışmalarını şekillendireceğini belirtti: “Amaç, sağlık, eğitim, kamu hizmeti ve bilimsel keşif gibi kritik küresel sorunlara çözüm arayan insanlara ve misyon odaklı kuruluşlara en yüksek etkiyi sağlamak. Danışmanlıklarıyla birlikte bu çalışmaları geliştirmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz.”

Kaynak:https://fortune.com/article/ex-openai-employees-california-ag-for-profit-pivot-threat-nonprofit-mission/