Modayı Karbonsuzlaştırmak için On Cesur Fikir: GCA 2025 Kazananları Açıklandı

Kâr amacı gütmeyen H&M Foundation, Çin’de temiz teknoloji geri dönüşümünden Gana’daki topluluk temelli döngüsel modellere kadar uzanan, moda sektörünü yeniden şekillendirecek on erken aşama yeniliği duyurdu.

H&M Foundation, 2025 Küresel Değişim Ödülü (Global Change Award) kazananlarını açıkladı. Yarışma, moda sektörünü adil bir şekilde karbonsuzlaştırmayı hedefleyen çığır açıcı fikirleri ön plana çıkarıyor. Her bir kazanan, 200.000 Euro hibe alacak ve GCA Changemaker Programı’na katılacak. Yıl boyunca sürecek bu program, erken aşamadaki moda yeniliklerine odaklanan nadir girişimlerden biri olarak dikkat çekiyor. Program, sektörü net sıfır hedefine yaklaştırmak amacıyla yenilik desteği, sistem düşüncesi ve kişisel gelişimi bir araya getiriyor.

Bu yılın kazananları Almanya’dan Gana’ya, Hindistan’dan Birleşik Krallık’a kadar dünyanın dört bir yanından geliyor. Önerilen çözümler; eskiyen gaz ve buhar kazanlarının yerini alabilecek ısı pompası teknolojilerinden, akıllı geri dönüşüme ve kapsayıcı döngüsel sistemlere kadar geniş bir yelpazeye yayılıyor. Tüm bu fikirler, moda endüstrisinin sera gazı emisyonlarını her on yılda bir yarıya indirerek 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşmasını sağlamak amacıyla geliştirildi. Üstelik bunu hem insanlar hem de gezegen için adil bir şekilde gerçekleştirmeyi hedefliyorlar.

H&M Foundation Program Direktörü Annie Lindmark, sürecin sadece tekil yeniliklerden ibaret olmadığını vurguladı: “GCA, belirli inovasyonlardan çok daha fazlasını ifade ediyor. Moda sisteminin tamamını yeniden hayal etmekle ilgili. Tek bir yenilik modayı düzeltemez — temelleri sarsmalı ve nasıl inovasyon yaptığımızı da yeniden tasarlamalıyız. Bu yüzden fikirlerinin henüz başında olan cesur düşünürlere destek veriyoruz. Bu dönüşüm öncüleri yalnızca sorunları çözmekle kalmıyor, eski sistemlere meydan okuyarak yeni bir geleceğin nasıl görünebileceğini de gösteriyorlar. Artık ufak değişiklikleri bırakıp köklü dönüşümlere geçme zamanı.”

2025 Kazananları ve Yenilikleri

Sorumlu Üretim

• DecoRpet (Çin) – Düşük sıcaklıkta çalışan bir renk giderme işlemiyle enerji kullanımını azaltırken, yüksek kaliteli geri dönüştürülmüş PET üretimi sağlıyor.
  Yenilikçiler: Youbing Mu, Xiaobo Wan & Shuang Su
  
  
• Thermal Cyclones (Birleşik Krallık) – Geleneksel kazanların yerini alabilecek devrim niteliğinde endüstriyel ısı pompaları. Enerji tüketimini %75’in üzerinde azaltabiliyor.
  Yenilikçiler: James Parkin & Chris Benson
  
  
• Pulpatronics (Birleşik Krallık) – Metal içermeyen, çipsiz RFID kağıt etiketler. Geri dönüştürülebilir, maliyet açısından avantajlı ve karbon bazlı mürekkep ile üretiliyor. Sürdürülebilir izlenebilirlik için geleceği temsil ediyor.
  Yenilikçiler: Chloe So & Barna Soma Biro
  
  

Sürdürülebilir Malzemeler ve Süreçler

• CircularFabrics (Almanya) – NYLOOP® teknolojisi, karışık tekstil atıklarından yüksek kaliteli naylon geri kazanıyor. Modanın en çok kullanılan malzemelerinden birinde döngüyü kapatıyor.
  Yenilikçiler: Josephine Mayer, Miguel Chacon-Teran, Ruben Serrano
  
  
• A Blunt Story (Hindistan) – UNCRUDE®, biyolojik bazlı ve geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen plastik içermeyen bir ayakkabı tabanı. Fosil bazlı ayakkabılardan temiz bir kopuş sunuyor.
  Yenilikçi: Chandni Batra
  
  
• Brilliant Dyes (Birleşik Krallık) – Cyanobacteria’nın gücünden yararlanarak düşük enerjili yöntemle elde edilen biyolojik olarak çözünebilen boyalar geliştiriyor.
  Yenilikçi: Mohammad Redwanur Rahman
  
  
• Decarbonization Lab (Bangladeş) – Emisyonu düşük yöntemler üzerinde çalışan özel bir Ar-Ge laboratuvarı. Tekstil işleme ve boyama tekniklerine odaklanarak geleneksel endüstri pratiklerini modernleştirmeyi hedefliyor.
  Yenilikçi: Mohammad Abbas Uddin
  
  
• Renasens (İsveç) – Suyun ve kimyasalların hiç kullanılmadığı, tekstil atıklarını hammaddeye dönüştüren bir teknoloji. Ne depolimerizasyon var ne de kirlilik.
  Yenilikçi: Jade A. Bouledjouidja
  
  

Bilinçli Tüketim

• Loom (Birleşik Krallık) – Kullanıcıları tasarımcılarla buluşturarak giyilmeyen giysileri eşsiz parçalara dönüştüren sezgisel bir teknoloji platformu.
  Yenilikçi: Daisy Harvey
  
  

Özgün Yaklaşımlar

• The Revival Circularity Lab (Gana) – Accra’daki Kantamanto Pazarı’nda yer alan yaratıcı bir merkez. Tekstil atıklarını değere dönüştürüyor, zanaatkârlara güç veriyor ve yerel döngüselliği inşa ediyor.
  Yenilikçi: Yayra Agbofah
  
  

Tüm kazananlar, H&M Foundation’un Accenture ve KTH Kraliyet Teknoloji Enstitüsü iş birliğiyle yürüttüğü GCA Changemaker Programı’na katılacak. Bu uygulamalı, bir yıllık girişim, her fikri geliştirmeyi ve katılımcıları sistemsel düşünce, kişisel gelişim ve insan ile gezegen yararına çözümler geliştirme konusunda donatmayı amaçlıyor.

H&M Foundation Kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyesi Karl-Johan Persson, dönüşümün kapsamlı bir vizyon gerektirdiğini vurguladı: “Modayı gerçekten karbonsuzlaştırmak için değer zincirinin her aşamasını yeniden düşünmeliyiz – liflerin nasıl üretildiğinden, giysilerin nasıl yeniden kullanıldığına kadar. Bu dönüşüm öncüleri bize dönüşümün hayal gücü ve eylemle başladığını hatırlatıyor. Fikirleri, statükoya meydan okumanın ve sektörü net sıfır geleceğe taşımak için somut yollar geliştirmenin mümkün olduğunu gösteriyor.”

Küresel Değişim Ödülü onuncu yılına girerken, misyonu her zamankinden daha acil: cesur fikirlere sahip çeşitli dönüşüm öncülerini desteklemek ve tüm sektör için sistem çapında dönüşüm başlatmak. 2015 yılından bu yana, GCA toplamda 10 milyon Euro hibe ile 56 yeniliğe destek verdi ve moda sektörünün en büyük sorunu olan karbonsuzlaşmaya çözüm üretmek üzere sürekli olarak kendini yeniledi.

Ne H&M Foundation ne de GCA ortakları, desteklenen projelerden hisse veya fikrî mülkiyet hakkı talep ediyor. Amaç, tüm sektör için anlamlı değişim yaratabilecek yenilikleri ve dönüşüm öncülerini bulmak. Kazananlar, diledikleri kişi ve kuruluşlarla iş birliği yapma özgürlüğüne sahip.

‍

‍

‍

‍

Kaynak:https://www.mynewsdesk.com/hmfoundation/pressreleases/ten-bold-ideas-to-decarbonise-fashion-meet-the-gca-2025-winners-3384957