Yapay Zeka

19/9/2025

İtalya, Gizlilik, Denetim ve Çocuk Erişimini Kapsayan Yapay Zeka Yasasını Yürürlüğe Koydu: YZ Yasası Çıkaran İlk AB Ülkesi

İtalya parlamentosu, Çarşamba günü yapay zekayı kapsayan yeni bir yasayı onaylayarak, Avrupa Birliği’nin çığır açan Yapay Zeka Yasası ile uyumlu kapsamlı düzenlemelere sahip ilk AB ülkesi oldu.

Başbakan Giorgia Meloni’nin hükümeti tarafından hazırlanan yasa, insan merkezli, şeffaf ve güvenli yapay zeka kullanımını temel ilke olarak belirlerken, aynı zamanda yenilik, siber güvenlik ve gizlilik korumalarını da öne çıkarıyor.

Yasa; sağlık, çalışma hayatı, kamu yönetimi, adalet, eğitim ve spor gibi birçok alanda geçerli olacak çapraz sektör kuralları içeriyor. Düzenleme, yapay zeka kararlarının izlenebilirliğini ve insan gözetimini zorunlu kılıyor. Ayrıca, 14 yaş altındaki çocukların yapay zekaya erişimi ebeveyn onayına bağlanıyor.

Dijital dönüşümden sorumlu bakan yardımcısı Alessio Butti, düzenlemeyi tanımlarken şu ifadeleri kullandı: “Bu yasa, inovasyonu kamu yararının çerçevesi içine geri getiriyor, yapay zekayı büyüme, haklar ve vatandaşların tam korunmasına yönlendiriyor.”

Hükümet, yapay zeka geliştirme konusundaki ulusal otoriteler olarak Dijital İtalya Ajansı ve Ulusal Siber Güvenlik Ajansını yetkilendirdi. Buna ek olarak, İtalya Merkez Bankası ve borsa düzenleyicisi Consob gibi kurumlar da kendi denetim yetkilerini sürdürecek.

Yeni ceza hükümleri, yapay zeka tarafından üretilmiş içeriklerin yasa dışı yayılmasını hedef alıyor. Özellikle deepfake içeriklerinin hukuka aykırı şekilde yayılması ve zarar doğurması halinde, bir ile beş yıl arası hapis cezası öngörülüyor. Ayrıca, kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılık gibi suçlarda yapay zekanın yasa dışı kullanımı cezaları artıracak.

Telif hakları konusunda yasa, yapay zeka yardımıyla oluşturulan eserlerin entelektüel bir çaba sonucu ortaya çıkması halinde korunacağını hükme bağlıyor. Metin ve veri madenciliği ise yalnızca telif hakkı olmayan içerikler veya yetkili kurumlar tarafından yürütülen bilimsel araştırmalar için izinli olacak.

Devlet destekli bir risk sermayesi fonundan, yapay zeka, siber güvenlik, kuantum teknolojileri ve telekomünikasyon alanlarında faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmeler ile büyük şirketlere yönelik 1 milyar euroya (1,18 milyar dolar) kadar yatırım yetkisi verildi. Ancak eleştirmenler, ayrılan kaynağın uluslararası girişimlerle karşılaştırıldığında çok sınırlı olduğunu dile getiriyor.

Sağlık alanında yapay zekanın teşhis ve tedavide kullanılmasına, bazı şartlar dahilinde olanak tanınıyor ancak nihai kararların doktorlara ait olduğu ve hastaların bilgilendirilme hakkını koruduğu vurgulanıyor.

İş yerlerinde ise yasa, işverenlerin çalışanları bilgilendirmesini, yapay zekanın hangi durumlarda devreye sokulduğunun açıkça paylaşılmasını şart koşuyor.

Kaynak: https://economictimes.indiatimes.com/tech/artificial-intelligence/italy-enacts-ai-law-covering-privacy-oversight-and-child-access/articleshow/123952652.cms