Harvard Ekonomisti: Veri Merkezleri Olmadan ABD’nin 2025 İlk Yarısındaki Büyümesi Yüzde 0,1’de Kalacaktı

ABD ekonomisinin 2025’in ilk yarısındaki büyümesi neredeyse tamamen veri merkezleri ve bilgi işlem teknolojilerine yapılan yatırımlardan kaynaklandı. Harvard Üniversitesi’nden ekonomist Jason Furman, 27 Eylül’de X.com’da yaptığı paylaşımda, teknolojiyle ilgili bu kategoriler hariç tutulduğunda yıllıklandırılmış GSYİH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) büyümesinin sadece yüzde 0,1 olacağını hesapladı. Oran, yüksek teknoloji altyapısının makroekonomik sonuçları şekillendirmedeki kritik rolünü vurgulayan durağan bir tablo ortaya koyuyor.

Furman’ın bulguları, çevrimiçi ortamda paylaşıldıktan sonra, Financial Times’ın Unhedged köşe yazarı Robert Armstrong da dahil olmak üzere birçok finans analisti tarafından desteklendi. Ağustos ayında Renaissance Macro Research, 2025 yılı içinde YZ veri merkezi yatırımlarının GSYİH büyümesine yaptığı katkının ABD tüketici harcamalarını ilk kez geçtiğini tahmin etmişti. Tüketici harcamalarının GSYİH’nin üçte ikisini oluşturduğu düşünüldüğünde bu sonuç oldukça dikkat çekici.

Teknik olarak, Furman’ın hesaplamalarına göre 2025’in ilk yarısında bilgi işlem ekipmanı ve yazılım yatırımları ABD GSYİH’sinin sadece yüzde 4’ünü oluşturdu ancak aynı dönemde kaydedilen GSYİH büyümesinin yüzde 92’si bu kalemlerden geldi. Furman, YZ yatırımları olmasaydı ABD ekonomisinin hiç büyüme kaydetmeyeceğini değil, farklı koşullar altında bir miktar büyümenin gerçekleşebileceğini ifade etti: “YZ patlaması olmasaydı muhtemelen daha düşük faiz oranları ve elektrik fiyatları olurdu, böylece diğer sektörlerde de biraz daha fazla büyüme görürdük. Çok kaba bir hesapla, YZ’den elde edilen büyümenin yaklaşık yarısını telafi edebilirdik ama yine de, bu çok büyük bir etki.”

Microsoft, Google, Amazon, Meta ve Nvidia gibi teknoloji devleri, YZ ve büyük dil modellerine yönelik devasa talebi karşılamak için veri merkezlerine on milyarlarca dolarlık yatırım yaptı. Morgan Stanley Wealth Management baş yatırım sorumlusu Lisa Shallet, 29 Eylül’de yaptığı değerlendirmede, “Son yıllarda hiperscaler’ların veri merkezi ve ilgili alanlardaki sermaye harcamaları dört katına çıktı ve yıllık 400 milyar dolara yaklaşıyor.” dedi. Shallet’e göre büyümenin hızı ve yatırımın büyüklüğü, toplam ekonomik etkiyi bozuyor. İlk 10 yatırımcı tüm harcamaların yaklaşık üçte birini oluşturuyor ve yalnızca veri merkezlerine bağlı harcamaların ABD’nin reel GSYİH büyümesine yaklaşık 100 baz puan eklediği tahmin ediliyor.

Ekonomideki “Gizem”

Teknoloji odaklı bu büyüme, genel ekonomik yavaşlamaya ve paradoksal biçimde güçlü GSYİH verilerine eşlik ediyor. İstihdam artışı yavaşladı; teknoloji yatırımları hariç tutulduğunda ABD ekonomisinin resesyona girmiş olabileceğine dair endişeler var. Üretim, gayrimenkul, perakende ve hizmet gibi birçok sektör ilk yarıda büyümeye çok az katkı yaptı ya da toplam çıktıyı aşağı çekti.

Buna rağmen, Apollo Global Management Başekonomisti Torsten Sløk, GSYİH rakamlarının istatistiksel olarak güçlü bir ekonomiye işaret ettiğini belirtti. Sløk, ekim başında müşterilerine gönderdiği notta, “Ocak ayından bu yana ekonomistlerin konsensüsü dokuz ay boyunca ABD ekonomisinin yavaşlayacağı yönündeydi. Ama gerçek şu ki, bu hiç olmadı… Biz ekonomistler kendimize ayna tutmalıyız.” ifadelerini kullandı.

Furman’ın analizi, Today in Tabs yazarı Rusty Foster’ın ironik gözlemini de güçlendiriyor: “Ekonomimiz belki de sadece bir trençkotun içindeki üç YZ veri merkezinden ibaret”. Bu söz, hem veri merkezi inşaatlarındaki patlamaya hem de çocukların bir yetişkin kılığına girmek için trençkotun içinde üst üste dizildikleri karikatür şakasına gönderme yapıyor.

Morgan Stanley Başekonomisti Michael Gapen, 6 Ekim’de 2025 ekonomisinin “gizemini” açıklamaya çalıştı. “Güçlü harcama verileri ile zayıf istihdam arasındaki fark, şirketlerin tarifelerin ilk maliyetini absorbe etmesi, birim işçilik maliyetlerini ve karlılığı azaltmasıyla açıklanabilir. Fiyatları artırmak yerine bu yolu seçtiler.”

Amazon’un kurucusu Jeff Bezos ise, veri merkezlerindeki patlamanın finansal değil, endüstriyel bir balon olduğuna inanıyor. Bezos, yüz milyarlarca dolarlık bu yatırımların uzun vadede değerli olacağını, insanlığın böylesine muazzam bir hesaplama gücüne sahip olmasından dolayı memnuniyet duyacağını vurguladı. GSYİH büyümesinin sürdürülebilirliği konusu ise ayrı bir tartışma başlığı olarak kalıyor.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://fortune.com/2025/10/07/data-centers-gdp-growth-zero-first-half-2025-jason-furman-harvard-economist/