Teknoloji

4/11/2025

Dünyanın İlk Hidrojenle Çalışan Hipersonik Jeti Sesten 12 Kat Hızlı Uçabilir

Avustralya merkezli Hypersonix Launch Systems, 46 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu başarıyla tamamladı. Yatırım, National Reconstruction Fund Corporation (NRFC), Queensland Investment Corporation (QIC) ve uluslararası savunma yatırımcılarından oluşan bir konsorsiyum tarafından sağlandı. Bu finansman, Avustralya’nın hipersonik uçuşta dünya lideri olma ve güçlü bir havacılık üretim endüstrisi inşa etme hedefini destekliyor.

Brisbane merkezli ve 45 çalışanı bulunan Hypersonix, yeniden kullanılabilir, hidrojen yakıtlı hipersonik bir jet geliştiriyor. Şirketin geliştirdiği bu uçak, Mach 12 seviyesine, yani sesten 12 kat hıza ulaşabilecek kapasiteye sahip olacak. Yatırım turuna İngiltere merkezli High Tor Capital öncülük etti; Saab ve Polonyalı yatırım grubu RKKVC eş yatırımcı olarak katıldı. Anlaşmada North Ridge Partners finansal danışmanlık görevini üstlendi.

Hypersonix CEO’su Matt Hill, yatırım hakkında “Bu fon, dünyanın ilk hidrojenle çalışan hipersonik uçağını piyasaya sürmeye hazırlanırken önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor” dedi. Hill ayrıca, “Avustralya’nın üretim kabiliyetine yönelik egemen yatırımcısının böylesine kritik bir stratejik yeteneğin arkasında olması güçlü bir mesaj veriyor. Bugünün ulusal güvenlik ihtiyaçlarını karşılarken yarının endüstrisini şekillendirecek, temiz ve yeniden kullanılabilir havacılık sistemleri inşa etme misyonumuza duyulan güveni gösteriyor.” ifadelerini kullandı.

NRFC’nin Savunma Alanındaki İlk Yatırımı

Avustralya’nın ileri üretim ve endüstriyel kabiliyetleri geliştirmek amacıyla kurulan NRFC, tura 10 milyon dolar katkıda bulundu. Bu, kuruluşun savunma sektöründeki ilk yatırımı oldu. NRFC CEO’su David Gall, “Savunma, öncelikli alanlarımızdan biri. Egemen kabiliyet inşa ederken aynı zamanda müttefiklerimizle hipersonik ve karşı-hipersonik teknolojilerde küresel pazara açılma potansiyeli taşıyan Avustralyalı şirketleri desteklemede büyük fırsat görüyoruz.” dedi.

QIC Ventures Ortağı Nicholas Guest, Hypersonix’i “küresel ölçekte anlamlı hipersonik teknoloji alanında öncü bir yerli şirkete yatırım yapma açısından nadir bir fırsat” olarak nitelendirdi. Guest ayrıca, “Bu çığır açan teknoloji, Avustralya ve müttefiklerinin daha hızlı, daha uzağa ve daha sık uçmasını sağlıyor; hızı, sürdürülebilirliği ve maliyet avantajını benzersiz biçimde birleştiriyor.” sözlerini sarf etti.

Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı ve eski ABD Büyükelçisi Arthur Sinodinos, “Avustralya, önemli egemen kabiliyetler geliştirmede adım atıyor. Bu yatırım, Avustralya’nın geleceğin endüstrilerinde liderlik hedefinin altını çiziyor.” dedi.

Hidrojen Yakıtlı Hipersonik Uçuş

2019’da eski NASA araştırmacısı ve Queensland Üniversitesi profesörü Dr. Michael Smart tarafından kurulan Hypersonix, yeşil hidrojenle çalışan sürdürülebilir, yüksek performanslı uçuş sistemleri geliştiriyor. Şirketin temelinde yer alan SPARTAN scramjet motoru, tamamen 3D baskı teknolojisiyle üretilmiş, hava soluyan, hareketli parçası olmayan bir motor. Bu motor, Mach 12 hıza ulaşabiliyor.

Geleneksel scramjet motorlarının aksine SPARTAN, hidrojen yakıtı kullanıyor ve sıfır karbon emisyonu üreterek yeniden kullanılabilir, düşük bakım maliyetli hipersonik uçuş olanağı sağlıyor. Şirketin teknoloji direktörü Dr. Smart, “SPARTAN yalnızca bir itki sistemi değil; yeniden kullanılabilir hipersonik uçuşta bir atılım” diyerek ekledi: “Temiz, maliyet etkin ve gerçek dünya için tasarlanmış egemen bir platform inşa ediyoruz.”

Kurucu ortak David Waterhouse, sermaye artırımını “Avustralya’nın sürdürülebilir hipersonik uçuşta dünyaya liderlik edebileceği vizyonunu doğrulayan bir gelişme” olarak nitelendirdi.

Pentagon Destekli Uçuş Testleri

Yatırım turundan elde edilen gelir, NASA ve Pentagon destekli DART AE test uçuşunun finansmanında kullanılacak. SPARTAN motoruyla çalışan, 3,5 metre uzunluğundaki hipersonik araç, ABD Savunma Bakanlığı’nın HyCAT programı kapsamında uçurulacak. HyCAT, ABD Savunma İnovasyon Birimi (DIU) tarafından yürütülen ve ticari teknolojilerin ordu tarafından benimsenmesini hızlandırmayı amaçlayan bir girişim.

DART AE, Rocket Lab’in HASTE roketiyle, NASA’nın Virginia’daki Wallops Uçuş Tesisi’nden yıl içinde fırlatılacak. Görev, yeşil hidrojenle çalışan dünyanın ilk sürekli hipersonik uçuşunu gerçekleştirmeyi hedefliyor. Hypersonix, 60’tan fazla başvuru arasından HyCAT programına seçilen ilk şirket oldu.

DIU program yöneticisi Yarbay Ryan Weed, girişimi “hipersonik alanı yalnızca füze ve silahlar için değil, aynı zamanda uçaklar için de değerlendiren paradigma değişimi” olarak tanımladı. Smart, fonun ayrıca Queensland’de ileri üretim tesislerinin genişletilmesini ve ikinci uçak VISR’ın geliştirilmesini destekleyeceğini belirtti. VISR, 8 metre uzunluğunda, dört SPARTAN motoruyla çalışan, yüksek sıcaklık seramik kompozitlerden üretilmiş, yeniden kullanılabilir bir platform olacak. Bu araç, istihbarat, gözetleme, keşif (ISR) görevleri, hızlı yük teslimatı ve uzay sistemleri testleri için tasarlandı.

Laboratuvardan Fırlatma Rampasına

Dr. Smart için Hypersonix, scramjet itki sistemleri üzerine onlarca yıllık araştırmanın somut bir ürünü. NASA’daki çalışmaları ve Queensland Üniversitesi’ndeki hipersonik araştırma liderliğinden sonra Smart, akademik teoriyi gerçek dünyaya taşıyan bir havacılık şirketi kurma hedefiyle Hypersonix’i oluşturdu.

SPARTAN motorunun 3D baskı teknolojisiyle üretilen hidrojenli tasarımı, performans ve üretim açısından önemli bir avantaj sunuyor. Yeniden kullanılabilir yapısı ve temiz yakıt kullanımı, savunma sektöründe sürdürülebilir, tekrarlanabilir test platformlarına olan ilgiyi artırıyor.

Smart, şirketin hedefini özetledi: “Amacımız yalnızca daha hızlı uçuşu mümkün kılmak değil; aynı zamanda hipersonik sistemlerin nasıl tasarlandığı ve test edildiğini değiştirmek.” Ekledi: “Sık ve uygun maliyetli uçuş yeteneği, hipersonik teknolojilerin hem savunma hem de ticari kullanımını mümkün kılmanın anahtarı.”

Avustralya’nın Hipersonik Hedefi

Mach 5’in üzerindeki hızlar olarak tanımlanan hipersonik uçuş, günümüzün en stratejik havacılık ve savunma alanlarından biri. ABD, Çin ve Rusya operasyonel sistemler geliştirme yarışında ilerlerken, Avustralya’nın akademik topluluğu uzun süredir bu alanda dünya çapında öncü kabul ediliyor.

Sinodinos, Hypersonix’in “Avustralya’nın gelecekteki endüstrilerde liderlik etmek istiyorsa desteklemesi gereken türden bir şirket olduğunu” belirtti: “Bu yatırım, hem Hypersonix’e hem de Avustralya’nın yeni nesil havacılıkta dünya lideri olma potansiyeline güçlü bir güven oyudur.” 

Hypersonix, NASA ve Pentagon destekli test uçuşlarına hazırlanırken, ABD’de genişleme ve Queensland’de yerel üretim kapasitesini artırma amacıyla yıl içinde ek sermaye toplamayı planlıyor. Şirketin vizyonu, sürdürülebilir, yüksek hızlı ve savunma odaklı havacılık sistemleri geliştirerek Avustralya’yı hipersonik yarışta ön saflara taşımak.

Kaynak: https://interestingengineering.com/military/world-first-hydrogen-powered-hypersonic-jet