Sürdürülebilirlik
22/5/2025
Yeni bir bilimsel araştırma, küresel sıcaklık artışı 1,5 derecenin altında kalsa bile, deniz seviyesinin artan hızı nedeniyle dünya genelinde kitlesel iç göçlerin kaçınılmaz olacağını ortaya koyuyor. Özellikle kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanın yaşam alanlarını terk etmek zorunda kalabileceği belirtiliyor.
Çalışmaya göre, yalnızca 1,5 derece ısınma durumunda bile deniz seviyesindeki yükselme kontrol edilemeyecek bir noktaya ulaşabilir. Grönland ve Antarktika’daki buz tabakalarının kaybı son 30 yılda dört katına çıkarken, bu süreç halihazırda yükselmenin başlıca nedeni hâline gelmiş durumda. Mevcut sera gazı emisyonlarıyla dünya, 2,5 ila 2,9 derecelik bir ısınma rotasında ilerliyor. Bu da buz tabakalarının çökmesiyle birlikte 12 metreye kadar deniz seviyesinin yükselmesi anlamına geliyor.
Bugün 230 milyon insan deniz seviyesinden yalnızca 1 metre yukarıda, 1 milyar insan ise 10 metre sınırının altında yaşıyor. 2050’ye kadar yaşanacak sadece 20 cm’lik bir artış bile, küresel ölçekte yılda 1 trilyon doları aşan sel zararlarına neden olabilir.
Uzmanlar, buz tabakalarının güvenli erime sınırının muhtemelen 1 derece ya da daha altında olduğunu belirtiyor. Bu da artık en az 1 ila 2 metrelik bir deniz seviyesi artışının kaçınılmaz olduğu anlamına geliyor. Örneğin, yalnızca 1 metrelik bir yükselme, İngiltere’deki Fens ve Humberside bölgelerinin büyük bir kısmını sular altında bırakabilir.
Prof. Jonathan Bamber, bu sınır aşıldığında kıyı bölgelerinde uyum sağlama kapasitesinin kalmayacağını vurguluyor: “Bu eşiğe ulaşıldığında, uyum stratejileri yetersiz kalır. Bunun sonucu, modern tarihte benzeri görülmemiş büyüklükte zorunlu göçler olur.” Gelişmekte olan ülkelerin bu süreçten, dalga savunması konusunda tecrübeli Hollanda gibi zengin ülkelerden daha fazla etkileneceği ifade ediliyor.
2024 yılı, dünya ortalama sıcaklığının ilk kez 1,5 dereceye ulaştığı yıl oldu. Ancak iklim hedefleri 20 yıllık ortalamalara dayandığından, bu sınırın teknik olarak henüz aşılmış sayılmadığı ifade ediliyor. Araştırmanın başyazarı Prof. Chris Stokes ise şunları söylüyor: “Bazı en kötü senaryolar şimdiden gerçekleşmeye başladı. Bugünkü 1,2 derecelik ısınmada bile deniz seviyesinin artış hızı, yüzyıl tamamlanmadan yönetilemez hâle gelebilir.”
Araştırma, Communications Earth and Environment dergisinde yayımlandı. Çalışma, 3 milyon yıl öncesine kadar uzanan sıcak dönemlere ait verileri, buz tabakalarının erime hızlarını ve güncel iklim modellerini bir araya getiriyor. Sonuçlar, deniz seviyesindeki artışın kıyı toplulukları için varoluşsal bir tehdit oluşturduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, karbondioksitin atmosferden temizlenerek sanayi öncesi sıcaklıklara dönülmesi halinde bile, buzulların yeniden toparlanmasının yüzlerce hatta binlerce yıl süreceğini vurguluyor. Son buzul çağında deniz seviyesinin bugünkünden 10 kat daha hızlı yükseldiği, bu durumun küçük sıcaklık artışlarının tetiklediği geri besleme mekanizmaları sonucu geliştiği belirtiliyor.
Kaynak:https://www.iklimhaber.org/deniz-seviyesinin-yukselis-hizi-cok-buyuk-bir-ic-gocu-tetikleyebilir/