Teknoloji
9/7/2025
Yapay zekanın yükselişi artık geleceğe dair bir hayal olmaktan çıktı; halihazırda yaşanıyor ve endüstrileri benzeri görülmemiş bir hızla dönüştürüyor. Kimileri için YZ devrim niteliğinde bir araçken, diğerleri için kitlesel iş kayıplarının habercisi. Ve teknoloji milyarderi Bill Gates’e göre, bu endişeler tamamen yersiz değil.
Gates, yapay zekanın önümüzdeki yıllarda birçok işi gereksiz hâle getireceği konusunda uyarıyor. Birçok sektördeki görevler otomasyona devredilecek. Ancak bu belirsizlik içinde, Gates hâlâ YZ devriminden en azından şimdilik kurtulacak üç meslek olduğunu belirtiyor.
İronik biçimde, yapay zeka sistemlerini geliştiren insanlar, işlerini koruma ihtimali en yüksek olanlar. YZ, kod üretme konusunda büyük ilerlemeler kaydetmiş olsa da, hâlâ karmaşık yazılımlar oluşturmak için gereken hassasiyet ve problem çözme becerilerinden yoksun. Gates’e göre, insan yazılımcılar hata ayıklama, iyileştirme ve YZ'nin kendisini geliştirme süreçlerinde hayati rol oynamaya devam edecek:
"Açıkça söylemek gerekirse, yapay zekayı geliştirmek ve yönetmek için insanlara ihtiyaç var—bu da yazılımcıları daha da değerli kılıyor."
Enerji sektörü, karmaşıklığı ve ölçeği gereği, yapay zekanın tek başına yönetebileceği bir alan değil. Petrol, nükleer enerji ya da yenilenebilir kaynaklar fark etmeksizin, sektördeki uzmanlar; düzenleyici çerçeveleri anlamak, sürdürülebilir stratejiler geliştirmek ve küresel enerji talebinin öngörülemezliğini yönetmek gibi görevlerde vazgeçilmez.
Gates, YZ’nin analiz ve verimlilik açısından yardımcı olabileceğini kabul ediyor ancak karar alma ve kriz yönetimi gibi konularda "insan uzmanlığının yerinin doldurulamayacağını" vurguluyor.
Tıp araştırmaları ve bilimsel keşifler gibi alanlarda çalışan biyologlar; yaratıcılık, sezgi ve eleştirel düşünme gibi becerilere dayanıyor. YZ, devasa veri kümelerini analiz edebilir, hastalık teşhisinde yardımcı olabilir; fakat çığır açan hipotezler kurmak ya da sezgisel sıçramalar yapmak konusunda hâlâ yetersiz.
Gates, biyologların tıbbın gelişiminde ve yaşamın karmaşıklığını anlamada kilit rol oynamaya devam edeceğini, YZ’nin burada yalnızca destekleyici bir araç olarak kalacağını belirtiyor.
Gates, bu öngörülerinin kusursuz olmayabileceğini kabul ediyor ve yapay zekanın iş gücü üzerindeki etkilerinin zamanla nasıl gelişeceğini kimsenin tam olarak öngöremeyeceğini söylüyor. Nasıl ki Sanayi Devrimi ve internet çağı iş yapış biçimlerini değiştirdiyse, yapay zeka da değerli kabul edilen becerileri kökten değiştirecek.
Şimdilik kodlama, enerji ve biyoloji alanlarında çalışanlar rahat nefes alabilir. Ancak diğerleri için Gates’in önerisi net: “Yeni beceriler kazanmak, yenilik üretmek ya da YZ’nin yalnızca bir yardımcı değil, potansiyel bir rakip olacağı bir geleceğe hazırlanmak.”
Bill Gates, yapay zekanın küresel sorunların çözümünde muazzam bir potansiyele sahip olduğuna inansa da, dikkatli olunması gerektiğini düşünüyor. The Tonight Show’da yaptığı açıklamada, sadece on yıl içinde yapay zekanın öyle bir noktaya gelebileceğini söyledi ki, insan uzmanlığı "çoğu görev için artık gerekli olmayabilir."
YZ'nin özellikle tıp ve eğitim gibi alanlarda devrim yaratacağını belirten Gates, "uzmanlık düzeyindeki bilginin herkes için erişilebilir hâle geleceğini" dile getirdi. Gates’in bu sözleri, Microsoft YZ CEO’su Mustafa Suleyman’ın görüşleriyle de örtüşüyor; zira Suleyman, YZ’nin nihayetinde insan emeğinin yerini alacağını öngörüyor.
Gates, yapay zekanın yükselişiyle ilgili umutlu olmakla birlikte, yanlış bilgi, önyargı ve deepfake’ler gibi risklere de dikkat çekiyor. OpenAI’nin YZ sistemlerinin bir AP Biyoloji sınavını başarıyla tamamlamasından, beklenmedik şekilde hızla gelişmesine kadar olan süreci değerlendirirken, Gates bu teknolojik dönüşümün hem vaatlerini hem de tehlikelerini vurguluyor.
Gates, genç yenilikçileri yapay zekanın sunduğu fırsatları değerlendirmeye çağırırken, “otomasyona dayalı bir dünyada insan emeğinin geleceği belirsizliğini koruyor” uyarısında bulunuyor.
Yapay zekanın endüstrileri şekillendirdiği bu dönemde, birçok uzman, insan zekasının hâlâ beklenmedik şekillerde vazgeçilmez olduğunu düşünüyor. Yaratıcılık, duygusal zeka ve etik muhakemeye dayalı meslekler — örneğin terapistler, sanatçılar, hukukçular — hâlâ YZ'nin taklit etmekte zorlandığı derin anlayışları gerektiriyor. Ayrıca bakım ve eğitim gibi insani bağ odaklı işler, büyük ihtimalle teknolojiyle birlikte evrilerek varlığını sürdürecek.
Gelecek yalnızca yapay zekayla ilgili değil; aynı zamanda insanlığın ona nasıl uyum sağladığıyla da ilgili.