Yapay Zeka
29/1/2025
Beyaz Saray, küresel teknoloji piyasasında dalgalanmaya neden olan Çin merkezli yapay zeka uygulaması DeepSeek’i ulusal güvenlik açısından değerlendirmeye aldı. Yapay zeka alanında büyük yankı uyandıran bu gelişme, piyasaları sarsarken ABD yönetimi, olası güvenlik tehditlerini mercek altına aldı.
Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt, Axios’a yaptığı açıklamada, Ulusal Güvenlik Konseyi’nin DeepSeek’in oluşturabileceği riskleri incelediğini duyurdu. Leavitt, konuyla ilgili olarak Başkan Donald Trump’ın sözlerini aktararak, “Amerikan üstünlüğünü yeniden tesis edeceğiz.” ifadelerini kullandı. DeepSeek’in yeni yapay zeka modelleri, Trump’a göre “ABD’li AI geliştiricileri için bir uyarı sinyali” niteliğinde.
Geçtiğimiz hafta, Hangzhou merkezli YZ girişimi DeepSeek, gelişmiş akıl yürütme yeteneklerine sahip, açık kaynaklı ilk nesil yapay zeka modeli DeepSeek-R1’i tanıttı. OpenAI’nin benzer yapay zeka sistemleriyle rekabet edecek seviyede performans sergileyen modelin duyurulması, küresel teknoloji hisselerinde büyük bir satış dalgasına yol açtı. Nasdaq, Dow Jones Endüstriyel Ortalaması ve S&P500 vadeli işlemleri haftanın ilk işlem gününde düşüşe geçti.
Özellikle Nvidia (NVDA), tanıtımın ardından büyük bir değer kaybı yaşadı. Hisseleri %17 oranında düşerken, yaklaşık 600 milyar dolarlık piyasa değeri silindi. Bu, ABD tarihindeki en büyük tek günlük piyasa değeri kaybı olarak kayıtlara geçti.
Çinli şirketin YZ sohbet botu uygulaması, büyük ilgi görerek Apple’ın App Store’unda birinci sıraya yerleşti. Ancak yoğun talep nedeniyle DeepSeek’in web sitesi, kullanıcı trafiğine bağlı olarak erişim sorunları yaşadı. Aynı zamanda, şirket büyük çaplı kötü niyetli siber saldırılara maruz kaldığını duyurdu ve geçici olarak yeni kullanıcı kayıtlarını sınırlandırmak zorunda kaldığını açıkladı.
ABD merkezli yapay zeka şirketleri ve yatırımcılar, Çinli girişimin hızla yükselişinden endişe duymaya başladı. DeepSeek’in en çok dikkat çeken yönlerinden biri, aralık ayında piyasaya sürdüğü DeepSeek-V3 modelinin yalnızca 5,6 milyon dolarlık bir maliyetle geliştirilmesi oldu. Modelin eğitiminde, ABD tarafından Çin’e yönelik getirilen kısıtlamalar nedeniyle Nvidia’nın sınırlı kapasiteye sahip H800 çipleri kullanıldı. Buna karşılık OpenAI ve Meta gibi ABD’li şirketler, benzer sistemleri eğitmek için on milyarlarca dolar harcadıklarını açıklamıştı.
Çin merkezli girişimin düşük maliyetle yüksek performanslı yapay zeka geliştirmesi, ABD’li şirketlerin rekabet gücü konusunda yeni soru işaretleri doğurdu. Teknoloji devleri arasında kaynak kullanımı ve inovasyon süreçleri açısından yeni bir değerlendirme sürecinin başlaması bekleniyor.
Beyaz Saray, DeepSeek’in sadece ekonomik bir rakip olarak değil, ulusal güvenlik açısından da bir tehdit oluşturabileceğini değerlendiriyor. Leavitt, Axios’a verdiği demeçte Biden yönetimini eleştirerek, “Biden yönetimi hiçbir şey yapmayarak Çin’in bu AI programını hızla geliştirmesine izin verdi.” ifadelerini kullandı.
Başlatılan inceleme, ABD’nin Çin merkezli AI şirketlerine karşı yeni kısıtlamalar getirme ihtimalini gündeme taşıdı. Washington’un, yapay zeka teknolojilerinde Çin’in yükselişini sınırlandırmak için daha katı düzenlemelere yönelmesi bekleniyor.
DeepSeek’in piyasaya sürdüğü yapay zeka modelleri, ABD’nin teknoloji alanındaki liderliğine doğrudan bir meydan okuma olarak görülüyor. Yapay zeka sektöründeki bu hızlı değişim, iki ülke arasındaki rekabeti daha da sertleştirebilir. Beyaz Saray’ın incelemesinin ardından DeepSeek’in ABD’de yasaklanması veya faaliyetlerinin kısıtlanması ihtimali gündemde. Bunların yanında, Çin merkezli yapay zeka şirketlerine yönelik yeni yaptırımların getirilmesi de olasılıklar arasında yer alıyor.
Önümüzdeki süreçte, ABD’nin YZ alanındaki üstünlüğünü korumak için nasıl bir strateji izleyeceği ve Çin’in yükselişine nasıl yanıt vereceği büyük bir merak konusu olmaya devam edecek.