Yapay Zeka

11/2/2025

Anthropic Ekonomi Endeksi: Yapay Zekanın İş Gücü Üzerindeki Etkileri Üzerine Yeni Bir Analiz

Önümüzdeki yıllarda yapay zeka (YZ) sistemleri, çalışma hayatı üzerinde büyük bir etki yaratacak. Bu nedenle Anthropic, YZ’nin iş gücü piyasaları ve ekonomi üzerindeki uzun vadeli etkilerini anlamak amacıyla Anthropic Ekonomi Endeksi’ni başlattı.

Endeksin ilk raporu, Claude.ai üzerindeki milyonlarca anonimleştirilmiş konuşmaya dayanarak YZ’nin günümüz ekonomisinde nasıl kullanıldığını ortaya koyan benzersiz veriler ve analizler sunuyor. Bu çalışma, YZ’nin gerçek dünya görevlerine nasıl entegre edildiğine dair bugüne kadar yapılan en net araştırmalardan biri olma özelliği taşıyor.

Ayrıca, bu analizde kullanılan veri seti açık kaynak olarak sunulacak ve araştırmacıların bulgular üzerine yeni çalışmalar yapabilmesine olanak tanınacak. İş gücü piyasasında yaşanacak dönüşüme karşı uygun politika yanıtlarını geliştirmek için farklı bakış açılarına ihtiyaç duyuluyor. Bu bağlamda, ekonomistler, politika uzmanları ve diğer araştırmacılar, endeksin gelişimine katkıda bulunmaya davet ediliyor.

Ekonomi Endeksi’nin İlk Raporundan Öne Çıkan Bulgular

  • YZ kullanımı en çok yazılım geliştirme ve teknik yazım alanlarında yoğunlaşıyor. Mesleklerin yaklaşık %36’sında YZ en az %25 oranında kullanılırken, yalnızca %4’ü görevlerinin %75’inden fazlasında YZ desteğinden yararlanıyor.
  • YZ’nin kullanım biçimi daha çok "destekleyici" (augmentative) rolünde (%57); yani insan yeteneklerini tamamlayıp güçlendiren bir araç olarak öne çıkıyor. Tam otomasyon oranı ise %43 seviyesinde.
  • YZ kullanımı orta ve yüksek gelirli mesleklerde daha yaygın. Bilgisayar programcıları ve veri bilimcileri gibi meslek gruplarında sıkça kullanılırken, hem en düşük ücretli hem de en yüksek ücretli mesleklerde daha az yaygın. Bu durum, hem mevcut YZ yeteneklerinin sınırlarını hem de teknolojinin benimsenmesindeki pratik engelleri yansıtıyor.

İş Gücü Piyasasında YZ Kullanımını Haritalandırmak

Bu yeni çalışma, Sanayi Devrimi’ndeki Spinning Jenny’den günümüz otomobil fabrikalarındaki robotlara kadar teknolojilerin iş gücü üzerindeki etkisini inceleyen uzun soluklu araştırmaların devamı niteliğinde. Ancak bu rapor, geleceğe yönelik tahminler veya anket verilerine değil, Claude’un gerçek kullanım verilerine dayanıyor.

Meslek Görevlerinin Analizi

Ekonomi literatüründen alınan önemli bir içgörü, mesleklerden çok mesleki görevlerin incelenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Örneğin, görsel desen tanıma yalnızca tasarımcılar için değil, fotoğrafçılar, güvenlik görevlileri ve radyologlar gibi birçok farklı meslek için de ortak bir görevdir.

Bazı görevler, teknolojinin sunduğu otomasyon veya destekleyici özelliklere daha uygun olabilir. Bu nedenle, YZ’nin meslekler değil, meslek içindeki görevler özelinde nasıl benimsendiğini analiz etmek, YZ’nin ekonomiyle nasıl bütünleştiğini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

Clio ile YZ Kullanımını Mesleki Görevlere Eşleştirmek

Bu araştırma, Clio adlı sistem sayesinde gerçekleştirildi. Clio, Claude.ai üzerindeki konuşmaları kullanıcı gizliliğini koruyarak analiz etmemizi sağlayan bir araçtır. Yaklaşık bir milyon anonimleştirilmiş Claude konuşması incelendi ve bunlar ABD Çalışma Bakanlığı'nın O*NET veri tabanındaki yaklaşık 20.000 görevle eşleştirildi.

Clio, her konuşmayı en iyi temsil eden O*NET görevine eşleştirdi ve ardından bu görevleri ilgili meslek gruplarına ayırdı. Meslek grupları arasında eğitim ve kütüphane, işletme ve finans, sanat ve tasarım gibi kategoriler yer aldı.

Sonuçlar

Meslek Türüne Göre YZ Kullanımı

  • En yüksek YZ benimsenme oranı "bilgisayar ve matematik" kategorisinde görüldü (%37,2). Bu grup yazılım mühendisliği ve kodlama ile ilgili görevleri içeriyor.
  • İkinci en büyük grup "sanat, tasarım, spor, eğlence ve medya" oldu (%10,3). Bu kategori, Claude’un genellikle yazım ve düzenleme görevlerinde kullanıldığını gösterdi.
  • Fiziksel emeğin ağırlıklı olduğu meslekler, en düşük YZ kullanım oranına sahipti. Örneğin, "tarım, balıkçılık ve ormancılık" meslek grubu, toplam isteklerin yalnızca %0,1’ini oluşturdu.

Meslekler İçinde YZ Kullanımının Derinliği

Araştırmaya göre, yalnızca %4’lük bir kesim, iş görevlerinin %75’inden fazlasında YZ kullanıyor. Ancak daha ılımlı YZ kullanımı çok daha yaygın; mesleklerin %36’sı görevlerinin en az %25’inde YZ’den faydalanıyor.

Bu veriler, YZ’nin iş dünyasında tamamen otomasyon sağlamaktan ziyade birçok farklı görevi tamamlayıcı bir şekilde desteklediğini gösteriyor.

YZ Kullanımı ve Maaş İlişkisi

ABD Çalışma Bakanlığı'nın O*NET veri tabanı, her meslek için ortalama maaş verisi sunuyor. Bu verilerle YZ kullanım seviyelerini karşılaştırdığımızda:

  • En düşük ve en yüksek maaşlı mesleklerde YZ kullanımı oldukça düşük. Bu gruba şampuan uzmanları ve doğum uzmanları gibi büyük ölçüde manuel beceri gerektiren meslekler dahil.
  • En yoğun YZ kullanımı, orta-yüksek maaşlı mesleklerde görülüyor. Bilgisayar programcıları ve metin yazarları gibi meslekler, YZ’den en fazla yararlanan gruplar arasında.

Otomasyon ve Destekleyici Kullanım

Çalışmada ayrıca, YZ’nin hangi görevleri tamamen otomatikleştirdiği (örneğin, belge biçimlendirme) ve hangi görevlerde insanlarla birlikte çalıştığı (örneğin, içerik düzenleme veya fikir üretme) analiz edildi.

  • Görevlerin %57’sinde YZ destekleyici rol oynuyor, %43’ünde ise tam otomasyon sağlıyor.
  • YZ en çok doğrulama, öğrenme desteği ve yaratıcı süreçlerde yardımcı araç olarak kullanılıyor.

YZ’nin iş dünyasındaki etkisi hızla artarken, bu değişimin zaman içinde nasıl evrildiğini anlamak için bu tür analizler tekrar edilecek. Anthropic Ekonomi Endeksi, bu verileri düzenli olarak yayımlayarak iş gücü piyasasındaki dönüşümleri takip etmeye devam edecek.

Ayrıca, bu raporun en büyük katkılarından biri YZ’nin iş gücü üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde haritalayan yeni bir metodoloji sunmasıdır. Analizde kullanılan veri seti açık kaynak olarak paylaşılacak ve gelecekte benzer çalışmalar için yeni veri setleri yayımlanacaktır.

Kaynak: https://www.anthropic.com/news/the-anthropic-economic-index