ABD ve Çin Tarife İndirimi Üzerinde Anlaşınca Piyasalar Yükseldi

Borsalar, Başkan Donald Trump’ın hafta sonu yapılan görüşmelerin ardından ABD ile Çin arasındaki ticari ilişkilerde “tam sıfırlama” sağlandığını açıklamasıyla Pazartesi günü sert yükseldi. İki ülke arasındaki yüksek riskli gerilimi hafifletmeye yönelik bu adım, piyasalar tarafından olumlu karşılandı.

İsviçre’de gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda, Ocak ayından bu yana karşılıklı uygulanan misilleme tarifelerinde önemli kesintiler yapılması kararlaştırıldı. ABD, Çin’e uyguladığı tarifeleri %145’ten %30’a indirirken, Çin de ABD ürünlerine uyguladığı misilleme tarifelerini %125’ten %10’a düşürdü.

Başkan Trump, bazı vergilerin tamamen kaldırılmak yerine askıya alındığını, dolayısıyla üç ay içinde daha fazla ilerleme sağlanmazsa tarifelerin yeniden yükselebileceğini belirtti. Ancak eski %145 seviyesine dönmelerini beklemediğini söyledi. Trump, anlaşmanın ardından yaptığı açıklamada “Çin’e zarar vermek istemiyoruz.” diyerek, Çin’in “çok ciddi şekilde zarar gördüğünü”, fabrikaların kapandığını, işsizliğin arttığını ve Çin’in “bizimle bir şeyler yapmaktan memnuniyet duyduğunu” ifade etti. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile hafta sonuna doğru görüşmeyi beklediğini de ekledi.

Piyasalar Anlaşmayı Olumlu Karşıladı

Yatırımcılar bu yumuşama hamlesini memnuniyetle karşıladı. S&P 500 endeksi %3,2, Dow %2,8, Nasdaq ise %4,3 artış gösterdi. Bu yükselişler, 2 Nisan’daki “Kurtuluş Günü” olarak adlandırılan tarife duyurusunun ardından yaşanan kayıpları telafi ederek endeksleri yıl başındaki seviyelere geri taşıdı.

Trump yönetimi, tüm ithalatlara yönelik evrensel bir taban tarife açıklamış, 60 ticaret ortağını “en kötü ihlalciler” olarak nitelendirip daha yüksek oranlar uygulamıştı. Çin ise buna misilleme ile karşılık vermişti. Bu süreçte iki taraf da vergileri artırarak borsalarda sert düşüşlere yol açmıştı.

Yeni anlaşma kapsamında ABD, Çin ürünlerine uyguladığı “karşılıklılık” tarifesini %10’a düşürüyor. Ancak yüksek vergi oranı 90 gün süreyle askıya alındı, kalıcı olarak kaldırılmadı. ABD ayrıca, Çin’i yasa dışı fentanyl ticaretine karşı daha fazla adım atmaya zorlamak amacıyla uyguladığı ek %20’lik tarifeyi de yürürlükte tutuyor.

Çin ise Trump’ın “Kurtuluş Günü” duyurusuna karşılık getirdiği misilleme tarifelerini de %10’a indiriyor. Bu indirimler de üç ay süreyle askıya alındı. Ayrıca Çin, ABD’ye karşı uyguladığı tüm tarife dışı önlemleri askıya alma veya kaldırma taahhüdünde bulundu. Ancak, çelik ve otomobil gibi sektörlere özel daha önce getirilmiş yüksek tarifeler yürürlükte kalıyor. Ek olarak sonradan uygulanan misilleme tarifeleri iki tarafça tamamen iptal edildi.

Ticaret Savaşının İlk Etkileri Görünmeye Başlamıştı

Tarifelerin etkileri limanlarda ve üretimde görülmeye başlamıştı. ABD limanları, Çin’den gelen gemi sayısında keskin düşüşler bildirirken, Çin’de fabrika üretimi yavaşlamış, bazı firmalar siparişlerin durmasıyla işçi çıkarmaya başlamıştı.

Çin Ticaret Bakanlığı, yapılan anlaşmayı “farklılıkları çözmede önemli bir adım” olarak nitelendirdi ve bunun “iş birliğini derinleştireceğini” belirtti. ABD’ye kişisel bakım ürünleri ihraç eden ve Shenzhen’de 200 kişiyi istihdam eden Tat Kei, anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını ifade etti. Ancak “Başkan Trump önümüzdeki üç buçuk yıl daha burada olacak. Bu iş burada bitmez... daha çok yolu var.” diyerek temkinli olduğunu belirtti. Greater China bölgesi başkanı Elaine Li de, birçok Çinli şirketin bu rahatlamayı geçici göreceğini söyledi. “Şirketler için en iyisi, bir sonraki tarife dalgası gelmeden önce kendi etraflarına savunma hattı inşa etmeleri.” dedi.

Küresel Piyasalar Güçlü Tepki Verdi

Wall Street’te Target, Home Depot ve Nike gibi şirketlerin hisseleri sert yükselirken, Nvidia, Amazon, Apple ve Meta gibi teknoloji devlerinin hisseleri de güçlü artışlar gösterdi. Avrupa borsaları Pazartesi günü yükselirken, Hong Kong’un Hang Seng Endeksi günü %3 artışla kapattı. Anlaşma, deniz taşımacılığı şirketlerinin hisselerine de ivme kazandırdı. Danimarkalı Maersk %12, Alman Hapag-Lloyd %14 değer kazandı. Maersk, anlaşmayı “doğru yönde atılmış bir adım” olarak nitelendirirken, “müşterilerimizin ihtiyaç duyduğu uzun vadeli öngörülebilirliği sağlayacak kalıcı bir anlaşma” umduklarını belirtti.

ABD’de Ulusal Perakendeciler Federasyonu (NRF) da, “yapıcı” müzakerelerden memnuniyet duyduklarını açıkladı. “Bu geçici duraklama, kış tatil sezonu için sipariş veren perakendeciler ve diğer işletmelere kısa vadeli rahatlama sağlamak açısından kritik bir ilk adımdır.” ifadelerini kullandı. Uluslararası Ticaret Odası ise anlaşmanın, ABD ve Çin’in “sert bir ayrışmadan” kaçınmak istediğine dair açık bir mesaj verdiğini belirtti. Genel sekreter yardımcısı Andrew Wilson, “Umarız bu hafta sonu yapılan anlaşma, yatırımlar, istihdam ve küresel talep üzerinde baskı oluşturan ticaret politikası belirsizliklerinin kaldırılması için temel oluşturur.” dedi.

Son haftalarda ticaret savaşlarının yol açtığı belirsizlik nedeniyle güvenli liman olarak öne çıkan altının ons fiyatı %3,1 düşerek 3.223,57 dolara geriledi.

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak:https://www.bbc.com/news/articles/czx0ry7kdk5o