Tesla’da Robot Kolu 3.600 Kiloluk Kuvvetle Çarptı: Teknisyen 51 Milyon Dolar Talep Ediyor

Kaliforniya Fremont’taki Tesla fabrikasında çalışan 50 yaşındaki robot teknisyeni Peter Hinterdobler, 22 Temmuz 2023’te yaşadığı ciddi iş kazasının ardından şirkete 51 milyon dolarlık dava açtı. Hinterdobler, montaj hattından sökülen bir robotu mühendisle birlikte demontaj yaparken, robot kolunun aniden ve uyarı vermeden harekete geçtiğini iddia ediyor. Dava dilekçesinde, “Mühendis, robotun iç aksamına ulaşmak için motoru çıkarmaya çalışırken, robot kolu aniden ve uyarı vermeden büyük bir kuvvetle serbest kaldı” ifadesi yer aldı. Açıklamada, kolun sadece kendi gücüyle değil, yaklaşık 3.600 kiloluk karşı ağırlığın da etkisiyle harekete geçtiği belirtildi. Robot kolu Hinterdobler’e büyük bir şiddetle çarparak onu yere savurdu, bilincini kaybetmesine ve ciddi yaralanmalar yaşamasına yol açtı.

Kazanın ardından teknisyenin tıbbi masrafları 1 milyon doları buldu, ilerleyen süreçte 6 milyon dolara daha ulaşacağı öngörülüyor. Hinterdobler, 20 milyon dolar acı, sıkıntı ve yaşam kalitesi kaybı için, 10 milyon dolar duygusal stres için, 1 milyon dolar şu ana kadar kaybettiği kazanç için, 8 milyon dolar gelecekteki gelir kaybı için ve 5 milyon dolar ev hizmetleri kayıpları için tazminat talep ediyor. Avukatı, rakamların ilerleyen süreçte değişebileceğini belirtti. Davada Tesla ve robot üreticisi FANUC davalı olarak gösteriliyor. Dava Kaliforniya eyalet mahkemesinde açıldı, ardından 19 Ağustos’ta Oakland federal mahkemesine taşındı. The Independent’ın sorularına Tesla ve FANUC yanıt vermedi.

Tesla daha önce de robot kaynaklı kazalarla gündeme geldi. 2021’de Teksas Austin’deki Gigafactory’de bir mühendis, robotun pençeleri arasında sıkıştı; meslektaşının acil durdurma butonuna basmasıyla kurtuldu ancak hurda metaller için kullanılan bir şuta düşerek ağır yaralandı ve “arkasında kan izi bırakarak” kurtulabildi. ABD’deki ilk ciddi robot kazası ise 1979’da Michigan’daki Ford fabrikasında yaşandı; bir işçi robot kolunun çarpması sonucu hayatını kaybetti. 2024’te yayımlanan bir araştırma, robotların üretimde yaygınlaşmasıyla birlikte endüstriyel kazalar sonucu yaralanma ve ölümlerin düzenli şekilde arttığını ortaya koydu. İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi’nin kayıtlarında onlarca örnek yer alıyor: “Çalışan, nokta kaynak robotu tarafından ezilerek öldü”, “Çalışan, robot tarafından başından darbe alarak beyin sarsıntısı geçirdi”, “İşçi, robotun çarpmasıyla kalça kırığı yaşadı” ve “Çalışan, robot tarafından boynundan sıkıştırılarak öldürüldü”. FANUC da daha önce benzer davalarla karşılaştı. 2015’te Michigan’da bir otomotiv parça fabrikasında bakım mühendisi, FANUC robotunun aniden çalışması sonucu sıkışarak kafatası ezilerek hayatını kaybetti.

Hinterdobler’in dilekçesinde, kazaya neden olan robotun “böyle bir ekipman için belirlenmemiş bir alanda bulunduğu” vurgulandı ve olayın ardından Tesla’nın aynı robot için yeni güvenlik protokolleri uygulamaya koyduğu belirtildi. Ancak Hinterdobler, kazaya ilişkin video kayıtlarını talep etmesine rağmen Tesla’nın “tekrar eden taleplere rağmen” bunları kendisiyle paylaşmadığını iddia ediyor. Tesla’nın Fremont fabrikasında daha önce de birçok dava açılmıştı. ABD Eşit İstihdam Fırsatları Komisyonu (EEOC), 2023’te tesisteki yaygın ırkçılık iddiaları nedeniyle şirkete dava açtı. Aynı fabrikada bir Siyahi çalışan, yöneticisinin kendisine “Plantasyona hoş geldin” ve “Köle evine hoş geldin” dediğini öne sürmüş, dava bu yıl Tesla tarafından anlaşmayla sonuçlandırılmıştı. Geçen ay fabrikanın eski güvenlik şefi tarafından açılan başka bir davada ise şirket hakkında çarpıcı suçlamalar yer aldı. İddialar arasında fabrika servis otobüslerinde cinsel saldırılar, iş yerinde kokain kullanımı, çalışanlar arasında fiziksel kavgalar ve ırkçı hakaretler, özellikle de “N-word” ifadesinin yaygın kullanımı vardı.

Hinterdobler’in şikayet dilekçesinde, Tesla’nın kendisine karşı sorumlulukları şu şekilde ifade edildi: “Tesla, FANUC robotunun sahipliği, işletimi, bakımı, gözetimi, eğitimi, denetimi, onarımı, tasarımı, üretimi, uyarıları ve kullanımı konusunda makul özeni göstermekle yükümlüydü.” Dilekçede ayrıca Tesla’nın, robot güvenli şekilde devre dışı bırakılmadan söküm işlemine izin vermesinin ihmal olduğu vurgulandı. FANUC’un ise robotu “tehlikeli ve beklenmedik şekilde arızalanacak biçimde hatalı tasarladığı” öne sürüldü. Hinterdobler, geçmiş ve gelecekteki kazanç kayıpları, tıbbi masraflar, ev hizmetlerinde kayıplar, avukat ücretleri ve mahkeme masrafları dahil olmak üzere jüri tarafından belirlenecek cezai ve maddi tazminatlar talep ediyor. Tesla ve FANUC henüz iddialara resmi yanıt vermedi.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.independent.co.uk/news/world/americas/tesla-elon-musk-fremont-robot-lawsuit-b2831485.html