SpaceX, Ay ve Mars için Geliştirdiği Dev Starship Roketini 11. Test Uçuşunda Başarıyla Fırlattı

SpaceX’in geliştirdiği Starship, dünyanın en büyük ve en güçlü roketi olarak, 13 Ekim’de Güney Teksas’taki Starbase tesisinden gerçekleştirilen suborbital test uçuşunda başarıya ulaştı. Ağustos sonunda yapılan başarılı denemeden sonra gelen bu uçuş, programın 11. testi oldu ve mevcut Starship versiyonunun son fırlatması olarak kayda geçti. Şirket, sıradaki uçuşlarda daha büyük bir varyantın devreye alınacağını açıkladı.

Ay ve Mars Görevleri için Bir Roket

SpaceX, Starship’i insanlığın Mars’a yerleşmesine yardımcı olmak amacıyla geliştiriyor. Şirketin kurucusu ve CEO’su Elon Musk, 2002’de SpaceX’i kurarken hedefinin insanlığın Kızıl Gezegen’de bir koloni kurmasına öncülük etmek olduğunu belirtmişti.

Roket aynı zamanda Ay görevleri için de kullanılacak. NASA, Artemis programı kapsamında Ay’a insanlı iniş yapacak ilk mürettebatlı iniş aracını Starship olarak seçti. Planlara göre Starship, 2027’de fırlatılması hedeflenen Artemis 3 misyonunda astronotları Ay’ın güney kutbuna indirecek.

Musk, 11. test uçuşunu bizzat izledi ancak kontrol merkezinden değil, dışarıdan gözlem yaptı. “Bu, roketi dışarıdan izleyeceğim ilk deneyimim olacak. Çok daha etkileyici bir his olacak.” ifadelerini kullandı.

Starship’in en dikkat çekici yönü, 165 tonluk (150 metrik ton) yük kapasitesiyle sık aralıklarla devasa yükleri uzaya taşıyabilmesi. Roketin iki aşaması, Super Heavy itici ve üst aşama Ship, tamamen yeniden kullanılabilir şekilde tasarlandı.

SpaceX, her uçuşun ardından her iki aşamayı da fırlatma kulesinin “chopstick” adı verilen robotik kollarıyla yakalamayı planlıyor. Musk’a göre bu strateji, hızlı denetim ve yeniden uçuş imkanı sağlayarak tek bir tesisten günde birden fazla fırlatma olanağı yaratacak.

13 Ekim’deki fırlatma, aynı zamanda SpaceX’in ilk Super Heavy yakalamasının yıldönümüne denk geldi.

Yeni Nesil Starship Yolda

Mevcut Versiyon 2 (V2) Starship, 123 metre yüksekliğe (403 ft) ulaşıyor. Gelecek Versiyon 3 (V3) ise 124,4 metre, “Future Starship” adı verilen sonraki model (muhtemelen V4) ise 142 metre olacak. Musk, V4’ün 2027’de tanıtılacağını ve toplamda 42 Raptor motoruna sahip olacağını, üst aşamada ise 9 motor bulunacağını duyurdu.

Zorlu Testler ve Geri Dönüş

Yaz aylarında Starship programı bir dizi kayıp ve patlamayla karşılaştı. 7, 8 ve 9. test uçuşlarında, üst aşama Ship beklenenden önce infilak etti. 7 ve 8. uçuşlarda araç fırlatmadan 10 dakika sonra havada patladı, 9. uçuşta ise yeniden girişte atmosferde parçalandı.

Haziran ayında Starbase’de Flight 10 için hazırlanan bir diğer Ship test standında patladı. Yerine hazırlanan yedek araç, 26 Ağustos’ta yapılan 10. uçuşta tam başarı sağladı. Super Heavy planlandığı gibi Meksika Körfezi’ne iniş yaptı, Ship ise Hint Okyanusu’na başarılı şekilde indi.

Ship, uzaydayken bir Raptor motorunu yeniden ateşlemeyi başardı; bu, Ay ve Mars görevleri için kritik bir yetenek olarak görülüyor. Ayrıca sekiz adet sahte Starlink uydusu da yörüngeye yerleştirildi.

11. uçuş da aynı başarıyı tekrarladı.

Starship V2’nin Son Uçuşu

Flight 11’in hedefleri, Flight 10 ile aynıydı: Super Heavy’nin Meksika Körfezi’ne, Ship’in ise Batı Avustralya açıklarında Hint Okyanusu’na iniş yapması, uzayda bir Raptor yeniden ateşleme denemesi gerçekleştirmesi ve sekiz adet sahte Starlink uydusu bırakması.

SpaceX, testte yeni bir iniş motoru stratejisi de denedi. Şirket açıklamasında, “Super Heavy, iniş yanmasının başlangıcında 13 motoru ateşleyecek ve ardından beş motorla yönlendirme fazına geçecek. Daha önce üç motorla yapılan bu manevra, V3 Super Heavy için beş motorla gerçekleştirilecek ve motor kapanmalarına karşı ek yedeklilik sağlayacak.” ifadeleri yer aldı.

Flight 11 ayrıca, ikinci kez yeniden uçurulan bir Super Heavy kullanımıyla da dikkat çekti. Aynı itici, Flight 8 görevinde de yer almış ve Starbase’e “chopstick” kollarıyla yakalanarak dönmüştü. Uçuş öncesinde 33 Raptor motorunun 9’u değiştirildi; 24 motor ise daha önce uçuşta kullanılmış durumdaydı.

SpaceX, Ship’in ısı kalkanı panellerinin bir kısmını çıkararak, bazı zayıf bölgeleri test etti. Ayrıca gemi, gelecekte Starbase’e geri dönecek uçuş rotasını taklit eden dinamik manevralar gerçekleştirdi.

Fırlatma, 13 Ekim 19:23 EDT’de (23:23 GMT, 18:23 Teksas saati) başarıyla gerçekleşti. Bu, Starbase’in ilk yörünge rampasından yapılan son kalkış oldu. Mühendis Jake Berkowitz, “Yeni bir yörünge fırlatma rampası, alev hendeği sistemi ve chopstick kollarında yükseltme yapıyoruz. Bu tamamlanana kadar fırlatmalar Pad 2’den gerçekleştirilecek.” dedi.

Super Heavy ve Ship, kalkıştan 2,5 dakika sonra ayrıldı. Booster, dört dakika içinde Meksika Körfezi’ne tam isabetle iniş yaptı. 

Ship, fırlatmadan 19 dakika sonra 192 kilometre yüksekliğe ulaştığında sekiz sahte Starlink yükünü başarıyla bıraktı. Ardından 38. dakikada Raptor motorunu yeniden ateşledi ve 66. dakikada Hint Okyanusu’na hassas bir iniş gerçekleştirdi. İniş noktası, SpaceX’in önceden yerleştirdiği şamandıra kamerası tarafından görüntülendi. Starship V2’nin veda uçuşunu belgeleyen simgesel anlardan biri oldu.

SpaceX mühendisi Berkowitz, yayın sonunda, “Maksimum heyecan sözü vermiştik. Starship bunu fazlasıyla yerine getirdi!” diyerek tarihi uçuşu özetledi.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.space.com/space-exploration/private-spaceflight/spacex-starship-rocket-flight-11-launch-success