Google, Chrome ve Android’i Satmıyor: Karar Sonrası Hisseler %7 Yükseldi

Washington’daki bir yargıç, Salı günü verdiği kararla Google’ın Chrome tarayıcısını satmak zorunda kalmayacağını belirterek ABD rekabet uygulayıcılarına karşı Büyük Teknoloji için nadir bir zafer sundu; aynı zamanda çevrim içi aramada rekabeti artırmak amacıyla Google’ın rakiplerle veri paylaşmasını emretti. Kararın ardından Alphabet hisseleri Salı günü seans sonrası işlemlerde %7,2 yükseldi; rekabet uygulayıcılarının rakip arama motorlarını dışarıda bıraktığını savunduğu, Apple’a yapılan kârlı ödemelerin sürmesine izin verilmesi yatırımcıları sevindirdi ve Apple hisseleri %3 arttı. ABD Bölge Yargıcı Amit Mehta, Google’ın çevrim içi reklamcılıkta pazar hakimiyetini besleyen Android işletim sistemini de elinde tutabileceğine hükmetti. Karar, dünyanın en kârlı şirketlerinden biri ile ABD arasındaki beş yıllık hukuk mücadelesinin son perdesi niteliğinde. Mehta, geçen yıl Google’ın çevrim içi arama ve ilişkili reklamlarda yasadışı tekel konumunda olduğuna karar vermişti ancak Google’a yönelik çareleri (remedies) belirlerken “alçakgönüllülük”le hareket ettiğini yazarak, dava başladığından beri yapay zeka şirketlerinin yarattığı rekabete işaret etti: “Burada mahkemeden bir kristal küreye bakıp geleceği görmesi isteniyor. Bu tam olarak bir yargıcın uzmanlık alanı değil.”

Verilerin rakiplerle paylaşılması Google’ın reklamcılık işine alternatifleri güçlendirecek; öte yandan Chrome ya da Android’in satılmaması, Google’ın bütünsel işinde kilit parçalar olarak görülen bu ürünlere ilişkin yatırımcı kaygılarını azalttı. Google, OpenAI’nin popüler ChatGPT sohbet botu dâhil yükselen YZ araçlarından ciddi bir tehdit ile karşı karşıya. Zorunlu veri paylaşımına erişim sağlandığında YZ şirketleri sohbet botlarını ve bazı durumlarda YZ arama motorları ile web tarayıcılarını güçlendirebilir. Mehta, “Bu alana akan para ve ne kadar hızlı geldiği şaşırtıcı. YZ şirketleri onlarca yıldır hiçbir arama motoru geliştiricisinin olmadığı kadar Google ile rekabet etmeye hazır durumda.” dedi.

Cantor Fitzgerald analisti Deepak Mathivanan, veri paylaşımı yükümlülüklerinin Google için rekabet riski taşıdığını ancak bunun hemen gerçekleşmeyeceğini söyledi: “Tüketicilerin bu yeni deneyimleri benimsemesi daha uzun bir zaman alacak.” ABD rekabet uygulayıcılarının bir sonraki adımları değerlendirdiği, Adalet Bakan Yardımcısı Gail Slater tarafından X üzerinden duyuruldu. Google ise blog yazısında veri paylaşımının “kullanıcılarımızı ve gizliliklerini etkileyeceğini ve kararı dikkatle incelediğimizi” belirtti. Şirket daha önce karara temyiz başvurusu yapmayı planladığını açıklamıştı; dolayısıyla gerekliliklerin uygulanması yıllar alabilir ve dosya Yüksek Mahkeme’ye taşınabilir. George Washington University Rekabet Hukuku Merkezi Direktörü William Kovacic, “Yargıç Mehta, davanın büyük ihtimalle Yüksek Mahkeme’de sonuçlanacağının farkında ve Mahkeme tarafından kabul edilme ihtimali yüksek çözümler seçti.” dedi.

Milyarlarca Dolarlık Ödemeler

Karar, Apple ve diğer cihaz ile web tarayıcı üreticileri için de rahatlama yarattı; Mehta, cihazlarındaki aramalar için Google’dan reklam gelir paylaşımı ödemeleri almaya devam edebileceklerini belirtti. Morgan Stanley analistlerine göre Google, Apple’a yıllık 20 milyar dolar ödüyor. Mehta, YZ’nin yükselişi ışığında bu ödemelerin yasaklanmasının gerekliliğinin azaldığını belirtti ve OpenAI’nin ChatGPT’si gibi ürünlerin “geleneksel internet aramasının önceliğine tehdit oluşturduğunu” yazdı. Karar ayrıca, Google’ı münhasır sözleşmeler yapmaktan men ederek, Google aramasını varsayılan ayar yapan cihaz üreticileri ve diğer ortakların rakip uygulamaları yüklemesini kolaylaştırdı. Google zaten bu anlaşmaları gevşetmeyi önermişti; Samsung Electronics, Motorola, AT&T ve Verizon ile yapılan en yeni anlaşmalar, rakip arama çözümlerinin yüklenmesine olanak tanıyor.

Büyük Teknolojiye Sıkı Denetim

Arama davasına ek olarak Google, hakimiyet iddialarıyla diğer pazarlarda da davalarla karşı karşıya. Şirket, Epic Games lehine sonuçlanan davada uygulama mağazasını yeniden düzenlemesini gerektiren karara karşı mücadeleyi sürdüreceğini yakın zamanda yineledi. Ayrıca Adalet Bakanlığı’nın açtığı ayrı bir davada, çevrim içi reklam teknolojilerinde yasadışı tekel konumuna hükmeden yargıcın ardından çözümlerin belirlenmesi için duruşma ayın ilerleyen günlerinde başlayacak. Adalet Bakanlığı’nın Google’a karşı açtığı iki dava, Meta Platforms, Amazon ve Apple’ı da içeren, Başkan Donald Trump’ın ilk döneminde başlayan ve iki partinin de destek verdiği Büyük Teknoloji’ye yönelik yaptırım dalgasının parçası niteliğinde.

‍

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.reuters.com/sustainability/boards-policy-regulation/google-keeps-chrome-apple-deal-must-share-data-big-antitrust-ruling-2025-09-02/