Teknoloji

21/1/2025

Dünyanın Tek Yüzen Nükleer Santrali Yakıt İkmali Öncesinde 1 Milyar kWh'lik Rekor Enerji Üretti

Yüzer nükleer güç santralinin iki reaktörü beş yıl çalıştıktan sonra yakıt ikmali yaptı.

Rusya'nın Arktik bölgesi Çukotka'da Mayıs 2020'den bu yana faaliyette olan yüzer nükleer enerji santrali Akademik Lomonosov, devlet atom enerjisi şirketi Rosatom'un yaptığı basın açıklamasına göre ilk milyar kilovat-saat enerjisini üretti. Beş yılı aşkın bir süredir faaliyette olan nükleer enerji santrali kısa süre önce ilk yakıt döngüsünü de tamamladı. 

Nükleer enerjiye karşı çıkanlar da var. Bazıları nükleer fisyondan kaynaklanan radyoaktif atık risklerinden endişe ederken, diğerleri de büyük ölçekli nükleer enerji santralleri inşa etmek için gereken devasa zaman ve para yatırımlarından endişe duyuyor. 

Nükleer fisyon enerjisinin net sıfır enerji hedefimize ulaşmamıza yardımcı olup olamayacağı tartışılırken, sektördeki bir mühendislik başarısı göz ardı edilemez ve “Akademik Lomonosov” da tam olarak budur. Dünyanın tek yüzen nükleer enerji santrali, dünyanın en kuzeyindeki ısı ve elektrik üretim ünitesidir.

Akademik Lomonosov hakkında ne biliyoruz? 

Yüzen bir gemideki nükleer reaktör artık çığır açan bir teknoloji değil. Bu teknoloji 1950'lerden beri donanma gemilerinde kullanılıyor ve denizaltıların gizlilik özelliklerinin korunmasında büyük önem taşıyor ancak, Akademik Lomonosov bunun tam tersi. Uzunluğu 472 feet (144 m) ve genişliği 98 feet (30 m) olan gemi sivil kullanım için tasarlanmıştır ve enerji üretimi için iki adet KLT-40S nükleer reaktöre sahiptir. 

Rus buzkıran gemilerinin kullandığı teknolojiden türetilen bu reaktörlerin toplam ısıl gücü 300 MW olup, yaklaşık 70 MW elektrik (brüt) üretebilmektedir. 

Başlangıçta Rusya'nın kuzeybatısındaki Sevmash tersanesinde konuşlandırılması planlanan gemi, daha sonra hizmet ömrünün sonuna yaklaşan Bilibino Nükleer Enerji Santrali'nin yerini almak üzere Uzak Doğu'daki Pevek'e taşınmıştır. 

1 milyar kWh

Düşük oranda zenginleştirilmiş uranyum (LEU) yakıtı kullanan enerji santrali, 2020 yılında bölge talebinin yüzde 20'sini karşılıyordu. Bugün ise Chaun-Bilibino güç merkezi ve izole şebekedeki payı yüzde 60'ın üzerinde. 

Bugüne kadar bir milyar kilovat-saat enerji üretmenin yanı sıra, santral kojenerasyon tesisi olarak iki katına çıkıyor ve atık ısıyı yeniden kullanıyor. 60 MW'a kadar termal güç yakalanmakta ve ısıtma için kullanılmaktadır. 

Şu anda 5.000 kişilik bir nüfusa hizmet veren tesis, Baimskaya cevher bölgesindeki madencilik faaliyetleri için enerji sağlıyor ve günlük 240.000 metreküp suyun tuzdan arındırılmasına yardımcı oluyor.

Geçtiğimiz yıl yüzer santralin ilk reaktörünün LEU yakıtı değiştirilmiş ve benzer bir uygulama ikinci reaktör için de gerçekleştirilmişti. Rosatom'a göre, taze yakıt gemiye Kuzey Denizi Rotası üzerinden sevk edildi. 

Rosatom bir videoda kullanılmış yakıtın reaktörden nasıl çıkarıldığını ve gemideki depolama odalarına nasıl yerleştirildiğini gösteriyor. Kullanılmış yakıt muhtemelen gemiden trene yeniden yükleme tesisinin bulunduğu Murmansk'a geri gönderilecek. Bu tesis, yeniden işlenebileceği Çelyabinsk bölgesindeki Mayak'a nakliyeyi kolaylaştırıyor. 

Rosatom ayrıca ihracat pazarı için 100 MWe kapasiteli ve 60+ yıl kullanım ömrüne sahip dört yüzer nükleer santral inşa etmeyi düşünüyor.