Yapay Zeka Uygulamaları
8/8/2025
Film ve televizyon sektöründe çalışanların yapay zeka tarafından ezilip geçileceği yönündeki popüler anlatıya karşılık, perde arkasında yaşananlar çok daha karmaşık. Disney’in, yapay zekaya özel yeni bir iş birimi kurmasına rağmen teknolojiyi uygulamada ciddi zorluklar yaşadığı ortaya çıktı.
Wall Street Journal’ın haberine göre, eğlence devi Disney, son yıllarda yapay zeka projelerini birçok kez yasal endişeler ve oyuncu-yazar sendikalarının tepkisinden çekinerek iptal etti. Şirket, YZ ile yürütülen çalışmaların, hâlâ iş birliği yaptığı yaratıcı ekipleri öfkelendirme riskini göz önünde bulundurarak geri adım attı.
Örneğin, Disney, yakında vizyona girecek olan canlı aksiyon Moana yeniden yapımında Dwayne “The Rock” Johnson’ın yüzünü, benzer vücut yapısına sahip kuzeni Tanoai Reed’in bedenine derin sahtecilik (deepfake) yöntemiyle aktarmayı planladı. WSJ’nin anonim kaynaklarına göre Johnson bu fikre onay verdi, ancak şirketin avukatları “dijital ikiz” görüntüleme sırasında elde edilen verilerin korunması konusunda bir çözüm bulamadı. Ayrıca, yapay zeka ile oluşturulan içeriklerde fikrî mülkiyetin tam anlamıyla şirkete ait olup olmayacağı konusunda da yasal netlik sağlanamadı.
Disney’in endişeleri yerinde: Günümüzdeki ileri düzey yapay zeka modellerinin neredeyse tamamı kamuya açık metin ve görsellerle eğitildiği için, bu modellerle üretilen her içerik telif hakkı açısından tartışmalı bir zemine oturuyor. Disney gibi karakter ve içerik haklarını sıkı biçimde koruyan bir şirket için bu durum kabul edilemez.
Her ne kadar bazı sahneler çekilmiş olsa da, Disney ve YZ partneri Metaphysic, 18 ay süren görüşmelere rağmen ortak bir sözleşme üzerinde uzlaşamadı. Bu nedenle, söz konusu sahneler, Moana yeniden yapımında yer almayacak.
Benzer bir sıkıntı, Tron: Ares filmi için de yaşandı. 1982 tarihli orijinal filmin ikinci devamı niteliğindeki bu yapımda, Jeff Bridges’ın canlandırdığı programcı Kevin Flynn karakterinin yanındaki Bit adlı animasyon karakterinin, sahnede YZ tarafından gerçek zamanlı üretilmesi planlanıyordu. Üretim süreci, insan bir oyuncu tarafından seslendirilecekti fakat bu sahne de birkaç nedenden dolayı iptal edildi. Uygulaması zor ve karmaşık olmasının yanı sıra, Disney o dönemde yazar ve oyuncu sendikalarıyla sözleşme görüşmeleri yürütüyordu. Sendikaların, şirketin gizlice yapay zeka kullandığını öğrenmesi, müzakereleri riske atabilirdi.
İşin ironik yanı ise, Disney’in aynı zamanda kendi içeriklerini yapay zekadan korumak için hukuki mücadeleler veriyor olması. Haziran ayında Disney, Universal Studios ile birlikte, YZ görüntü üretim platformu Midjourney’e karşı dava açtı. Şirketler, Midjourney’nin telifli içerikleri izinsiz kullandığını belirterek, onu “telif hakkı bedavacısının vücut bulmuş hali ve sonsuz bir intihal çukuru” olarak niteledi.
Disney’in yapay zekayı kullanma motivasyonunu açıklayan şirketin hukuk başkanı Horacio Gutierrez, WSJ'ye verdiği demeçte, “Yaratıcılarımızın en iyi YZ araçlarını kullanabilmesini sağlamak istiyoruz ancak bu şirketin uzun vadeli çıkarlarından ödün vermek anlamına gelmemeli.” dedi.
Disney’in, hem yaratıcılığı destekleyip hem de yasal risklerden uzak durmaya çalıştığı bu hassas denge, şirketin yapay zekaya neden tam anlamıyla entegre olamadığını gözler önüne seriyor. Yöneticiler ilk etapta söz konusu durumda daha temkinli davransaydı, belki de bu karmaşık sürecin hiç içine girilmeyebilirdi.