Yapay Zeka

26/5/2025

YZ, Duygusal Zekada İnsanlardan Daha Başarılı: Testlerde %82 Doğru Yanıt Oranına Sahip

Yapay zekanın (YZ), duygusal açıdan yüklü durumlarda uygun davranışlar önerebilme yeteneği var mı?

Cenevre Üniversitesi (UNIGE) ve Bern Üniversitesi’nden (UniBE) bir araştırma ekibi, ChatGPT de dahil olmak üzere altı üretici yapay zeka modelini, genellikle insanlar için geliştirilen duygusal zeka (DZ) değerlendirme testleriyle sınadı.

Sonuçlar: Bu YZ sistemleri, ortalama insan performansının üzerine çıktı ve yeni testleri rekor sürede üretebildi. Bu bulgular, eğitim, koçluk ve çatışma yönetimi gibi alanlarda YZ kullanımı için yeni imkanların önünü açıyor.

Araştırma, Communications Psychology dergisinde yayımlandı.

Büyük Dil Modelleri (LLM’ler), insan dilini işleyebilen, yorumlayabilen ve üretebilen yapay zeka sistemleridir. Örneğin ChatGPT, bu tür bir model üzerine inşa edilmiştir. LLM’ler, soruları yanıtlayabilir ve karmaşık problemleri çözebilir.

Peki, aynı zamanda duygusal açıdan zeki davranışlar da önerebilirler mi?

Elde edilen sonuçlar, daha önce yalnızca insanlara ait olduğu varsayılan alanlarda YZ’nin kullanılmasının yolunu açıyor.

Duygusal Açıdan Yüklü Senaryolar

Bu sorunun yanıtını aramak için UniBE Psikoloji Enstitüsü ile UNIGE’ye bağlı İsviçre Duygu Bilimleri Merkezi’nden (CISA) araştırmacılar, ChatGPT-4, ChatGPT-o1, Gemini 1.5 Flash, Copilot 365, Claude 3.5 Haiku ve DeepSeek V3 olmak üzere altı LLM modelini duygusal zeka testlerine tabi tuttu.

UniBE Psikoloji Enstitüsü’nde Kişilik Psikolojisi, Farklılıklar Psikolojisi ve Değerlendirme Bölümü’nde öğretim üyesi ve araştırmanın başyazarı olan Katja Schlegel, “Araştırma ve kurumsal ortamlarda yaygın olarak kullanılan beş testi seçtik. Bu testler, duyguların anlaşılması, düzenlenmesi ve yönetilmesini değerlendirmeye yönelik duygusal açıdan yoğun senaryolar içeriyordu,” dedi.

Örneğin: Michael’ın bir iş arkadaşı onun fikrini çaldı ve haksız yere tebrik edildi. Michael’ın en etkili tepkisi ne olurdu?

a) İlgili kişiyle tartışmak
b) Durumu amirine anlatmak
c) Sessizce içine atmak
d) Aynı şekilde karşılık vermek

Bu örnekte, b seçeneği en uygun yanıt olarak kabul edildi.

Aynı testler, eş zamanlı olarak insan katılımcılara da uygulandı. UNIGE İsviçre Duygu Bilimleri Merkezi’nde kıdemli bilim insanı olan ve çalışmaya katılan Marcello Mortillaro, “Sonuçta, LLM’ler %82 doğru yanıtla %56’da kalan insan katılımcılara kıyasla anlamlı ölçüde daha yüksek skorlar elde etti. Bu, yapay zekanın yalnızca duyguları anladığını değil, aynı zamanda duygusal zeka ile davranmanın ne anlama geldiğini de kavradığını gösteriyor.” açıklamasını yaptı.

Rekor Sürede Yeni Testler

İkinci aşamada, araştırmacılar ChatGPT-4’ten yeni duygusal zeka testleri ve senaryolar üretmesini istedi. Bu otomatik olarak oluşturulan testler, 400’den fazla insan katılımcı tarafından uygulandı.

Katja Schlegel, “Yeni testler, yıllar içinde geliştirilmiş orijinal testler kadar güvenilir, açık ve gerçekçiydi. dedi.

Marcello Mortillaro ise şunu ekledi: “LLM’ler yalnızca mevcut seçenekler arasından en uygun yanıtı bulmakla kalmıyor, aynı zamanda istenen bağlama uyarlanmış yeni senaryolar da oluşturabiliyor. Bu, ChatGPT gibi LLM’lerin duygusal bilgiye sahip olduğunu ve duygular üzerine akıl yürütebildiğini doğruluyor.”

Elde edilen bulgular, eğitim, koçluk ve çatışma yönetimi gibi alanlarda, uzman denetimiyle birlikte yapay zekanın insan becerilerini tamamlayıcı biçimde kullanılabileceğini gösteriyor.

Kaynak:https://neurosciencenews.com/ai-llm-emotional-iq-29119/