Yapay Zeka Destekli Robotlarla 20’den Fazla Bebek Dünyaya Geldi

Yeni geliştirilen bir teknoloji, robotları ve yapay zekayı (YZ) birleştirerek tüp bebek (IVF) tedavisini otomatik hale getiriyor. Sistem, otonom araçlarda kullanılan bilgisayarlı görü teknolojisinden yararlanıyor. Yazılım, yüz binlerce sperm arasından en güçlü olanı anında tanımlayabiliyor. Washington Post’un haberine göre araştırmalar, YZ’nin genetik olarak sağlıklı embriyoları tahmin etmede doktorlardan yüzde 11,6 oranında daha başarılı olduğunu gösteriyor.

YZ, sperm seçiminde daha önce bilinmeyen bir hareket kalıbı tespit etti: hızlı, tirbuşon benzeri bir dönüş hareketi. Bu hareketin sağlıklı spermin bir göstergesi olduğu anlaşıldı. Sonuç olarak, YZ’nin yönettiği işlemlerle, klasik manuel sürece göre implantasyona hazır embriyolar yüzde 12 oranında arttı.

Aura adlı bir sistem, tüp bebek tedavisinde yer alan 205 manuel adımı otomatik hale getirebiliyor. Yumurtanın dondurulmasından embriyo oluşturulmasına kadar tüm aşamalar, Conceivable Life Sciences tarafından geliştirilen robotlar tarafından gerçekleştiriliyor. Robot, döllenme için gerekli kimyasalları karıştırıyor, en uygun spermi seçiyor ve hassas döllenme işlemini yürütüyor. Yarı iletken endüstrisinde kullanılan yüksek hassasiyetli robot teknolojileri, biyolojik materyali güvenli biçimde işlemek için adapte edildi. Küçük bir robot, petri kaplarını farklı istasyonlar arasında taşıyor. Sistem, ilk olarak fareler üzerinde test edildi ve üç nesil boyunca sağlıklı gebelikler elde edildi.

Overture Life adlı şirket, 2023 yılında New York’ta ilk pilot çalışmayı gerçekleştirdi. Robot, 14 yumurtadan 13’ünü başarıyla döllerken, manuel kontrol grubunda 18 yumurtadan 16’sı döllendi. Deneye katılan kadınlardan biri, şu anda iki buçuk yaşında bir kız çocuğuna sahip. Katılımcı Linda, başlangıçta çocuğunun sağlık sorunlarıyla doğabileceğinden korktuğunu söyledi ancak 40’lı yaşlarının ortasında ve altı yıl boyunca başarısız denemelerin ardından yeniden anne olma fırsatı bulduğu için minnettar. 

Meksika Şehri’nde, 125 kadınla yürütülen en kapsamlı çalışma devam ediyor. Katılımcıların çoğu kliniğe uzak bölgelerde yaşıyor ve normal koşullarda tüp bebek tedavisini karşılayamıyor. Söz konusu kadınlar, araştırmaya katılma karşılığında ücretsiz tedavi görüyor. Son üç yılda yürütülen farklı otomasyon denemelerinde en az 20 çocuk dünyaya geldi.

Meksikalı doktor ve Conceivable’ın kurucusu Alejandro Chávez-Badiola, teknolojinin geliştirilmesine 2016 yılında başladı. Başlangıçta embriyolardaki hücreleri sayarak döllenme oranlarını iyileştirmeyi hedefliyordu ama manuel süreçler çok uzun sürüyordu. Bunun üzerine matematikçiler ve bilgisayar bilimcilerle birlikte, her embriyo görüntüsünde 2,5 milyon ince deseni analiz edebilen YZ sistemleri geliştirdi. Program, bunlardan 94 tanesini sağlıklı embriyonun tıbbi göstergesi olarak tanımladı.

Overture Life, aynı zamanda DaVitri adlı avuç içi büyüklüğünde taşınabilir bir robot kutusu geliştirdi. Bu cihaz sayesinde kadın doğum uzmanları, yumurtaları doğrudan klinikte dondurmaya hazırlayabiliyor. Süreç yalnızca 15 dakika sürüyor ve doktorun çok az müdahalesini gerektiriyor. Araştırmalara göre, DaVitri cihazıyla dondurulan yumurtaların yüzde 98,3’ü çözündüğünde canlı kalıyor, bu oran geleneksel yöntemlerde yüzde 96,4. Ayrıca cihaz, implantasyona hazır embriyoların oranını yüzde 12 artırıyor. Sistem halihazırda Panama, Brezilya, Arjantin ve Şili’de kullanılıyor. Şirket, ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nden (FDA) onay bekliyor.

Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, üreme çağındaki her altı kişiden biri kısırlık problemi yaşıyor. Bu oran gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde aynı fakat çoğunluk, doğurganlık tedavilerine erişim olanağından yoksun. DSÖ’nün 2023 raporu, kısırlığın önlenmesi, teşhisi ve tedavisine yönelik çözümlerin halen yetersiz fonlandığını ve erişilemez durumda olduğunu belirtiyor.

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.warpnews.org/health-tech/robots-and-ai-help-couples-have-children-through-ivf/