Trump, Manhattan Projesi’ne Benzetilen Ulusal Yapay Zeka Kararnamesini İmzaladı

ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan yapay zeka araştırmalarını, geliştirme süreçlerini ve bilimsel uygulamaları hızlandırmayı hedefleyen geniş kapsamlı federal girişimi başlatan başkanlık kararnamesini Pazartesi günü imzaladı. Kararname, “Genesis Mission” adı verilen ulusal programın yol haritasını belirliyor ve yüksek işlem gücünün genişletilmesi, federal veri setlerine erişimin iyileştirilmesi ile yapay zekanın özellikle bilimsel alanlarda gerçek dünya uygulamalarında kullanılmasını sağlayacak adımları içeriyor.

Kararnamede yer alan ifadeye göre “Genesis Mission, bilimsel keşifleri dramatik biçimde hızlandıracak, ulusal güvenliği güçlendirecek, enerji üstünlüğünü güvence altına alacak, iş gücü verimliliğini artıracak ve araştırma-geliştirme yatırımlarına ayrılan verginin karşılığını katlayacaktır.” Programın liderliğini, Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi direktörü ve başkanın bilim-teknoloji danışmanı Michael Kratsios üstlenecek.

Kararname, Genesis Mission’ı “Manhattan Projesi ile aynı aciliyet ve hedef düzeyine sahip” sözleriyle tanımlayarak girişimin ölçeğine dikkat çekiyor. Enerji Bakanı Chris Wright’a, girişimin temel altyapısını merkezileştirecek olan “American Science and Security Platform” adında yeni bir yapı oluşturma görevi veriliyor. Platform, yapay zeka modellerinin eğitimi için gerekli işlem gücünü ve veri setlerini araştırmacılara sağlayacak temel merkezlerden biri hâline gelecek.

Kararnamede yer alan açıklama şu şekilde: “Genesis Mission, federal bilimsel veri setlerini, onlarca yıldır yapılan federal yatırımların sonucu oluşmuş dünyanın en büyük bilimsel veri koleksiyonunu, kullanarak entegre bir yapay zeka platformu kuracak; bilimsel temel modelleri eğitecek, yeni hipotezleri sınayan, araştırma iş akışlarını otomatikleştiren ve bilimsel atılımları hızlandıran yapay zeka ajanları geliştirecektir.”

Girişim, kamu–özel sektör ortaklıklarının geniş kapsamlı şekilde artırılmasının da önünü açıyor. Enerji Bakanlığı’nın 90 gün içinde program için kullanılabilecek sistemleri ve verileri, sanayi ortakları aracılığıyla sağlanabilecek kaynaklar dahil olmak üzere belirlemesi gerekiyor. Federal hükümet, Amerikalılarla ilgili devasa bilgilere sahip olsa da bu veriler uzun süredir dağınık ve organize olmayan bir yapıda bulunduğundan yapay zeka şirketleri tarafından etkin şekilde değerlendirilememişti. Kararname, veri paylaşımı üzerinde uzun süredir var olan bu engelleri ortadan kaldırmayı amaçlıyor ve Kratsios’a kurumların uygun ve erişilebilir veri ile altyapısını Genesis Mission kapsamına entegre etme görevi veriliyor.

Kararnamede, işlem kapasitesinin artırılması ve veriye erişimin iyileştirilmesi sayesinde yapay zekanın 270 gün içinde kritik ve pratik bilimsel alanlara uygulanması gerektiği belirtiliyor. Ulusal önem taşıyan “bilim ve teknoloji zorlukları” arasında ileri üretim, robotik, biyoteknoloji, nükleer fisyon ve füzyon yer alıyor.

Tony Blair Enstitüsü’nde kıdemli politika danışmanı ve Center for a New American Security’de kıdemli yardımcı araştırmacı olan Keegan McBride, açıklamanın önemini vurgulayarak “Yapay zeka, bütün bilimsel araştırma ve keşif sürecini dönüştürme potansiyeline sahiptir. Bu girişim, Amerika’nın dünyaya nelerin mümkün olduğunu gösteren güçlü bir sinyalidir.” değerlendirmesini yaptı.

Genesis Mission, 2020 yılında Ulusal Yapay Zeka Girişim Yasası ile kurulan ve yapay zeka araştırmalarını hızlandırmak için paylaşılan ulusal bir altyapı oluşturmayı amaçlayan National Artificial Intelligence Research Resource (NAIRR) üzerine inşa ediliyor. NAIRR, pilot program olarak başlatılmış ve Savunma Bakanlığı, NASA, Ulusal Sağlık Enstitüleri ile OpenAI, Google ve Palantir gibi kuruluşları tek bir araştırma topluluğunda bir araya getirmişti.

NAIRR çalışma grubunun eş başkanlığını yürüten, Biden yönetiminde ABD’nin başkan yardımcısı teknoloji sorumlusu olarak görev yapan ve hâlen Tennessee Üniversitesi Knoxville’de rektör yardımcısı emerita unvanıyla akademik çalışmalarını sürdüren Lynne Parker, federal desteğin uzun vadeli ilerleme için zorunlu olduğunu belirterek şunları söyledi: “Devletin yapay zeka araştırmalarına verdiği destek, yeni atılımların temelini oluşturur ve yeniliğin kamunun çıkarlarıyla uyumlu kalmasını sağlar.” Parker, teknolojik ürünlerin düzenli şekilde ortaya çıkmasını doğal karşıladığımız hâlde, bunları mümkün kılan onlarca yıllık araştırmayı çoğu zaman fark etmediğimizi “Yeni ürünlerin düzenli biçimde ortaya çıkmasını doğal karşılıyoruz ancak bu gelişmelerin ardındaki uzun araştırma dönemlerini çoğu zaman göz ardı ediyoruz.” sözleriyle ifade etti. Ayrıca “Uzun vadeli yatırım olmadan, ekonomimizi, güvenliğimizi ve günlük yaşamlarımızı şekillendirecek teknolojilerde liderliği kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırız.” şeklinde uyarıda bulundu.

Trump yönetiminin Temmuz ayında yayımlanan AI Action Plan belgesi, NAIRR’ın ulusal araştırma ve geliştirme çabalarına sağladığı katkının yeni nesil yapay zeka atılımlarını desteklemedeki rolünün altını çizmişti.

Kararname, federal hükümetin yakın zamanda AMD, Nvidia ve Hewlett Packard Enterprise gibi önde gelen teknoloji şirketleriyle gerçekleştirdiği süper bilgisayar iş birliklerinin ardından geldi. Ekim ayında Enerji Bakanlığı, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda iki yeni süper bilgisayar geliştirmek üzere AMD ile ortaklık kurulduğunu açıklamıştı. Enerji Bakanı Wright açıklamasında “Yapay zeka yarışını kazanmak, Amerika’nın teknoloji ve bilim alanında sunduğu en parlak zihinleri ve sektörleri bir araya getirecek yeni ve yaratıcı ortaklıklar gerektirir.” ifadelerini kullandı. Wright ayrıca süper bilgisayar altyapısının önemini vurguladı: “AMD ve HPE ile çalışarak işlem kapasitesini şimdiye kadar görülmemiş hızda devreye alıyoruz; ortak yeniliği ulusal güce dönüştürüyoruz ve özel sektör ile kamu birlikte çalıştığında Amerika’nın liderliği ele aldığını kanıtlıyoruz.” 

Kasım ayının başında Enerji Bakanlığı, Oak Ridge Leadership Computing Facility’nin kuantum hesaplama ve yapay zeka odaklı karmaşık araştırmalar için yüksek güçlü Nvidia çipleriyle genişletileceğini duyurarak yeni nesil hesaplama kapasitesinin kurulacağını açıkladı.

‍

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.nbcnews.com/tech/tech-news/trump-signs-executive-order-launching-genesis-mission-ai-project-rcna245600