Yapay Zeka
13/11/2025

Almanya’da açılan davada, OpenAI’nin sohbet robotu ChatGPT’nin, ünlü Alman müzisyeni Herbert Grönemeyer ve diğer sanatçılara ait şarkı sözlerini yeniden üreterek Alman telif hakkı yasalarını ihlal ettiği belirlendi. Salı günü açıklanan karar, şirketin dil modellerini eğitirken şarkı sözlerini nasıl kullandığına ilişkin dikkatle izlenen davalardan biri olarak öne çıktı.
Münih’teki bölge mahkemesi, OpenAI’nin dil modellerini dokuz Alman şarkısına ait korunan içerik üzerinde eğittiğini, bu şarkılar arasında Grönemeyer’in çok satan parçaları “Maenner” ve “Bochum”un da yer aldığını tespit etti. Dava, besteciler, söz yazarları ve yayıncılardan oluşan üyeleriyle GEMA tarafından açıldı. GEMA’nın girişimi, dünya genelinde sanatçıların YZ eğitimi için veri kazıma uygulamalarına karşı sürdürdüğü hukuki mücadeleyi yansıtan son örneklerden biri oldu.
Davaya başkanlık eden yargıç Elke Schwager, şirketin telif hakkıyla korunan materyalleri kullanması nedeniyle tazminat ödemesine hükmetti; ancak rakam açıklanmadı. GEMA hukuk danışmanı Kai Welp, karar sonrası yaptığı açıklamada, hak sahiplerinin nasıl ücretlendirileceğine ilişkin OpenAI ile görüşmeler yapmayı umduklarını belirtti.
OpenAI savunmasında, dil modellerinin belirli eğitim verilerini saklamadığını veya kopyalamadığını, bunun yerine geniş veri kümelerinden öğrenilen kalıpları yansıttığını öne sürdü. Şirkete göre sohbet robotu çıktıları yalnızca kullanıcı istemleri (prompt) doğrultusunda üretildiği için, telif sorumluluğunun modele girdi gönderen kişi tarafından üstlenilmesi gerektiği savunuldu ancak mahkeme, karar metnine göre, dil modellerinin eğitim sırasında gerçekleştirdiği hafızaya alma süreçlerinin ve ChatGPT çıktılarında şarkı sözlerinin yeniden üretilmesinin, telif hakkı kapsamındaki kullanım ve işletme haklarının ihlali anlamına geldiğini vurguladı. Böylece hem model eğitiminin hem de kullanıcıya sunulan çıktıların telif hukuku açısından yükümlülük içerdiği netleşti.
Kararın, YZ şirketlerinin telif hakkı koruması altındaki materyalleri nasıl kullanacağı konusunda Avrupa çapında emsal teşkil etme potansiyeli taşıdığı ifade edildi. GEMA CEO’su Tobias Holzmueller, açıklamasında “İnternet bir self-servis mağaza değil ve insanın yaratıcı emeği ücretsiz şablonlar anlamına gelmiyor.” diyerek telif haklarının önemine vurgu yaptı. Ayrıca “Bugün, yazarların haklarını koruyan ve netleştiren bir emsal oluşturduk: ChatGPT gibi YZ araçlarının işletmecileri de telif hakkı yasalarına uymak zorunda.” ifadesini kullandı.
Kararın temyize açık olduğu belirtildi. OpenAI adına konuşan bir şirket sözcüsü, “Karara katılmıyoruz ve sonraki adımları değerlendiriyoruz.” diyerek şirketin kararı kabul etmediğini bildirdi. Sözcü ayrıca “Karar, sınırlı sayıda şarkı sözüne ilişkin ve Almanya’da teknolojimizi her gün kullanan milyonlarca kişi, işletme ve geliştiriciyi etkilemiyor.” dedi.
Yılın başında önde gelen Bollywood müzik şirketleri, ses kayıtlarının YZ modellerini eğitmek için izinsiz kullanıldığı iddiasıyla Yeni Delhi’deki telif hakkı davasına dahil edilmek için başvurmuştu. Bu gelişme, YZ ve müzik endüstrisi arasındaki küresel telif hakkı gerilimlerinin giderek büyüdüğünü bir kez daha gözler önüne serdi.