Alibaba, Nvidia Boşluğunu Doldurmak için Yapay Zeka Çipi Geliştirdi

Çinli çip şirketleri ve yapay zeka geliştiricileri, ABD ile süren yapay zeka yarışında öne geçmek için hükümetin de desteğiyle yerli teknolojilerini güçlendiriyor. Son örneklerden biri, Çin’in en büyük bulut bilişim şirketi olan Alibaba tarafından geliştirilen yeni ve önceki çiplerine göre daha çok yönlü bir yapay zeka çipi oldu.

Alibaba, uzun yıllar boyunca ABD’li lider çip üreticisi Nvidia’nın en büyük müşterilerinden biri olmuştu. Ancak şirket, Nvidia ürünlerinin Çin’e satışında karşılaşılan düzenleyici engellerin ardından kendi çözümlerini geliştirmeye başladı. Sektör uzmanları, Çin’in hâlâ ABD’nin en ileri ürünleriyle rekabet edecek çipler üretmekten uzak olduğunu, çünkü Washington’un gelişmiş çip üretim teknolojilerine erişimi kısıtladığını belirtiyor.

Yine de şirketler, Nvidia’nın Çin’e satmasına izin verilen en güçlü yapay zeka işlemcisi olan H20’nun yerini dolduracak alternatifler üretmeye çalışıyor. Başkan Trump, temmuz ayında Nvidia’nın H20 ihracatına yeniden başlamasına izin verse de Pekin kısa süre sonra şirketlere bu çipleri satın almamalarını söyledi. Gerekçe olarak güvenlik riskleri gösterildi, ancak Nvidia böyle bir risk olmadığını açıkladı.

Temmuz ayında Şanghay merkezli MetaX, H20 yerine kullanılabilecek yeni bir çip tanıttı. Daha büyük belleğe sahip olan bu çip bazı yapay zeka görevlerinde daha güçlü olsa da daha fazla enerji tüketiyor. MetaX, çipin seri üretimine hazırlandığını duyurdu. Pekin merkezli Cambricon Technologies ise nisan-haziran döneminde 247 milyon dolarlık gelir elde ederek öne çıktı. Şirketin yapay zeka çipi Siyuan 590’a yönelik güçlü siparişler sayesinde hisse değerleri hızla yükseldi. Cambricon, yatırımcıları aşırı coşku konusunda uyarırken hisse fiyatı cuma günü %6 düşse de piyasa değeri 87 milyar doları aştı.

Alibaba, internet öncüsü Jack Ma tarafından kuruldu ve sık sık Amazon.com ile karşılaştırılıyor. Şirketin en büyük işi e-ticaret olsa da asıl gelirinin önemli kısmını bulut bilişim hizmetleri oluşturuyor. Alibaba, özellikle Asya pazarında Amazon Web Services, Microsoft ve Google ile rekabet ediyor. Şirket, nisan-haziran döneminde yapay zeka hizmetlerine yönelik talebin artmasıyla bulut gelirlerinde %26 büyüme açıkladı. CEO Eddie Wu, “Yapay zeka artı bulut, e-ticaretle birlikte Alibaba’nın iki büyüme motorundan biri.” dedi. Şirket şubat ayında, önümüzdeki üç yılda bu alana en az 53 milyar dolar yatırım yapacağını açıklamıştı. Ayrıca dünyanın en yüksek puanlanan yapay zeka modellerinden biri olan Qwen’e sahip.

Çin ekonomisinde yapay zekanın hızla yayılması, inference (çıkarım) olarak bilinen işlemlere büyük talep yaratıyor. Bu süreç, yapay zeka programlarının eğitimden elde ettiği bilgileri kullanarak örneğin bir akıllı telefon asistanının yanıt vermesi gibi çıktılar üretmesini sağlıyor. Inference genellikle en gelişmiş çiplere ihtiyaç duymuyor. Alibaba’nın daha önce geliştirdiği bulut bilişim çipleri çoğunlukla belirli uygulamalara yönelikti. Test aşamasındaki yeni çip ise daha geniş bir çıkarım yelpazesine hizmet etmek üzere tasarlandı. Kaynaklara göre çip, Çinli bir üretici tarafından üretiliyor. Önceki Alibaba yapay zeka işlemcisi ise TSMC tarafından üretilmişti fakat Washington, TSMC’nin ileri teknolojilerle Çin için yapay zeka çipi üretmesini engelledi.

Alibaba ve diğer yerel şirketlerin karşılaştığı temel sorun, yeterli üretim kapasitesi sağlamak. Eski yabancı makineler ve daha az güçlü yerli ekipman kullanan Çinli fabrikalar, kapasite artışında zorlanıyor. MetaX, performans kayıplarını telafi etmek için iki küçük çipi birleştiren eski nesil bir teknolojiyle darboğazları aşmaya çalışıyor.

Pekin, kendi kendine yeterli bir yapay zeka tedarik zinciri kurmak için daha agresif adımlar atıyor. Ocak ayında 8,4 milyar dolarlık yapay zeka yatırım fonu açıklandı. Bu stratejinin öncülerinden biri Huawei Technologies. Huawei, bu yıl başında 384 Ascend çipini entegre eden bir bilişim sistemi tanıttı. Bazı analistler, söz konusu sistemin Nvidia’nın en üst seviye Blackwell çipleriyle donatılmış 72’lik sisteminden bazı metriklerde daha güçlü olduğunu belirtti. Huawei’nin kurucusu Ren Zhengfei, haziranda yaptığı açıklamada, “Çipleri birleştirerek en ileri standartlarla karşılaştırılabilir sonuçlar elde edebiliyoruz ve artık çip sorunu konusunda endişelenmeye gerek yok.” dedi.

Ancak Çin içinde bile Huawei’nin ayrıcalıklı konumu tartışma yaratıyor. Pek çok mühendis, Nvidia çipleriyle birlikte gelen yazılım ve araçlara alışmış durumda. ABD yaptırımları altındaki Huawei, çiplerini Nvidia platformuyla uyumlu tasarlamadı ama Alibaba’nın yeni çipi uyumlu olacak; böylece mühendisler Nvidia çipleri için yazdıkları programları yeniden kullanabilecek.

Özel sektör bulut şirketleri, resmi yönlendirmelere rağmen Huawei’nin çiplerini toplu sipariş etmiyor. Çünkü Huawei’yi, bulut hizmetlerinde doğrudan rakip görüyorlar. Çin’in en büyük zayıflığı ise yapay zeka modellerini eğitmek. ABD şirketleri en güçlü Nvidia ürünlerini bu amaçla kullanıyor. Alibaba’nın yeni çipi yalnızca çıkarım için tasarlandı, eğitim için değil.

Çinli mühendisler, Huawei’nin de aralarında bulunduğu yerli çiplerin eğitim sırasında sorunlar çıkardığını; aşırı ısınma ve yarıda kesilen eğitim çalışmalarıyla karşılaştıklarını bildiriyor. Huawei bu konuda yorum yapmadı.

Çinli girişim DeepSeek, OpenAI’ye rakip modeller geliştirmesiyle dikkat çekiyor. Şirketin sosyal medyada yaptığı, yazılım yeniliklerinin yerli çiplerle birleşerek bazı yapay zeka modellerini eğitmeye imkan tanıyabileceğine dair belirsiz bir açıklama, Çin borsasında hisse değerlerini yükseltti. Interconnected Capital kurucusu Kevin Xu, blog yazısında, bu tür uyarlamaların Çinli yapay zeka geliştiricilerinin ABD ile aradaki farkı “çoğu kişinin düşündüğünden daha kısa sürede kapatmasına ve Nvidia ile Amerikan yapay zeka ekosistemine hem içeride hem dışarıda meydan okumasına” olanak tanıyabileceğini yazdı.

‍

‍

‍

‍

Kaynak: https://www.wsj.com/tech/ai/alibaba-ai-chip-nvidia-f5dc96e3